بهترین زمان خوردن ویتامین ها چه زمانی است؟

تابناک اصفهان: یکی از دوستانم گفت: می دانی همانقدر که تشخیص درست و تجویز داروی مناسب به منظور درمان مهم است، توضیحات لازم در مورد چگونگی مصرف دارو نیز به همان اندازه مهم و در درمان موثر است؟پاسخ دادم: نه بهش فکر نکرده ام.

 

گفت: چند روز پیش مراجعه کننده ای داشتم که مدت هاست متوجه شده است، همچون سایر ایرانیان، دچار کمبود ویتامین D3 است و زیر نظر پزشک معالجش دارو مصرف می کند.

 

این بار به این مرکز مراجعه کرد و گفت: با تجویز پزشک معالجم، شروع به مصرف دارو کردم و قرار شد بعد از سه ماه، مجددا آزمایش انجام دهم و سطح ویتامین D3 را اندازه بگیرم.

 

با اینکه مرتب دارو را مصرف کرده بود، آزمایش خون نشان داده بود، میزان ویتامین D3 بدن تغییری نکرده است. به دکتر معالجش مراجعه می کند و چون آزمایش را می بیند، می گوید: احتمالا کیفیت داروی مصرفی خوب نبوده . داروی خارجی می نویسم، حتما اونو بگیر، نتیجه خواهی گرفت.

 

دارو را با اینکه گران بود، خریدم و آن را مصرف کردم و بعد از حدود سه ماه، دوباره آزمایش انجام دادم، باز همچنان سطح ویتامین D3 پایین است.

گفتم: با توضیحاتی که دادی تنها گیر کار در یک سؤال ساده، اما اساسی است:

دارو را چه زمانی می خوری؟

 

پاسخ داد: بشتر مواقع وسط روز که یادم میاد می خورم.
جواب دادم: نکته ی کلیدی همین جاست.

شاید کیفیت داروی خارجی با ایرانی تفاوت داشته باشد، اما نکته ای که به شما گفته نشده، تفاوت زمان مصرف ویتامین های محلول در چربی و محلول در آب است.

چهار ویتامین و یک مکمل وجود دارد،که محلول در چربی هستند؛ به این معنا که اگر قرار شد یکی از این داروها، مصرف شود تا در بدن اثر مطلوب داشته باشد، باید حتما بعد غذای اصلی خورده شود.

 

غذای اصلی دو ویژگی دارد؛

۱-حجم آن بیشتر است،
۲- نسبت به وعده های دیگر چرب تر است.

اما زمان غذای اصلی، بسته به عادات و فرهنگ هر خانواده فرق می کند که گاه می تواند، در یک خانواده، صبحانه غذای اصلی آنها باشد. این ویتامین ها در صورتی جذب بدن می شوند که بعد از مصرف در چربی غذای موجود در معده حل شود، در غیر این صورت بدون تاثیر روی بدن همراه با مدفوع دفع خواهد شد.

این ویتامین ها و مکمل ها عبارتند از؛

۱- ویتامین E
۲- ویتامین D
۳ - ویتامین A
۴-- ویتامین K

بنابراین شرط تاثیر این گروه از مکمل ها، مصرف صحیح و بموقع آن و بهترین زمان بعد از غذای اصلی است.

بقیه ویتامین ها از قبیل ویتامین های گروه B و نیز ویتامین C هر زمان، مصرف شود امکان جذب است؛ بنابراین، همانقدر که تشخیص و تجویز داروی مناسب مهم است، مصرف بموقع آن، شاید مهمتر باشد.

* تفاوت دیگر ویتامین های محلول در چربی با سایر ویتامین ها

ویتامین های محلول در چربی، در بدن به ویژه در کبد ذخیره می شوند، لذا مصرف بیش از حد آن می تواند ایجاد مسمومیت و مشکلات جدی ایجاد کند؛ بنابراین، در زمان مصرف ویتامین های محلول در چربی لازم است به طور منظم سطح آن را در خون اندازه گرفت، در حالی که سایر ویتامین ها که محلول در آب هستند امکان ذخیره ی زیاد ندارد و مصرف اضافی آن، از طریق کلیه دفع می شود.
علیرضا، داودی پزشک دانشگاه خوارزمی و مسئول مرکز بهداشت (تهران)