"اصفهان را نیمه
خوانند از جهان، صد جهان من دیده ام در اصفهان" آری اینجا جهانی متفاوت
ودیدنی است و پر است از همه داشتنی ها و دانستنی؛ شهر سلمان فارسی، شهری در مرکز
ایران ملقب به نصف جهان، پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی، شهری با معماری بی
نظیر و آثار تاریخی بی رقیب، شهری با مساجد تاریخی و گنبد های فیروزه ای... آری
اینجا اصفهان، همان نصف جهان است.
به گزارش تابناک اصفهان، استان پهناور اصفهان، با وجود اینکه بیشتر شهرتش برای شهر گنبدهای فیروزی، اصفهان است، اما شهرستان های دیگری نیز دارد که آن ها هم دارای ظرفیت های مناسب گردشگری و تاریخی هستند، از همین رو تابناک قصد دارد در ایام نوروز به بررسی تاریخچه و وضعیت این شهرستان ها بپردازد تا مخاطبان این مرز پر گهر با این مناطق دیدنی و گردشگری آشنا شوند.
شهرِضا یکی از شهرهای استان اصفهان ایران است. این شهر در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده‌است. آب و هوای آن نسبتاً گرم و خشک است.
در پایان دوره صفویه و در هنگام محاصره پایتخت توسط محمود افغان، قلعه بزرگ قمشه ضمن فرستادن ۱۰ هزار سوار تفنگدار به جهت کمک به سپاه شاه سلطان حسین برای نجات پایتخت از محاصره، به عنوان آخرین پایگاه مقاومت ایرانیان تا آخرین نفس جنگید، تمامی مردان جنگجو کشته شدند، قلعه تسخیر و با خاک یکسان شدو آنگاه تصرف اصفهان میسر گشت. این شهر با سابقه طولانی از جمله شهرهای قدیمی و با اهمیت استان اصفهان است. مساعد بودن آب و هوا و سرسبزی محیط در شکل گیری هسته اولیه شهر نقش داشته است. بافت قدیم شهر بارها تجدید بنا گردیده اما اصولاً حیات و هویت آن حفظ شده و در حال حاضر از نظر ترکیب و بافت فیزیکی با بخش‌های میانی و جدید شهر تفاوت دارد. به احتمال زیاد بافت نخستین این شهر به پیش از اسلام برمی گردد.
بازار شهرضامرحله بعدی گسترش شهر مربوط به زمان صفویه می‌باشد که اصفهان به عنوان پایتخت انتخاب گردید. قرار گرفتن این شهر در محور جاده اصفهان به فارس که یکی از راههای مهم تجاری بوده موجب رونق اقتصادی آن گشته است. از طرف دیگر به خاطر نزدیکیش با اصفهان نوعی عملکرد نظامی نیز داشته است. در این دوره به دلیل امنیت نسبی بافت فیزیکی شهر توسعه یافت.
مرحله بعدی گسترش شهر مربوط به دوره قاجاریه است. در این دوره شهر به شکل قلعه مانند و دارای دروازه بوده که هفت محله در آن جای می‌گرفته‌اند. مجموعه دروازه‌ها با عناصر تشکیل دهنده محله، نظیر بازارچه گذر، مسجد، تکیه، آب انبار و حمام در عین استقلال نسبی به کل شهر نیز وابسته بوده است. بازار در مرکز شهر قرار داشته و به عنوان کانون اصلی مبادلات اقتصادی و تجاری، همه شریانها را به خود متصل نموده است.
در دهه چهل ایجاد امنیت نسبی در کل کشور و تبدیل شهرضا به مرکز شهرستان موجب رشد شهرنشینی گشته، به طوریکه رشد کالبدی شهر در این دهه چشمگیر بوده است. در این دوره از حیات، شهر به دلیل ایجاد مناسبات جدید اجتماعی ـ اقتصادی و سیاسی شهر از حالت ایستا خارج شده و به یک رشد نسبتاً سریع شهرنشینی دست یافت و صنایع که تا این زمان تنها در مقیاس سنتی آن مطرح بوده جای خود را به کارخانه‌های نسبتاً بزرگ سپرد. جهات گسترش شهر در این دوره در بخش*های شمال غربی بوده‌است و بافت فیزیکی آن به عنوان پیوند دهنده بافت قدیم و جدید کاربرد شهری خود را حفظ نموده‌است. در سال ۱۳۰۳ شمسی هنگامی که رضاخان پهلوی ﺍز قمشه عبور می‌کرد نام ﺍین شهر رﺍ به شهرضا تغییر دﺍدند و ﺍز ﺍین سال رسماً شهر قمشه به شهرضا تبدیل شد.
