جلسه هماندیشی با محوریت چشم انداز آینده اقتصاد ایران با حضور مهدی طغیانی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، رضا نصر اصفهانی رئیس دانشگاه هنر اصفهان، سید محمد تقی ابطحی، رئیس نهاد رهبری دانشگاه هنر اصفهان و اساتید هیئت علمی این دانشگاه، در دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد.
مهدی طغیانی در جلسه هماندیشی اساتید دانشگاه هنر اصفهان با محوریت چشم انداز آینده اقتصاد ایران در تشریح بودجه سال 1401 اظهار داشت: در 10 سال گذشته از سال 1390 به بعد یک دوره جدید از اقتصاد را در ایران داشتیم چرا که مولفهای به اسم تحریم به کشور وارد میشود. البته باید اشاره داشت که از ابتدای انقلاب، کشور تحریمهای مختلفی را پشت سر گذاشته اما در این 10 ساله اخیر جنسهای تحریمها به صورت در هم تنیده است.
وی با بیان آنکه هنگامی که به موضوع تحریم وارد میشویم با شرایط تار عنکبوتی مواجه میشویم، ادامه داد: 2 دوره از تحریمهای ویژه و سخت را در سالهای اخیر پشت سر گذاشتیم، نخستین آن مربوط به سال 2008 به بعد بود که در بین سالهای 93 تا 95 شاهد وضعیت بیابینی از وضعیت تحریمها بودیم. در سال 1395 با شروع ماجرای برجام تحریمها به حداقل خود رسید اما هیچگاه صفر نشد. با خروج آمریکا از برجام و ریاست جمهوری ترامپ و تهدیداتی که از سوی او در سال ۹۶ از سوی او برای خروج از توافق با ایران مطرح میشد در نهایت اردیبهشت 1397 آمریکا از توافق با ایران خارج شد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان آنکه اوایل سال 1397 دوره دوم سخت شرایط تحریمی کشور را تجریه کردیم، بیان کرد: شاید بتوان گفت که در پی این موضوعات سال 1398 به لحاظ تحریمهای ظالمانه سال سختی برای کشور بود و باید اشاره کرد که 3 سال پی در پی 97، 98 و 99 جزء سالهای بینظیر پس از انقلاب اسلامی بود چرا که با وجود هزینهای سنگینی که بر کشور تحمیل میشد اما فروش نفت همچنان ادامه داشت چرا که آمریکا با دیدگاه آسیب به فروش نفت ایران تحریمهای جدید خود را آغاز کرده بود.
وی افزود: با شیوع کرونا فشارها بر کشور مضاعف شد، از اوایل مجلس یازدهم در خرداد که پیرامون وضعیت اقتصادی کشور استعلام می کردیم یکی از گزارشها که در نخستین جلسات کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم ارائه شد این بود که در 3 ماهه نخست سال 1399 کل درآمد ارژی کشور به 20 درصد رسیده است که بدین معناست که در 3 ماهه نخست سال تنها 20 درصد نسبت به سال گذشته درآمده داشتهایم که این میزان 5 هزار میلیارد دلار بود که وضعیت بسیار ترسناکی در حوزه اقتصادی خبر میداد.
طغیانی تصریح کرد: با آرامتر شدن بیماری همهگیر کرونا در نیمه دوم سال 1399 اوضاع به شرایط سابق نزدیکتر شد که سرجمع سال 1399، به 35 هزار میلیارد تومان درآمد رسید که در سال جدید در مهرماه به این میزان درآمد رسیدیم بنابراین سال 1399 یکی از سختترین و بدترین سالهای اقتصادی برای کشور بود.
وی با اشاره به آنکه کرونا مزید بر علتی برای ضربه اقتصادی به کشور ما بود، خاطر نشان کرد: در 10 سال گذشته سختیها وآسیبهای زیادی به زندگی مردم وارد شد که در گزارشهای واصله آمده که متوسط قدرت خرید مردم در طی این سالها 30 درصد کاهش یافته است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با بیان آنکه به موجب وضعیت متزلزل اقتصادی کشور علاوه بر رهبر معظم انقلاب روسای جمهوری مختلف دغدغه اصلاح و ایجاد ثبات در آن را داشتند، عنوان کرد: به طور مثال خاتمی طرحی را در سال 13۷۶ به عنوان ساماندهی اقتصادی مطرح کرد یا احمدی نژاد اسم آن را طرح تحول اقتصادی نامگذاری کرد و همگی به موجب آنکه نسبت به قدرت و قوت این کشتی اقتصادی ولو آنکه کرونا و تحریم هم نباشد خیلی مطمئن نبودند و سعی بر حل بحران اقتصادی در کشور داشتند.
