مدیر گروه مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان گفت: بیش از ۵۰۰ هکتار از حریم و بستر رودخانه زاینده رود از سال ۹۲ تاکنون آزاد سازی شده است. احمدرضا صادقی اظهار داشت: طرح حفاظت از رودخانه زاینده رود از سرشاخه‌های رودخانه در شهرستان‌های فریدونشهر و فریدن تا تالاب بین المللی گاوخونی از سال ۱۳۹۴ تاکنون در حال اجرا است و بیش از ۱۰۰ نفر نیروی انسانی شامل تیم‌های گشت و حقوقی از رودخانه زاینده رود حفاظت می‌کنند.
وی افزود: اقدامات شش سال گذشته تاکنون در مجموع سبب کاهش و جلوگیری از تصرفات بیشتر رودخانه و حریم و بستر و برداشت‌های غیرمجاز آب و پساب شده است.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان ادامه داد: بیش از پانصد هکتار از رودخانه زاینده رود از سال ۱۳۹۲ تاکنون آزادسازی شده و نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر جاده ساحلی و بیش از ۶۰ کیلومتر دیواره ساماندهی در این رودخانه احداث شده است.
صادقی همچنین به ساماندهی و لایروبی رودخانه زاینده رود در یک سال گذشته نیز اشاره کرد و گفت: حدود ۳۵۰ متر دیواره به ارتفاع پنج متر در بالادست رودخانه زاینده رود در روستای دهباد سفلی شهرستان چادگان احداث شده که دلایل اجرایی این پروژه شامل فرسایش بیش از حد دیواره رودخانه و ورود حجم زیادی از رسوبات به مخزن سد و تهدید روستا در هنگام وقوع سیلاب بود.
وی ادامه داد: ۱۴۰۰ متر دیواره ساماندهی در دو طرف رودخانه زاینده رود در روستای چم نور شهرستان لنجان احداث شد که این محدوده نیز علاوه بر آب شستگی اراضی، حریم و بستر زاینده رود مورد تجاوز گسترده قرار گرفته و تا داخل رودخانه کشت برنج انجام شده بود که اراضی آزاد سازی و رودخانه ساماندهی شد.
۲۴ میلیارد تومان برای ساماندهی رودخانه‌های استان هزینه شد
مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اضافه کرد: بستر زاینده رود بین دو روستای اُشکهران تا قورتان از توابع شهرستان اصفهان تا ورودی به تالاب گاوخونی همواره به علت مانداب‌ها سبب گسترش پشه سالک و مشکلات زیست محیطی شده بود که سال گذشته به حجم ۳۵ هزار مترمکعب لایروبی شد.
صادقی افزود: احداث ۴۰۰ متر دیواره در حریم رودخانه در قورتان، ۳۵۰ متر در منطقه بلان و نزدیک به ۳۸۰ متر در روستای اشکهران از جمله دیگر اقدامات سال گذشته برای ساماندهی و لایروبی زاینده رود از بالا دست تا پایین دست رودخانه بوده است.
وی با بیان اینکه سال ۱۳۹۹ بیش از ۲۴ میلیارد تومان برای اجرای طرح ساماندهی و لایروبی رودخانه‌های استان هزینه شد، ابراز داشت: بودجه ساماندهی و لایروبی از محل اعتبارات جاری شرکت یعنی حاصل از درآمد فروش شرکت از آب بها، وصول حقابه‌ها و چاه‌های حریمی بوده و اعتباری از طرح ملی یا استانی برای ساماندهی رودخانه‌های استان اصفهان اختصاص داده نشده است.
پولی برای ساماندهی رودخانه‌های اصفهان نمی‌دهند
مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان خاطرنشان کرد: مشکل بزرگ ما هزینه احداث دیواره‌های ساماندهی با توجه به افزایش نرخ سیمان و مصالح اولیه است و این در حالی است که در همه استان‌ها اعتبار خاصی از محل اعتبارات تملک دارایی و سرمایه‌ای استان‌ها برای ساماندهی رودخانه‌ها تأمین میشود اما در اصفهان اعتباری برای این مهم در نظر گرفته نمی‌شود یا خیلی کم بوده که قابلیت جذب برای شرکت را ندارد.
صادقی با بیان اینکه با اعتبارات قطره چکانی نمی‌توان کاری انجام داد، اظهار داشت: حداقل هزینه برای ساخت سه متر دیواره ساماندهی بیش از سه میلیون تومان است در حالی که طول هر دیواره بیش از صد متر است؛ از این رو هر شهرستان در سال حداقل به اعتباری بین ۲ تا سه میلیارد تومان برای ساماندهی رودخانه‌ها تخصیص دهند تا نقاط رفع خطر شود.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان ادامه داد: ۵۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان در گلپایگان، کاشان، آران و بیدگل و شاهین شهر (رودخانه سُه) سال ۹۹ روپرگذاری (شاخص گذاری حد و بستر رودخانه) شد.