مسجد جامع شهرضا: از آثار مربوط به عهد سلجوقیان در ابتدای بازار شهرضا واقع شده، دارای گنبدی مرتفع و یک مناره می‌باشد که از آجر ساده می‌باشد. در مورد تاریخ بنای مسجد بر لوحه‌ای چنین آمده: بر دالان مسجد جامع، بر یک لوحه سنگی، وقف نامه*ای موجود است که مقداری از آب و ملک صحرای موقان شهرضا را وقف مسجد نموده‌است.
امامزاده شاهرضا: از جمله آثار دیدنی این شهر امامزاده شاهرضا است. گفته می‌شود شاهرضا در زمان امام رضا از دست ماموران حکومت وقت گریخت و به کوه این شهر پناه برد. ماموران اورا در غاری درآن کوه کشتند و سرش را برای حاکم اصفهان بردند. بقعه مذکور از آثار با ارزش اسلامی در عهد صفویه می‌باشد. ساختمان اولیه این بقعه متعلق به عهد شاه اسماعیل اول مؤسس سلسله صفویه (۹۵۰ـ۹۳۰ هجری قمری) است.
شاه بویه شهرضا: در کنار محله حصور آباد شهرضا، مکانی به نام شاه بویه معروف است. شاه بویه تا سال ۱۳۱۷ شمسی دارای گنبد رفیع آجری بوده که در این سال بدون توجه به اهمیت آن از نظر تاریخی و معماری خراب می‌گردد. شاه بویه یکی از شاهزادگان مظفری است که در سال ۷۹۵ هجری قمری به دست امیر تیمور کشته شده‌است. در سالهای اخیر شاه بویه مجدداً وقف گردیده و در ایام محرم و روزهای مذهبی در آن روضه خوانی صورت می‌گیرد.
بقعه سید خاتون شهرضا: در شمال شرقی شهرضا بقعه‌ای قرار دارد که دارای یک صحن نسبتاً وسیع می‌باشد که در اطراف آن اتاقهایی ساخته شده است. در حد شرقی این بقعه مکان دیگری وجود دارد، دو قبر دیگر در آن واقع شده که به احتمال زیاد این دو قبر مربوط به دو تن دیگر از افراد آل مظفر است. در مورد بی بی خاتون به نقل از فارسنامه در سالنامه فرهنگی چنین آمده‌است: شاه شجاع و شاه منصور، فرزندان امیر مبارزالدین برسر جانشینی پدر اختلاف کردند و بین آنها کشمکش و جنگ در گرفت و چون خان سلطان خاتون، زوجه شاه محمود به قصد انتقام از قتل عم خود امیر شیخ می‌خواست مظفریان را از میان بردارد. شاه شجاع را تحریک به تسخیر اصفهان نمود و شاه محمود بر این راز آگاه گردید، منکوبه خود را با آنکه جمالی مرغوب و کمالی مطلوب داشت، بکشت.
ایوان حسینیه سادات شهرضا
بازار بزرگ و چهار سوق شهرضا: این بازار که از جمله بازارهای قدیمی کشور محسوب می‌شود به شکل زیبایی در دل بافت قدیمی شهر طی قرون گذشته گسترش یافته است. این بازار دارای کاروانسراها و اماکن قدیمی است. در مرکز بازار چهار سوقی قرار دارد که گنبدی آجری بر فراز آن ایجاد گردیده که از جمله آثار تاریخی این شهر محسوب می‌شود.
مسجد نو در خیابان حکیم فرزانه
مسجد حاج عبدالحمید و تکیه خان
قدمگاه خواجه خضر