تابناک: حقیقت این است تصویری که این روزها در ذهن گردشگران می‌نشیند، باغچه‌ای معمولی بدون ذره‌ای خلاقیت و نوآوری در طراحی است که چند حوض با فواره‌های بسیار معمولی و البته ناهماهنگ در میان آن خودنمایی می‌کند.
به گزارش تابناک اصفهان، اینجا میدان انقلاب است. نخستین میدان شهر اصفهان ساخته‌شده در عهد صفوی. مورخان می گویند اهمیت میدان از آن جهت است که به دست آمده که بین خیابان تاریخی چهارباغ و پل تاریخی سی‌وسه‌پل واقع شده و از این دو کسب اعتبار می کند. در طول تاریخ و در دوره پهلوی اول و پهلوی دوم هم موقعیت بهتری کسب کرده و با ساخته شدن عمارت اداره صنایع و چندین بانک در همان حوالی نقش اداری نیز به خود گرفته است.هرچند حال چهارباغ و میدان انقلاب این روزها اصلاً خوب نیست. میدان انقلاب به زودی به حصر مترو سازان درخواهد آمد و سرنوشتی همچون میدان آزادی شهر پیدا می‌کند. میدانی که سال‌هاست به کارگاه ساخت‌وساز تبدیل‌شده است و دیدنش تنها دل رهگذران را به درد می‌آورد. بااین‌وجود گردشگرانی که عاشق چهارباغ هستند و وصف بی مثالش را زیاد خوانده اند، دلشان می‌خواهد همانند قصه هایی که از شهر تاریخی شنیده اند، از خیابان سرسبز و پردرخت چهارباغ بگذرند و به میدان انقلاب و سپس سی‌وسه‌پل برسند. تصویر بی‌نظیری که تا همین چند سال پیش هم گردشگران زیادی را مجذوب خود می‌کرد اما امروز شلوغی میدان، تخریب‌ها برای ساخت مترو و ترافیک پیرامونش آن را ناخوشایند کرده است.
حقیقت این است تصویری که این روزها در ذهن گردشگران می‌نشیند، باغچه‌ای معمولی بدون ذره‌ای خلاقیت و نوآوری در طراحی است که چند حوض با فواره‌های بسیار معمولی و البته ناهماهنگ در میان آن خودنمایی می‌کند. شمال میدان را با نرده‌های آهنی بسته‌اند و کارگران مشغول ساخت ایستگاه مترو هستند و شرق و غرب و جنوب میدان هم در تسخیر اتوبوس‌ها و تاکسی‌های شهر است. موضوعی که این روزها برای همه میدان‌های شهر قابل‌رؤیت است و میدان آزادی، میدان جمهوری، میدان انقلاب و میدان بزرگمهر هم با آن درگیر هستند.
مردم شهر هم البته هرروز صبح با چهره نازیبای این میدان‌ها روبرو می‌شوند. اتوبوس و تاکسی‌ها صف‌کشیده‌اند کنار خیابان و به دنبال مسافر فریاد می‌کشند. هرکدام هم قصد دارد مالکیت خود را بر دیگری اثبات کند و همین موضوع هم باعث هرج‌ومرج و شلوغی بیشتر میدان‌ها می‌شود. در این معرکه اما وضع میدان آزادی و جمهوری بدتر از دیگر میدان‌هاست. ایستگاه‌های اتوبوس نازیبا که تکیه‌گاهی شده‌اند برای جارو و تیشورهای فروشگاه‌ها هم بر این نازیبایی می‌افزاید و دود و آلودگی هوایشان هم فریاد پیر و جوان را درآورده است.