صادقی همچنین به ساماندهی و لایروبی سایر رودخانه‌های استان در یک سال اخیر اشاره کرد و گفت: احداث دیواره ساماندهی به طول ۳۵۰ متر و هفت هزار مترمکعب لایروبی رودخانه در مزرعه خطیر شهرستان نطنز انجام و با توجه به سیلاب‌های سنوات اخیر، بهار امسال از خسارت سیل جلوگیری شد.
احیا ۶۵۰ متر از رودخانه هریزه
وی با اشاره به اینکه رودخانه هریزه در شهرستان اصفهان توسط مجاوران کامل تصرف شده بود، اظهار داشت: ۶۵۰ متر از هریزه سال گذشته احیا شده و احداث دیواره ساماندهی در سمت راست این رودخانه در دستور کار شرکت است؛ همچنین باغات غیر مجاز زیادی که در این اراضی گسترده شده که امسال با همکاری دادستانی آزادسازی خواهد شد.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان خاطرنشان کرد: احداث ۵۵۰ متر دیواره ساماندهی در رودخانه روستای محمد آباد جرقویه، حذف مئاندرها (رودپیچ) رودخانه پلاسجان از سرشاخه‌های زاینده رود به طول یک کیلومتر در محل پل گشنیزجان شهرستان چادگان، احیای هفت کیلومتر از رودخانه همگین شهرستان دهاقان، ساماندهی رودخانه خوانسار در روستای تیدجان و نزدیک به پل ساسان به طول ۷۰۰ متر از دیگر اقدامات یک سال اخیر در حوضه‌های آبی استان بوده است.
تابلوهای هشدار رودخانه‌ها به سرقت می‌رود
صادقی اضافه کرد: ساماندهی مسیل برخوار در جنب ورزشگاه نقش جهان نیز یکی از طرح‌های حیاتی سال گذشته برای جلوگیری و کاهش خسارت ناشی از سیل به این مجموعه ورزشی بود؛ این رودخانه توسط سنگبری های اطراف کامل تصرف شده بود و بستر رودخانه پر از ضایعات سنگ بود.
وی بیان داشت: بیش از ۶۰۰ تابلو فلزی درمورد خودداری از تصرف غیرمجاز و تخلیه نخاله در رودخانه‌های استان نصب شده که متأسفانه با گذشت یک سال از این پروژه با توجه به قیمت بالای فلزات بسیاری از تابلوها مخدوش یا سرقت شده و تعداد کمی از تابلوها در سمیرم، اردستان، چادگان و زرین شهر باقی مانده است.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان گفت: پنج کیلومتر ساماندهی و ۳۰ کیلومتر لایروبی در دستور کار سال جاری شرکت است که ساماندهی رودخانه زاینده‌رود در دهباد سفلی چادگان، اشکهران، تکمیل هریزه در کوهپایه، مرق کاشان، پلاسجان فریدونشهر و مسیل دستجرد- نطنز و لایروبی رودخانه‌های استان در شهرستان‌های آران و بیدگل، کاشان و اردستان را شامل میشود.
موانع طرح ساماندهی رودخانه‌ها مالی و اجتماعی است
صادقی با بیان اینکه اجرای این طرح‌ها به ۳۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، گفت: تأمین اعتبار یکی از مشکلات مهم طرح ساماندهی و لایروبی رودخانه‌های استان اصفهان است اما مسائل اجتماعی در اجرای پروژه‌ها گاهی خیلی بیشتر است، به بیان دیگر مشکلات در مرحله اول مالی و دوم اجتماعی است.
وی به ضرورت فرهنگسازی برای کاهش مشکلات اجتماعی اشاره کرد و گفت: برخی نمی‌دانند که ساماندهی و آزاد سازی مسیل‌ها و رودخانه‌ها در کاهش خطرات سیل به نفع آنان خواهد بود.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با بیان اینکه در سال گذشته بیش از ۷۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان با اعتبار طرح ملی جهت تعیین حد بستر و حریم به بخش خصوصی واگذار شد، افزود: قرارداد مطالعات مرحله دوم نیز به طول ۷۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان نیز برای سال جاری منعقد شد؛ همچنین از محل اعتبارات طرح ملی متمرکز مهندسی رودخانه مبلغ یک میلیارد تومان جهت لایروبی مسیل سوک چم کاشان جذب شده که هم اکنون در حال انجام است.
صادقی افزود: آزادسازی بستر رودخانه‌ها و ساماندهی آن به مشارکت سایر دستگاه‌های مرتبط به ویژه شهرداری‌ها در مناطق شهری و بنیاد مسکن در روستاها نیاز دارد که لازم است با پیگیری مقامات استانی این مهم محقق شود.