تابناک/بیش از نیمی از نیاز کشور به مفتول مسی در گیلان و در بزرگترین واحد تولیدی این محصول در کشور، تولید می‌شود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز گیلان؛ تابستان که از راه می رسد، گرمای هوا و به تبع آن استفاده زیاد از وسایل برقی سرمایشی، نوسان برق و گاهی وقت ها هم خاموشی ها را در پی دارد.
نوسانات و خاموشی هایی که شرکت توزیع برق گیلان، علت برخی از آنها را فرسودگی سیم های برق اعلام می کند.
سیم هایی از جنس مس که به وسیله جریان برق، روشنایی، گرما، سرما، حرکت و اساسا انرژی و بخشی از تکنولوژی های روز را به زمین و ساکنانش هدیه می کند.
"مفتول های خوش رنگ و ارزشمند مسی" که براساس اعلام سازمان صمت، گیلان قطب تولید آن در ایران است و بزرگترین کارخانه تولید این محصول در کشور هم در این استان قرار دارد.
اندر کمالات مس و مفتول مسی
مدیر کارخانه مفتول مسی گیل راد شمال گیلان می گوید؛ مس یکی از فلزات ارزشمند و پرکاربرد دنیاست؛ کالایی که مقدار مصرف آن یکی از شاخص صنعتی بودن کشورها به شمار می رود؛ به طوری که چین حدود 55درصد مس دنیا را مصرف می کند و جزو بزرگترین تولید کنندگان ماشین آلات دنیا است.
مجید مقامی در تشریح کاربردها و نقش مفتول مسی در صنایع هم گفت: مفتول مسی یکی از فرآورده های مس است که از "کاتد مس" به دست می آید و خودش به عنوان صنعت مادر، مواد اولیه صنایع پایین دستی بسیاری از جمله صنایع الکتریکی را تامین می کند.
این دارنده مدرک مهندسی مکانیک با بیان اینکه صنعت برق ایران وابسته به مفتول مسی است افزود: از شبکه های توزیع برق، کابلها و سیم های انتقالی برق خانگی گرفته تا کابل های مخابرات، ماشین های الکتریکی از جمله الکتروموتورها، ترانسفورماتورها، دیزل ژنراتورها و حتی برخی صنایع بسته بندی، نیاز به مفتول مسی دارد.
بیش از نیمی از نیاز مفتول مسی کشور در مُشت گیلان
شاید بعضی "مس "و "صنایع مسی" را فقط با نام استان کرمان، قطب معادن مس کشور بشناسند اما آنطور که آمارها می گوید؛ بیش از نیمی از نیاز مفتول مسی ایران، اینجا در گیلان، استانی که حتی یک معدن مس هم ندارد، تولید می شود.
مسئولان می گویند: اگر چه رد پای سومین فلز پرکاربرد دنیا، مس، از دهه50 و با آغاز به کار کارخانه سیم و کابل گیلان، سیمکو، دیده شد اما تولید مفتول مسی در گیلان که صنعت مادر صنایع الکتریکی از جمله سیم و کابل محسوب می شود، عمر کوتاهی دارد و از سال94 در این استان آغاز شده است.
این فرزند نوپای صنایع مسی ایران با وجود اینکه فقط 5سال سن دارد، توانسته در یک واحد تولیدی 14هکتاری، بیشترین تولید کشور را به نام خود ثبت کند و با تامین بخش عمده ای از مواد اولیه صنایع پایین دستی، در این روزهای سخت تحریم، باعث شود، تیر تحریم ها به سنگ بخورد.
مدیر کارخانه گیل راد شمال، بزرگترین واحد تولیدی مفتول مسی کشور می گوید: این کارخانه با 25میلیون یورو سرمایه گذاری ارزی و 200میلیارد تومان سرمایه گذاری ریالی در رشت راه اندازی شد.
مجید مقامی افزود:این کارخانه یکی از 3تولیدکننده عمده مفتول مسی کشور و بزرگ ترین واحد تولیدی مفتول مسی ایران است؛ 2کارخانه دیگر تولید مفتول مسی کشور در کرمان و کاشان قرار دارد.