وی ادامه داد: اغلب کشورهایی که اکنون در ردههای نخست اقتصادی در دنیا هستند تحریمهای اقتصادی را پشت سر گذاشتهاند و باید دانست که تحریم در فضای تعاملات دنیا، شوکها و آسیبها هیچ کدام عجیب نیست. در کتابی که تحت عنوان اقتصاد تحریم نوشتهام، به حدود 200 تحریم در قرن بیستم اشاره شده که یکی از آنها تحریم دکتر مصدق بود، بنابراین باید دانست که تحریم امر عجیبی نیست.
طغیانی تصریح کرد: ماه نخست مرحله دوم تحریمها، رهبر معظم انقلاب 24 بند اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند که به کشور ارائه شد و هنگامی که این بندها را بررسی میکنیم متوجه میشویم که اگر این موارد مورد توجه قرار گیرد بسیاری از مشکلات مرتفع خواهد شد که یکی از این بندها پیرامون بودجه کشور است. در بودجه 1401، یک هزار و 500 هزار میلیارد تومان به بودجه عمومی اختصاص یافته است که از این مبلغ حدود 140 هزار میلیارد تومان هزینه دستگاههای وابسته به دولت است و یک هزار و 372 میلیارد تومان پولی است که صرف مخارج دولت میشود. درخصوص مخارج دولت باید گفت که دولت ما درآمد کم و خرج زیاد دارد.
وی پیرامون درآمد دولت اظهار داشت: درآمد کشور از منابع مختلف 664 هزار میلیارد تومان و خرج روزمره دولت نیز 960 هزار میلیارد است که در این صورت شاهد کسری 300 هزار میلیارد تومانی هستیم که این موضوع نشان از وجود اشکال در ساختار بودجه دارد، هنگامی که در جلسات مختلف با دستگاهها شرکت مینیم شاهدیم که چیزی که برای دستگاهها پیش بینی و به تصویب رسیده است از نیازهایشان بسیار کمتر است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در تشریح کسری بودجه کشور عنوان کرد: اکنون دولت 300 هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد که برای جبران آن باید به فروش دارایی و یا استقراض مبادرت نماید، البته کشور راهی جز این موضوع ندارد که برای دارایی فروشی به سراغ نفتی که میلیونها سال طول میکشد تا ایجاد شود میرود تا مخارج روزمره خود را تأمین کند.
وی افزود: نوع دوم آن است که استقراض کنیم که طبق گزارشها 157 هزار میلیارد تومان نفت فروخته و 144 هزار میلیارد تومان استقراض میشود که اگر کسری بودجه افزایش یابد به دنبال آن باید فروش بیشتر نفت و استقراض بیشتر صورت پذیرد، که این موضوع بلای 10 ساله اقتصاد ایران است، درحالیکه دولتها در تلاشند که کم خرج و کارایی زیادی داشته باشند اما دولت ما برعکس عمل میکند.
طغیانی با اشاره به آنکه اوضاع اقتصادی کشور در حال بهبود است اما سرعت کمی دارد، خاطر نشان کرد: ضروری است که برای بهبود شرایط، نظام مالیاتیمان به دلیل درست نبودن تصحیح کنیم. در موضوع مالیات به ما آموختهاند که هرکه بامش بیش برفش بیشتر بدین معنا که هرکسی که بهره بیشتری از اقتصاد کشور میبرد باید مالیات بیشتری پرداخت کند اما اکنون اینگونه نیست وبسیاری ازموارد نیز در نظام مالیاتی کشور گنگ و مبهم است.
