سومین نشست نخبگانی از سلسله نشست‌های تفکر پیشگیرانه با موضوع اعتیاد و سیاست‌‌گذاری‌شهری برگزار شد و توجه به موضوع غنی سازی اوقات فراغت و افزایش نشاط شهری در پيشگيري از اعتياد مورد بررسي قرار گرفت. مسعود مهدویان‌فر، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان در نشست نخبگانی با موضوع مبارزه با مواد مخدر، اظهار داشت: در ایران چند نسل از سیاست‌ها را در مواجهه با مواد مخدر داشته‌ایم.
وی افزود: سال ۱۲۸۵ یا ۸۶ اولین قانون تحدید کشت تریاک در کشور تصویب شد سیاست‌های کشور در خصوص این موضوع به طور دائم ضد و نقیض بوده است که متأسفانه هنوز هم آثار آن به صورت یک فرهنگ زمینه‌ای در میان مردم و بخشی از جامعه وجود دارد.
وي بیان کرد: از آغاز انقلاب اسلامی سیاست مبارزه‌ای به صورت جدی درنظر گرفته شده و تقدیم شهدای زیادی در اين راه، نشان دهنده عزم جمهوری اسلامی برای مبارزه در این خصوص بوده است.
مهدویان فر تصریح کرد: ما در یک نقطه از جهاد واقع شده‌ایم که بیش از ۸۵ درصد تریاک تولیدی جهان در همسایگی ما تولید میشود. دو دهه افغانستان تحت پوشش همین مدعیان مبارزه با مواد مخدر بوده اما در عمل اتفاق خاصی نیفتاده است.
وی با بیان اینکه حدود ۶۰ درصد از تولید مواد مخدر در افغانستان از مسیر ایران می‌گذرد، گفت: جان برکفان ما در مبارزه با مواد مخدر بخش زیادی از این مواد را کشف می‌کنند اما هرچه ما زیرساخت‌های مقابله‌ای با این مسیر ترانزیتی را تقویت کنیم باز هم با شیوع اعتیاد روبرو هستیم.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان اظهار کرد: نرخ شیوع جهانی اعتیاد ۵.۴ درصد و در ایران ۵.۳ درصد است. این آمار در استان ما ۲.۴ است که متأسفانه عدد قابل توجهی است.
مهدويان فر افزود: درمان اعتیاد در خیلی از مواقع با روش‌های مرسوم موفقیت چندان زیادی ندارد، پس ما یک گزینه پیش روی خود داریم و آن پیشگیری است.
وي با بیان اینکه در پژوهشی ۲۰ سال سیاست‌گذاری‌های کشور را در حوزه مبارزه با مواد مخدر آسیب‌شناسی کرده‌ایم، گفت: بسیاری اوقات ما بحث پیشگیری را بیشتر به عنوان یک جمله تزیینی به کار برده‌ایم.
وی در خصوص اعتیاد و سیاست‌گذاری‌های شهری گفت: براساس تاکیدات رهبر معظم انقلاب، شهرداری‌ها باید به نهادی اجتماعی تبدیل شوند. بنابراین عملکرد شهرداری از حوزه خدمات شهری به سمت حوزه اجتماعی برود. یکی از این حوزه‌ها که باید توسط شهرداری‌ها مورد توجه قرار گیرد بحث اعتیاد است.
وی با بیان اینکه شهرداری‌ها باید در جهت ایمن سازی محیط شهری، تدابیری برای رفع خطر از ابنیه یا فضاهای بی دفاع شهری داشته باشند، افزود: بخش عمده‌ای از تولید، توزیع و مصرف مواد مخدر در همین فضاهای بی دفاع شهری رخ می‌دهد که متکلف این‌ها شهرداری است که باید در جهت اصلاح این فضاها بکوشد.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان افزود: راه اندازی سامانه جامع برای شناسایی و بهسازی فضاهای بی دفاع شهری در استان اصفهان در دستور کار است. احیای بافت فرسوده و مقابله با حاشیه نشینی نیز از محورهای دیگری است که شوراهای شهر می‌توانند در این زمینه اقدامات لازمی را انجام دهند.
مهدويان فر ادامه داد: شش راهبرد برای پیشگیری در دنیا وجود دارد که یکی از آن‌ها فعالیت‌های جایگزین است. وقتی انسان را می‌خواهید از چیزی منع کنید باید یک جایگزین به او ارائه کنید، در حوزه اعتیاد نیز این امر مورد توجه است.
وي تصریح کرد: شهرداری‌ها در موضوع فعالیت‌های جایگزین، غنی سازی اوقات فراغت و افزایش نشاط شهری را باید مورد توجه قرار دهند. سوال این است که در شهر خود چقدر برای نوجوانان و جوانان تفریحات سالم، ارزان و رایگان در نظر گرفته شده و چه میزان زیرساخت‌هایی را در این حوزه آماده کرده‌ایم؟ آیا ظرفیت موجود با نیازها در تطابق است.
وی اظهار کرد: علاوه بر شهرداری، دستگاه‌های دیگر نیز در این حوزه دخیل هستند از جمله اداره کل ورزش و جوانان، هیات ورزش‌های همگانی، بخش خصوصی و.. در این زمینه وظایفی برعهده دارند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اصفهان گفت: بسترسازی اجتماعی شدن امر مبارزه با مواد مخدر نیز در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی باید در دستور کار قرار گیرد. بايد در موضوع مبارزه با مواد مخدر، ظرفیت‌های مختلف شهری، نخبگانی، فرهنگی، هنری، دینی، تبلیغی، خانوادگی و شغلی را به صورت جدی‌تر ببینیم.