فراوانی منابع آب، مزیت گیلان برای رونق صنعت پر مصرف آب
مدیر بزرگترین واحد تولیدی مفتول مسی کشور می گوید: پرباران بودن و فراوانی منابع آبی در گیلان، یکی از مزیت هایی است که زمینه ساز رونق صنایع مفتول مسی است چرا که صنایع فلزی از جمله مفتول مسی، یکی از صنایع پُرمصرف آب هستند.
مجید مقامی با بیان اینکه آب مورد نیاز صنعت مفتول مسی در گیلان از یک حلقه چاه تامین می شود افزود: برای تولید روزانه 300تُن مفتول مسی 100تا110 مترمکعب آب تصفیه شده این چاه مصرف می شود؛ آبی که باید آتش مفتول های مسی گداخته را سرد و بازار تولید فرآورده های پایین دستی این محصول را گرم کند.
وی توضیح می دهد: آبی که در صنایع فلزی استفاده می شود، باید سختی گیر شده باشد؛ یعنی باید یون های موجود در آن گرفته و تصفیه شود و به اصطلاح صنعتی ها، آب نرم شود که البته در این فرآیندِ سختی گیری آب، 50درصد از آب سخت جدا می شود و به کارمان نمی آید.
مفتول مسی گیلان، خوراک صنایع الکتریکی ایران
مدیرعامل کارخانه تولید مفتول مسی گیل راد می گوید: این واحد تولیدی در 2سال گذشته بالاترین میزان تولید مفتول مسی را به نام خود ثبت و پارسال 55هزار تُن مفتول مسی تولید و روانه بازار کرده است.
مجید مقامی افزود: بخش عمده ای از تولیدات مفتول مسی گیلان به استانهای دیگر فرستاده می شود و فقط حدود 5درصد آن در گیلان مصرف می شود.
او در تشریح این موضوع گفت: صنایع پایین دستی مربوط به این صنعت مادر در گیلان، فقط به 2کارخانه تولید "سیم و کابل" و "سیم لاکی" خلاصه می شود و برای همین، مقدار کمتری از تولیدات مان در گیلان مصرف می شود.
مدیرعامل کارخانه تولید مفتول مسی گیل راد گذری هم براشتغالزایی این کارخانه دارد و با بیان اینکه در حال حاضر 175نفر در این واحد تولیدی مشغول به کارند افزود: از آنجا که این کارخانه مجهز به ماشین آلات با تکنولوژی روز دنیاست، بیشتر کارها با ماشین انجام می شود، از این رو باوجود حجم بالای تولید، نیروی انسانی کمتری به کار گرفته ایم اما در عوض تولیدات این کارخانه برای 250 نفر در بخش های مختلف، غیرمستتقیم شغل ایجاد کرده است.
همپای خط تولید و توزیع....
یکی از کارگران در خط تولید درحالی که بالای سر ریل های پر از مفتول مسی گداخته ایستاده، قطعه ای مفتول مسی سرد در دست می گیرد و می گوید: 3شیفت، کار می کنیم و نتیجه این تلاش شبانه روزی، همین مفتول مسی قطر8 است که می بینید.
بیرون از فضای خط تولید در محوطه کارخانه، راننده های چند ماشین سنگین، مشغول بار زدن هستند.
یکی از رانندگان جلو می آید و می گوید: در همین محوطه، روزانه 300تُن مفتول مسی بارگیری و به مناطق مختلف کشور فرستاده می شود.
راننده دیگر بار ماشینش را نشان می دهد و می گوید: 20تُن مفتول مسی را بار زده ام و راهی استان زنجان هستم.
او اضافه می کند: هفته ای 3بار به اینجا می آیم، مفتول های مسی را بار می زنم و در استان های دیگر تحویل می دهم.
سری به کارخانه سیمکوی رشت، تولیدکننده سیم ها و کابل های برق هم می زنم.