وی گفت: سال گذشته تنها در ما بتفاوت قیمت کارخانه و بازار فولاد ۲۴هزار میلیارد تومان رانت داشتیم و پیرامون میزان مالیات پرداختی و اینکه چرا و در کجا خرج شده هیچ کسی اطلاع نداشت، که این موضوع خود از وضعیت نامناسب شرایط اقتصادی خبر میدهد. باید گفت که ما هیچ شاهد هیچ رصد اقتصادی در کشور نیستیم.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: حدود ۱۲میلیون پایانه فروشگاهی و درگاه پرداخت در کشور داریم، از این تعداد بعد از یک سال و نیم که درخواست رسیدگی داشتیم، هفته گذشته گزارشی به دست ما رسید که خبر از 5/4 میلیون دستگاه کارت خوان بدون پرونده مالیاتی در کشور میداد. این بدان معناست که بسیاری در کشور هستند که در حوزه اقتصاد فعالیت میکنند اما هیچ گونه مالیاتی پرداخت نمیکنند. برای رسیدن به وضعیت مطلوب اقتصادی باید چند اصلاح جهت ضامن جهش اقتصادی انجام داد.
وی با بیان آنکه علی رغم همه سختیهای متحمل شده بر مردم و کشور اما اقتصاد ایران جوهره قوی دارد، بیان کرد: تجربه احیای ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم و احیای آلمان تجربه های جالبی هستن چرا که این کشورها با خاک یکسان شده بودند، اما جوهره قوی این اقتصاد بار دیگر آن ها را احیا کرد. اتفاقات این سالها نشان داد که اقتصاد ایران جوهره و ظرفیت بالا دارد که نویدبخش جهش است، و در صورت تصحیح مواردی چون نظام مالیاتی، نظام بودجهای، نظام بانکی، نظام توزیع اقتصاد کالا و خدمات با وجود تحریمها و فشارهای فراوان شاهد جهش اقتصادی و مثبت کشور خواهیم بود.
طغیانی ادامه داد: اوضاع به گونهای شده که مسیر صحیح فعالیت اقتصادی مسدود و مسیر اشتباه برای افراد باز است. از نشانه های اقتصاد سالم این است که کسی یک شبه نمیتواند ره صدساله را برای ثروتمند شدن طی کند و یا آنکه یک شبه فقیر و بیچاره شود، اما وضعیت اقتصادی ایران این اتفاق را به واقعیت تبدیل کرده است. ضروری است که افراد یاد بگیرند که برای بهبود اوضاعشان فعالیت کنند.
وی پیرامون تورم عنوان کرد: از مهرماه شتاب افزایش نرخ تورم کاهش یافته است و در مجموعه امسال نرخ رشد مثبت خواهد بود، همچنین پیشبینی ما برای نرخ رشد سال آینده مثبت است و تنها نگرانی ما آن است که مردم تاب تحمل شرایط سخت اقتصادی را برای طولانی مدت نداشته باشند. از سوی دیگر با وجود آنکه امیدواریهای برای انجام توافق در برجام وجود دارد اما نباید به این نوسانات سیاسی دل بست چرا که اگر مطابق با پیشبینیها در 2 سال آینده بار دیگر جمهوریخواهان در آمریکا بر سر کاربیایند کار برای ایران سخت خواهد شد، بنابراین باید به گونهای عمل کرد که وضعیت اقتصادی کشور وابستگی آنچنانی به تحولات و نوسانات سیاسی در دنیا نداشته باشد.
همچنین عضو کمسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه این جلسه پیرامون وضعیت زاینده رود اظهار داشت: وضعیت امروز زاینده رود ناشی از 10 الی 20 سال مدیریت و رفتار نادرست است که امروز این نتیجه را به بار آورده است، همچنین راه حل این موضوع راه فنی و مهندسی نیست که برخی از طریق ارائه پیشنهادهای مهندسی میگویند که به طور مثال آب از دریا بیاوریم که به دنبال آن هزینه مالی و انرژی بسیار زیادی مصرف میکند که هر مترمکعب این آب بین 2 الی 3 یورو قیمت دارد که به پول هر متر مکعب آب 60 الی 90 هزار تومان است که به موجب گران بودنش هیچ جایی جز صنعت قابل استفاده نیست.
