«ابراهیم کاظمنژند» از ایجاد روان آب قنات زارچ از محل مادر چاه در فهرج تا مظهر قنات در زارچ خبر داد و اظهار کرد: فرآیند احیا و ثبت قنات زارچ را از سال 94 شروع کردیم و جهت ثبت آن به طور اختصاصي اقداماتي را در سه فاز انجام دادیم.
وی از معرفی و ساماندهی آثار وابسته به معماری قنات زارچ به منظور معرفی آن یاد کرد و گفت: زمانی که محور گردشگری این محدوده تعریف شد، هشت پایاب از مسجد جامع تا آسیاب وزیر محله کوشکنو شامل پایابهای مسجد جامع، شاه طهماسب، کوشک، شاه ابوالقاسم، شاه ابوالقاسم بزرگ، عسکر شاهی و حاج عباس و همچنین آب انبار جنوک در مجاورت مسجد جامع را ساماندهی کردیم.
این مسئول افزود: به غیر از پایاب شاه طهماسب و مسجد جامع، تمامی دیگر پایابها مدفون بودند و طی چهار سال این ابنیه از زیر خاک بیرون آمدند.
وی با بیان این که مسیر گردشگری مجزا و مرسومی برای قنات زارچ در حال شکلگیری است، تصریح کرد: بسیاری از مسیرهای قنات زارچ تخریب و مسدود شده بود، به طوری که لجن و گل و لای موجود در اين مسيرها، اجازه جریان گرفتن به آب را نمیداد لذا مسیرهای شاهدیه، دروازه قران و دشت یزد را لایروبی کردیم تا آب پس از گذشت چهار سال از مادر چاه در فهرج به پایاب زارچ روانه شد.
وی با بیان این که بیشترین مشکل در احیای قنات زارچ مختص فاضلابها بود، تصریح کرد: رفع چندین فاضلاب دانه درشت و فاضلابهای خانگی منجر به حیات دوباره این قنات شد و حتی گذشته از زندگی مجدد قنات زارچ، در برخی از محدودههای شهري مانند گذر آب قنات در میدان آيت الله خاتمی، برخی از گونهها مانند ماهیها در این قنات نیز جانی دوباره گرفتهاند.
کاظمنژند در ادامه از شناسایی برخی از قنوات متصل به فاضلابهای شهری یاد و خاطرنشان کرد: برخی از فاضلابها به قنوات متصل شده بودند و البته هنوز هم ممکن است قنواتي متصل به فاضلابها وجود داشته باشند اما تاکنون بیش از 100 قنات که برخی از آنها به فاضلابهای محلی و از طریق چاهها متصل شده بودند و برخی هم که از قبل در دسترس نبودند و محل ورود پسابها و آبهای شستشوی سرشار از مواد آلاینده بودند را شناسایی کردیم و رفع مشکلات آنها نیز در حال پیگیری است.
وی از برگزاری جلسات متعددی با شورای سلامت آب استان به منظور پیگیری و اعلام و انعکاس نتیجه این سری قنوات خبر داد.
کاظمنژند برگزاری جشن و گردهمایی آب را با هدف نشان دادن اهمیت احیای طولانیترین قنات جهان عنوان کرد و گفت: جاری شدن رگههایی از آب بعد از گذشت چندین سال در قنات زارچ و نشان دادن اهمیت این موضوع که منتج به حیات دوباره اين قنات شده است را با برگزاری جشن آب نشان خواهیم داد.
وی با تاکید بر این که قنات و فرهنگ آن رو به فراموشی است، گفت: پایگاه میراث جهانی قنات زارچ و حسنآباد در نظر دارد به منظور احیای فرهنگ قنات، نشستهایی به عنوان شب فرهنگی قنات را با میزباني از مقنیان و پیشکسوتان و نسل جوان برگزار كند.
این مسئول تامین زیرساختهابه منظور احیای قنوات را ضروری دانست و گفت: هر چند که احیای این سازههای آبی بر عهده جهادکشاورزی است اما اداره کل میراث فرهنگی نيز در زمینه احیای فرهنگی این سازهها ورود كرده چرا که این سازهها یکی از بهترین شیوههای با ثبات انتقال آب است و امیدوار هستیم که مسئولان بالادست نیز با این رویکرد به آن نگاه کنند.
کاظمنژند با بیان این که اعتبارات در مقایسه با تعداد قنوات دچار مشكل بسیار کم است، گفت: ما به عنوان میراثداران این سازههای آبی پایدار و جهانی باید حفاظت از آنها را در دستور کار همه دستگاهها قرار دهیم.
مدیر پایگاه قنات جهانی زارچ و حسن آباد از نقش و مشارکت دیگر دستگاهها در احیای قنات زارچ نیز یاد و در این باره بیان کرد: چندین سال، کاری جلو نرفت چرا که این اقدام هزینهبر بود اما با کمک دیگر دستگاهها و اقداماتی که اخیرا دستگاههای مرتبط در انجام آن مشارکت دارند، این قنات زندگی دوباره یافته است.