یکی از مدیران خط تولید این صنعت پایین دستی می گوید: مفتول مسی، اصلی ترین ماده اولیه مجموعه وسیعی از تولیدات سیم و کابل کارخانه ما است که پس از نازک کردن و تابیدن مورد استفاده قرار می گیرد.
مفتول مس گیلان در مسیر رقابت با تولیدات جهانی
دوباره با مدیرعامل کارخانه تولید مفتول مسی گیل راد صحبت می کنم.
مجید مقامی می گوید: یکی از دلایلی که توانسته ایم بیش از نیمی از سهم بازار مواد اولیه را از آن خود کنیم این است که استاندارد های بین المللی را در فرآیند تولید اعمال می کنیم و رعایت همین استانداردها باعث شده تولیدات مان قابلیت رقابت با تولیدات کشورهای اروپایی را داشته باشد و بخشی از تولیدات مان را هم به کشور ایتالیا صادر کنیم.
وی با اشاره به اینکه صادرات مفتول مسی تولید این کارخانه، بسیار ناچیز است افزود: در حال حاضر فقط 100تُن مفتول مسی به ایتالیا صادر کردیم که در مقایسه با 55هزار تُن تولید سالانه مان بسیار ناچیز است.
مجید مقامی در تشریح این موضوع گفت: از آنجا که ما تامین کننده 55درصد نیاز بازار داخل به مفتول مسی هستیم، بخش عمده ای از تولیدات مان را به مناطق مختلف کشور می فرستیم اما بنا داریم با اجرای طرح توسعه و افزایش توان تولید این کارخانه، صادرات محصولات مان را افزایش دهیم؛ کاری که در صورت محقق شدن، ارزآوری برای کشور را در پی خواهد داشت.
طرح توسعه، زیر چتر سرمایه گذاری و بومی سازی
مدیر فنی کارخانه تولید مفتول مسی گیل راد برایم از طرح توسعه این واحد تولیدی می گوید.
حسین شعبانیان توضیح می دهد: طرح توسعه بزرگترین کارخانه تولید مفتول مسی ایران با 7میلیون یورو سرمایه گذاری ارزی و 100میلیارد تومان سرمایه گذاری ریالی تا 3ماه دیکر به بهره برداری می رسد.
وی افزود: با افتتاح این فاز جدید، ظرفیت اسمی تولید این کارخانه 2برار افزایش و مقدار تولید مفتول مسی هم 15هزار تُن افزایش خواهد یافت و به 70هزار تُن خواهد رسید.
مدیر فنی بزرگترین کارخانه تولید مفتول مسی کشور می گوید: براین اساس این کارخانه که تا امروز تامین کننده 55درصد نیاز مواد اولیه صنایع پایین دستی اش در کشور است، از 3ماه دیگر می تواند حدود 70درصد نیاز کشور را تامین کند.
به گفته حسین شعبانیان اگر این خط راه اندازی شود، برای 40نفر مستقیم و 80نفر غیرمستقیم شغل ایجاد خواهد شد.
وی البته اذعان دارد که در طرح توسعه این کارخانه، بیشتر قطعات و تجهیزات ازجمله ماشین نَوَرد که استهلاک بالایی دارد، بومی سازی شده است.
آنچیز که خوار آید، اینجا به کار آید
مدیر فنی بزرگترین کارخانه تولید مفتول مسی کشور می گوید: مواد اولیه این کارخانه از استانهای کرمان و آذربایجان شرقی تامین می شود.
حسین شعبانیان با بیان اینکه قیمت گذاری مس در ایران بر اساس نرخ بورس فلزات لندن موسوم به LME و قیمت های جهانی انجام می شود و مبنای پول آن دلار است افزود: برای مثال "کاتُدِ مس" که ماده اولیه مفتول مسی است، هر هفته در بورس کالای ایران، قیمت گذاری وعرضه می شود.
