سید مرتضی کراماتی: بحث یکسان سازی لباس دانش آموزان چند سالیست که بعنوان یکی از برنامه های آموزش و پرورش مورد استقبال خانواده ها و دانش آموزان قرار گرفته و بموجب بخشنامه ای دانش آموزان نمی توانند با هر لباسی وارد مدرسه شوند و در بسیاری از مدارس لباسهای فرم با رنگهای یکسان استفاده می شود که این موضوع در گام نخست موافقان و مخالفانی داشته و دارد که البته احساس می کنم موافقان آن بیشترند چرا که یکی از مقوله های نظم و انضباط، آراستگی ظاهری محیطی مثل مدرسه است.
به گزارش تابناک بوشهر اتحاد خبر در ادامه نوشت؛ از دیدگاه روانشناسان این یکسانی رنگ میتواند برای دانش آموزان هم مفید و هم مضر باشد ضمن اینکه اعمال سلیقه مسئولان برخی مدارس ، فرهنگ ها سنت ها و باورهای خاص در انتخاب رنگ لباس دانش آموزان بدون توجه به روانشناسی رنگ، مشکلاتی پنهان را در این زمینه به وجود می آورد. تنوع رنگ با نشاط و شادابی رابطه مستقیم دارد و موجب می شود هیجانات کودکان نوجوانان و جوانان به طور منطقی بروز کند. از رنگ بعنوان یک ابزار ارتباطی یاد می کنند ارتباط با دیگران از دو طریق مستقیم و غیر مستقیم صورت می گیرد که با رگه های شخصیتی افراد در آمیخته است در تقسیم رنگهای گرم و سرد، رنگهای گرم مانند شکلاتی، زرد قهوه ای و نارنجی هر قدر پر رنگ تر شوند عواطف و هیجانات شدیدتری را نشان می دهند و رنگهای سرد مانند سفید، سبز و آبی، طبیعت، احساس، شادابی و رها شدگی را القاء می کنند و رنگهای سفید و خاکستری در عین حال که در گروه رنگهای سرد طبقه بندی می شوند می توانند رنگ خنثی هم باشند. رنگ لباس و محیط باید متناسب با نوع هدفی باشد که دنبال می کنیم. بعنوان مثال چون رنگهای نارنجی و قهوه ای اشتها آور است رستورانها عموماً با این رنگ ها تزئین می شوند، این در حالیست که رنگهای آبی و سرمه ای برعکس هستند بنا بر این از آنجا که مدرسه محل فعالیت است باید گستره ی رنگهای سبز، آبی و سرمه ای برای روپوش دانش آموزان انتخاب شود تا احساس شادابی را به همراه داشته باشد.
از دیدگاه روانشناسی از آنجا که رنگ نارنجی و صورتی فعالیت را به ذهن منعکس نمی کنند برای لباس مدرسه مناسب نیست اما آبی کم رنگ، سبز چمنی، سبز لجنی، لاجوردی و سرمه ای مناسب است. استفاده از برخی رنگها مانند صورتی در دبستان مناسب نیست و باید رنگهایی انتخاب شود که در شکل گیری حس مسئولیت پذیری و هویت کودک موثر باشد. در بحث لباسهای یک رنگ و متحد الشکل موضوع دیگری که قابل بحث است اینکه اگر چه این امر فوایدی دارد ولی در طولانی مدت کسالت آور هم می تواند باشد.
در بحث رنگ لباس و جنسیت دانش آموز و با توجه باینکه در حال حاضر در اکثر مدارس کشورمان لباسهای همرنگ و متحدالشکل جزء قوانین آن مدرسه محسوب می شود اما اینکه آیا باید رنگ لباس در مدارس دخترانه و پسرانه متفاوت باشد و اینکه آیا رنگ مخصوص دختران و رنگ مخصوص پسران وجود دارد یا نه، طبق بررسی های انجام شده بین دو جنس پسر و دختر تفاوتهای زیست شناختی، فرهنگی، اجتماعی و روانی وجود دارد اما در رابطه با انحصار رنگ به یک جنس، هنوز تحقیقات ثابت شده ای وجود ندارد. به نظر نمی رسد این انحصار رنگ به یک جنس ( دختر یا پسر ) ژنی باشد بلکه با تغییرات فرهنگی و با مرور زمان این قضیه رخ داده است.
بعنوان مثال اینکه رنگ آبی مختص پسران و رنگ صورتی مختص دختران است بیشتر ریشه ی فرهنگی دارد تا جنسیتی و ژنی. اما آنچه بیشتر در این مقوله مورد نظر و مورد بحث است بازتاب رنگ و مدل لباس دانش آموزان است که اینروزها و در آستانه ی بازگشایی مدارس در گوشه و کنار بیشتر شنیده می شود و اینکه در برخی مدارس اعمال سلیقه ی مدیر مدرسه بدون نظر اولیاء و دانش آموزان در بحث انتخاب رنگ و مدل و جنس پارچه ها، علیرغم تاکید و بخشنامه که باید شورای مدرسه مطلع باشد، این عدم هماهنگی و بی اطلاعی موجب اعتراضاتی گردیده که در برخی ادارات آموزش و پروش محلی از اعراب ندارد و چه بسا که نظر و رای مدیر از نظر آموزش و پرورش با اهمیت تر از نظر اولیاء و دانش آموزان باشد.
( یک نکته ظریف اینکه اکثر خانواده ها از تمکن مالی برخور دار نیستند و لباسی را برای دو سه سال آماده میکنند اما سالانه و با میل مدیر رنگ و مدل لیاسها باید عوض شود و این خود هزینه ی زیادی در بر دارد آنهم در شرایطی که برخی خانوارها از تهیه نوشت افزار عاجزند) این اعمال سلیقه و حکم دستوری بر مجموعه ی پایین تر متاسفانه گاهی همان داستان ارباب و رعیتی را در ذهن متبلور می سازد و چرا در قضیه ی نظم و انضباط و یکسان سازی لباس، معلمین و مربیان و کادر آموزشی مدارس بخشنامه ای صادر نمی شود و یا بخشنامه موجود است و بدلیل آشنا نبودن اکثر جامعه از حقوق خود موجب سر باز زدن آنان از این کار شده است.
چرا آنان پیشقدم نمی شوند تا با ظاهری یکسان به محیط های آموزشی وارد شوند و در بند مد نباشند و چرا این بخشنامه برای معلمان خصوصاً مدارس دخترانه نوشته نشده تا باعث الگو پذیری عملی برای دانش آموزان شود و ذهن دانش آموز بجای روش و اخلاق و رفتار حسنه و حجاب برتر مدیر، معلم، مربی و مشاور، درگیر مدل و آرایش و رنگ لباس مربیان خود نگردد. آیا بخشنامه ای نوشته نشده یا آموزش و پرورش توان رویارویی و برخورد با زیر مجموعه ی خود ندارد. همگان می دانند که تاثیر کلام و نگاه و آراستگی مدیر و معلم برای دانش آموز بیشتر از خانواده است. بیاییم با درک واقعیتها جامعه را بسازیم و از حکم و دستور و یک بام و دو هوا بودن برخوردها و قوانین و بخشنامه ها بپرهیزیم تا جامعه را با واقعیتها پیش ببریم نه با زور و سختگیری و چه که همین سختگیری در جامعه های کوچکی همانند مدرسه عواقب تلخی از جمله ترک تحصیل دانش آموزان را در بر دارد.