مریم دانشجوی دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان است که هرروز از خانه به میدان جمهوری می‌آید و بعد با اتوبوس‌هایی که به گفته او زیر گلوی میدان چسبیده‌اند به میدان آزادی می‌رود. او می‌گوید: « از میدان آزادی که چیزی به نام میدان باقی نمانده است و ما آن‌قدر این منظره خاکی و کارگاهی را در تمام سال‌های تحصیل دیده‌ایم که به دود ماشین‌های سنگین که به محل کارگاه در وسط میدان می‌روند و شلوغی‌ها و کثیفی‌هایش عادت کرده‌ایم. اما اوضاع میدان جمهوری خیلی فرق می‌کند. این میدان هنوز شکل اصلی خود را حفظ کرده اما اگر چشمانتان را ببندید و وارد میدان شوید، آن‌قدر زیر پایتان ناصاف است و سنگ‌های شکسته و ترک‌خورده هست که چیزی از دیگر مناطق کارگاهی کم ندارد.»
سنگ‌فرش‌ها البته همان موضوعی است که حسین هم به آن اشاره دارد و می‌گوید «من هیچ‌وقت نتوانستم بفهمم چرا باید اطراف میدان آزادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین میدان‌های شهر اصفهان تا این حد خراب باشد. خود میدان که محل عملیات کارگاهی است هیچ؛ اطراف میدان هم یک جای سالم ندارد. شما یک مسیر صاف و بدون مشکل برای راه رفتن پیدا نمی‌کنید و اگر کوچک‌ترین معلولیتی داشته باشید اصلاً نباید سمت این میدان بیایید. چون اینجا حتی به‌اندازه 5 قدم راه رفتن هم مسیر مناسب وجود ندارد و شهرداری منطقه 6 که تنها چند قدم با این میدان فاصله دارد، گویا تاکنون این مشکلات را ندیده است.»
در این شرایط اگر عده‌ای هم اصفهان را شهری بدون میدان بخوانند، چندان بی‌راه نگفته‌اند. در مقایسه با برخی از کشورها و میدان‌های زیبایی که در آنها ساخته‌شده است، اصفهان با چند میدانی که طراحی‌هایشان به 40 تا 60 سال پیش بازمی‌گردد، به معنای واقعی میدانی ندارد.
به‌عنوان‌مثال در شهر رم ویرانه‌های میدان مشهور «فوروم» که در دوران امپراتور آگوستوس ساخته شد، یادگار دوران باشکوه سازه‌های بزرگ شهری است.
از بنای «پانتئون» در پییازا دلا روتوندا (میدان روتوندا) گرفته تا پییازا ناوونا (میدان ناوونا) که در نیمه های شب، زوج های جوان و یا زوج هایی که هنوز دلشان جوان است، در گوشه و کنار آن جمع می‌شوند و بالاخره میدان سن پیتر در نزدیکی واتیکان با معماری عظیم خود که در قرن هفدهم ساخته‌شده است هر کسی را به اعجاب وا می دارد.
شهر تورین در ایتالیا به خاطر میدان‌های وسیعی که در تمام اضلاع آن طاق نماهایی به سبک معماری باروک ساخته‌شده است، شهرت دارد و این فضاهای باز و گسترده به شهرهای قدیمی و خیابان های تنگ آنها یک نوع احساس آزادی می دهند، جایی که می توان از شلوغی کوچه ها و بازارچه ها گریخت و در آن راحت تر نفس کشید و قدم زد.
بهترین نمونه این فضاهای باز شهری هم میدان سن مارکو در شهر ونیز است که ناپلئون آن را «اتاق طراحی تمام اروپا» توصیف کرده بود. حتی اگر از این نمونه ها هم بگذریم، این روزها شهرداران سراسر دنیا تلاش می کنند تا با بهترین طراحی ها و صرف هزینه های سنگین، میدان‌های شهرشان را به بهترین نحو به نمایش بگذارند تا شاید از این طریق بتوانند خود را به مردمشان ثابت کرده و چهره زیبایی برای شهر بسازند. این در حالی است که با همه انتقادها در چند سال اخیر به وضعیت میدان ها شهر اصفهان، هنوز هیچ برنامه و طرحی از سوی مسئولین برای ساماندهی چند میدان اصلی شهر توسط شهرداری ارائه نشده است.
نویسنده : مهسا پاکروان. روزنامه اصفهان امروز
منبع: تابناک