وی با بیان آنکه نگرانی امروز ما آن است که بخواهند از این آب نیز درآمدزایی داشته باشند، پیرامون دیگر اشکالات این روش خاطر نشان کرد: ممکن است با آمدن این آب صنعت جدید شکل گیرد که این صنعت جدید به طور قطع جمعیت جدیدی با خود به همراه خواهد داشت و من در جلسهای به آقای رئیس جمهور پیرامون افزایش مسکن در اصفهان گفتم که باید ایشان در این باره تجدید نظر کنند چرا که زاینده رود ظرفیت بارگذاری جمعیتی جدیدی را ندارد.
طغیانی افزود: تجربه قبلی ما در مسکن سازی انبوه نشان داده که اغلب ساکنان این خانهها مهاجران هستند و ممکن است ۸۰۰ هزار نفر به سفره زاینده رود اضافه شوند که این موضوع خطرناک است. همچنین آنقدر مصرف آب در بالادست زیاد است که آب مورد نظر در پشت سد زاینده رود جمع نمیشود. 2 سال گذشته ۴۴میلیارد متر مکعب آب پشت سد خوزستان جمع شد و این درحالی است که ذخیره زاینده رود حتی به نصف هم نرسید.
وی با بیان آنکه باید جلوی آب دزدی ها و برداشت ها را گرفت تصریح کرد: تخمینی که برای تابستان امسال زدیم در بخش سد تا بخش چم آسمان حداقل ۱۵۰میلیون متر مکعب آب گم میشود، یعنی حرکتهای غیر مجازی چون حفر چاه یا پمپ غیر مجاز عامل آن است، همچنین برای انتقال آب دریا به اصفهان تنها به اندازه نیروگاه اصفهان برق لازم است که این آب از دریا به اصفهان برسدچرا که اصفهان نسبت به دریا در ارتفاع است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: همچنان این ادبیات جا نیفتاده است که مسئله زاینده رود با لوله بردن و آوردن حل نمیشود و باید حکمرانی آن را تغییر داد. نا امید نیستیم اما تغییرات کند است، همچنین باید به مسئله زاینده رود دیدگاه فرهنگی و اجتماعی داشت همچنین اگر برای مصارف زاینده رود چاره نکنیم مواردی چون انتقال آب از دریا به اصفهان همچون مسکنهای مقطعی و کوتاه مدت عمل میکند.
جمهوری اسلامی ایران یک پدیده و جریان فوقالعاده است
در ادامه این جلسه هماندیشی سید محمد تقی ابطحی رئیس نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر اصفهان اظهار داشت: 2 سالی بود که به موجب همهگیری بیماری کرونا علاوه بر دانشگاهها جلسات هماندیشی نیز تعطیل شده بود اما اکنون با آرام شدن وضعیت این بیماری بار دیگر جلسات مختلف در همه حوزه در حال برگزاری است.
وی پیرامون وضعیت کلی کشور گفت: اکنون کشور از لحاظ امنیتی در اوج قرار دارد چرا که ضمن وجود امنیت مردم نیز آن را احساس میکنند، همچنین اکنون قدرت آمریکا در منطقه تضعیف شده است و پنجههای برنده آمریکا در برخی کشورها و بخشها فرو میکرد به ویژه پس از ترور شهید سلیمانی کند شده است.
رئیس نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه هنر اصفهان افزود: ایران از نظر وضعیت سیاسی ر شرایط خوبی قرار دارد چرا که تمام کشورهای دنیا به نظر میرسد که از لحاظ ماهیت فرهنگی کاپیتالیستی یا سیوسیالیستی هستند درحالیکه ایران از فرهنگی مبتنی بر اسلام و قرآن پیروی میکند.
وی پیرامون برگزاری جلسات هماندشی با محوریت مسائل اقتصادی خاطر نشان کرد: حکومت جمهوری اسلامی ایران یک پدیده و جریان فوق العاده است اما در حوزه مسائل اقتصادی معضلاتی در آن وجود دارد و ضروری است که با برگزاری چنین جلساتی از افق پیش روی مباحث اقتصادی اطلاع داشته باشیم.