اما آنطور که پیداست کارخانه تولید مفتول های مسی گیلان، برای تامین مواد اولیه اش حتی از قراضه های مس هم نمی گذرد و 25درصد از نیاز مواد اولیه خود را از قراضه های مسی به جا مانده از ضایعات کارخانه های سیم و کابل و تعویض شبکه های فرسوده توزیع برق، تامین می کند.
مدیر فنی بزرگترین کارخانه تولید مفتول مسی کشور البته اذعان دارد؛ اگرچه قیمت "قراضه مس" کمتر از "کاتد مس" است اما خالص سازی قراضه مس ها هزینه بر است و تقریبا قیمت این دو برابر است.
حسین شعبانیان با بیان اینکه درحال حاضر قیمت هر کیلو "مفتول مسی" که محصول کارخانه ماست 120هزار تومان است گفت: قیمت هر کیلو "کاتُد مس" که ماده اولیه تولید مفتول مسی است 115هزار تومان و قیمت هر کیلو قراضه مس هم 112هزار تومان است.
وقتی کوزه گر از کوزه شکسته آب می خورد
بزرگ ترین تولیدکننده مفتول های مسی کشور که خود نیاز 55درصد از نیاز مواد اولیه صنایع پایین دستی را تامین می کند و تا 3ماه دیگر با افتتاح فاز جدید، توان تامین 70درصد از این نیاز را خواهد داشت، خودش البته در مواقعی با کمبود مواد اولیه مواجه می شود.
توضیح این مسئله را از مدیر این کارخانه می پرسم.
مجید مقامی می گوید: جذابیت صادرات "کاتد مس" که ماده اولیه مفتول مسی است، برای شرکت های تولیدکننده این محصول، باعث شده در مواقعی با کمبود مواد اولیه مواجه شویم.
وی اگرچه اذعان دارد مشکل سرمایه در گردش یکی از مشکلات عمده صنایع فلزی است امادر عین حال می گوید: با همراهی و حمایت های مسئولان استانی، مشکلی در این باره نداریم.
مدیر کارخانه تولید مفتول مسی گیل راد نیاز سالانه سرمایه درگردش این کارخانه را 8هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: با تصویب کارگروه رفع موانع تولید استان، پارسال 2هزار و 800 میلیارد تومان ، تسهیلات سرمایه در گردش دریافت کردیم.
مجید مقامی به موانع و مشکلات صادرات هم اشاره کرد و گفت: گرفتن مجوزهای متعدد صادرات، زمان بر است و از آنجا که قیمت گذاری مس به صورت جهانی و روزانه است، در مواقعی، باعث ضرر و زیان صادرکننده می شود.
اما رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت و دبیر کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید گیلان می گوید: مشکلات صنایع مختلف از جمله این واحد تولیدی در این کارگروه بررسی و با توجه به بنیه استان، تصمیماتی برای رفع آن گرفته می شود؛ به طوری که پارسال تسهیلات خوبی دست این تولید ملی را گرفت.
فرهاد دلق پوش افزود: برای حل حل مشکلات دیگر هم مکاتبات و مذاکراتی باوزارت صمت خواهیم داشت تا دغدغه های تامین مواد اولیه و صادرات در این بخش تا حدود زیادی کم شود.
در نهایت...
مهم ترین نیاز کشور در شرایط فعلی تحریم ها، رونق تولید در کنار کاهش وابستگی به واردات و رسیدن به خودکفایی در تامین مواد اولیه صنایع مختلف از جمله صنایع فلزی است.
در این بین، رونق صنایع مادر که مواد اولیه صنایع پایین دستی را تامین می کند، می تواند بسیار راهگشا باشد.
صنایع "مفتول مسی" هم که گیلان قطب تولید آن در کشور و تامین کننده بیش از نیمی از نیاز بازار است و البته به اذعان تولیدکنندگان، قابلیت افزایش تولید را هم دارد، زیر سایه حمایت های بیشتر دولت، می تواند بیش از پیش در مقابل تحریم ها سینه سپر و برای صنایع دیگر مادری کند.
*نویسنده: عباس قنبری
گیلان، قطب تولید مفتول مسی ایران