مهدویان فر با بیان اینکه بسترسازی برای سازمان‌های مردم‌نهادی که در این عرصه حضور دارند نیز مهم است، افزود: شهرداری در تخصیص اماکن برای فعالیت این سازمان‌ها می‌تواند نقش داشته باشد و امیدواریم در آینده نزدیک شاهد سیاست‌گذاری و اصلاح کالبد شهر در این خصوص باشیم.
برخوردها در خصوص مبارزه با مواد مخدر بازدارندگی ندارد
سرهنگ مجید طاهری زاده رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر شهرستان اصفهان در این نشست اظهار کرد: ایران چندین دهه است که با پدیده مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کند. در حوزه پیشگیری نیز پلیس ضرورت پیشگیری را به صورت ملموس درک می‌کند.
وی افزود: در این راستا نزدیک به ۴ هزار شهید پلیس و ۱۲ هزار جانباز تقدیم جمهوری اسلامی کرده‌ایم. هزاران نفر راهی زندان می‌شوند تا اصلاح و تربیت شوند و اگر این اتفاق افتاده بود ما دیگر مجرمی در حوزه مواد مخدر نداشتیم و این نشان می‌دهد که برخوردها بازدارندگی نداشته و آن‌ها مجدد به چرخه جرم برگشته‌اند.
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر شهرستان اصفهان گفت: روش‌های مناسبی برای درمان داریم اما وقتی سرانگشتی حساب می‌کنیم مشخص میشود که چندین هزار نفر در استان تحت درمان هستند که البته این افراد از چرخه قاچاق مواد مخدر جدا هستند.
وی در خصوص مقابله با عرضه گفت: آمار و ارقام در این خصوص قابل قبول است اما اینکه کام ما در مبارزه با مواد مخدر شیرین نیست به علت باز بودن راه ورود است.
مکان، تسهیل کننده بروز آسیب‌های اجتماعی است
فریاد پرهیز رئیس اداره پژوهش و برنامه ریزی شهری معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان در این نشست اظهار کرد: در تحلیل فضای مکانی بزه‌کاری، در خصوص داده‌های نقطه‌ای جرم در منطقه ۱۲ تهران کار کرده‌ایم که قابل تعمیم به شهر اصفهان نیز هست.
وی ادامه داد: ریشه یابی جرم باید براساس مدیریت یکپارچه صورت گیرد که این موضوع به مسائل اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مربوط است.
وي با بیان اینکه مکان، تسهیل کننده بروز آسیب‌های اجتماعی است، گفت: براساس نظریه مکان انحرافی، فقر شهری، فرسودگی و سیال بودن جمعیت در بروز جرم تاثیرگذار هستند، همچنین نظریه پنجره‌های شکسته شامل زوال شهری، تکدی گری و تزریق مواد مخدر در محیط‌های نابسمان شهری مطرح است.
وی افزود: در شهرداری اصفهان موضوع فضاهای بی دفاع شهری مورد توجه قرار گرفته است، به جز ۴۰۰ نقطه‌ای که توسط نیروی انتظامی شناسایی شده، ما سه سطح را در این خصوص مشخص کردیم که ۷ هزار فضا شناسایی شد که در سطح یک آن حدود ۵۰۰ فضا مورد توجه قرار گرفت.
یارمحمدیان دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اصفهان در این نشست اظهار کرد: گاهی در خصوص برنامه‌های کلان فکر می‌کنیم در حالی که برنامه‌های جزئی می‌تواند ما را به مقصود برساند.
وی افزود: پیشنهاد ما این است که سازمان‌های مردم نهاد در خصوص مواد مخدر به ما اطلاعات بدهند و مسئولان امر را به چالش بکشند تا در اقدامات خود از آن‌ها بهره ببریم.
علی اکبر ابراهیمی معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان نیز در این نشست افزود: باید بپذیریم کسی که معتاد است مانند خودروی نویی است که تصادف می‌کند. مغز یاد می‌گیرد به روش دیگری کار کند و آن روش، اعتیاد است.
وی افزود: باید پذیرفت که اعتیاد یک مشکل اجتماعی است. علاوه بر این کیفیت زندگی و ارزش‌های انسان‌ها را تهدید می‌کند.
معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان گفت: مواد هسته مرکزی اعتیاد نیست بلکه رفتارها نقطه اصلی است. حال خوب، حال بهتر، عملکرد بهتر و کنجکاوی چهار دلیلی است که افراد براساس آن به دنبال مصرف مواد مخدر می‌روند که نتیجه آن اعتیاد است.
وی تصريح كرد: رفتارهای اعتیادی که خارج از کنترل است و علی رغم پیامدهای منفی، ادامه پیدا می‌کند سبب اعتیاد میشود که در مصرف مواد مخدر نیز همین‌گونه است. بنابراین پیشگیری، مداخله مثبت و اندیشمندانه قبل از ایجاد اختلال راهکارهای مقابله با مصرف مواد مخدر است.
ابراهیمی با بیان اینکه پارک سلامت روانی اجتماعی برای کودکان در شهر ایجاد شود، گفت: خانواده نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید در این ارتباط با همکاری آموزش و پرورش آگاهی پیدا کنند.