هر روزه سازمان هواشناسی خبر ورود ریزگردها و گرد و غبار از مناطق جنوبی کشور به استان تهران را می دهد ولی این بار ، دشت ورامین به کانونی جدید برای گرد و غبار استان تهران تبدیل شده است.
با افزایش روند خشکی در دشت ورامین و از دست رفتن پوشش گیاهی این منطقه مهم ، کانون جدیدی از گرد و غبار در استان تهران تشکیل شده که سلامت مردم را به خطر می اندازد.
دشت ورامین با وسعتی بالغ بر 130هزار هکتار، یکی از مهمترین کانون های زیست محیطی کشور محسوب می شود و از گونه های کمیاب جانوری و پوشش گیاهی منحصر به فردی برخوردار است که نمونه آن را در کمتر مناطق کشور می توان یافت.
پوشش گیاهی مناسب این منطقه که با اجرای طرح های مختلف سازمان منابع طبیعی مانند کاشت نهال گیاهان مقاوم در برابر خشکی و گرما نظیر تاغ همراه بوده باعث شده تا از پیشروی کویر به مناطق روستایی و ورود شن و ماسه به مناطق مسکونی به ویژه خط راه آهن سراسری تهران – مشهد جلوگیری شود.
پیش از این برخی از افراد سود جو با قطع درختچه های تاغ به قاچاق آن اقدام می کردند ولی برخورد قاطع دستگاه قضایی و مسوولین ادارات محیط زیست و منابع طبیعی ورامین ، حضور این افراد در منطقه را به طور کامل کنترل کرده است ولی خشکسالی پدیده ای است که در سال های اخیر به شدت پوشش گیاهی منطقه را با خطر نابودی مواجه ساخته و کنترل آن از توان یک یا چند دستگاه دولتی خارج است.
امروز از جنگل های انبوه و درختان تاغ سر به آسمان کشیده دست کاشته شده اثری دیده نمی شود و منطقه به سمت بیابانی شدن حرکت می کند.
کاهش ورود آب به منطقه و نیز کاهش چشمگیر بارش نزولات جوی باعث شده تا حتی مراتع مورد استفاده عشایر ورامین نیز با خشکی شدید مواجه شوند به طوری که حتی عشایر نیز برای چرای دام های خود نمی توانند از این مراتع استفاده کنند.
علاوه بر این ، عدم ورود آب به منطقه مهم و حیاتی بند علیخان که به عنوان یک تالاب فصلی همه ساله پذیرای هزاران قطعه پرنده مهاجر بود ، باعث شد تا سال گذشته این تالاب طبیعی نیز خشک شود و هیچ پرنده ای برای زمستان گذرانی در این منطقه سکنی نگزیند.
ورود پساب تصفیه نشده صنایع مستقر در شهرک صنعتی چرمشهر نیز مزید بر علت شده و خاک منطقه بندعلیخان را نیز به مواد آلاینده آلوده کرده است و وزش باد در این منطقه می تواند آلودگی را به مناطق اطراف پراکنده کند.
همه این مشکلات باعث شده تا دشت ورامین ، به کانونی جدید برای ایجاد گرد و غبار در استان تهران تبدیل شود و با ورود به فصل گرم سال و خشک تر شدن منطقه و با وزش باد موجی از شن و ماسه نه تنها به مناطق مسکونی بلکه به راه آهن سراسر تهران – مشهد و اتوبان قم گرمسار نیز وارد شود و قطعا گرد و غبار فضای شهرستان های ورامین ، پیشوا ، قرچک و بخش وسیعی از استان تهران را با تهدید مواجه خواهد ساخت.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ورامین در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت : خطر نابودی پوشش گیاهی و تاغ زارهای ورامین جدی است و اگر در سال های قبل محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار کاملا سبز و پوشیده از گیاه بود امروز از آن پوشش انبوه خبری نیست و بسیاری از درختان تاغ خشک شده اند.
ضیا نصرتی گفت : در بازدید های میدانی صورت گرفته از منطقه ، ورود شن و ماسه به جاده های فرعی کاملا مشهود است و خطر ورود ریزگردها و شن و ماسه به مناطق مسکونی روستایی و شهری کاملا احساس میشود.
وی اظهار داشت: خشکی بیش از حد منطقه با ورود موج گرما، خطر آتش سوزی تاغ زارها را نیز افزایش داده و در صورت بروز این حادثه خسارات جبران ناپذیری به دشت ورامین وارد می شود و لازم است کارگروه مقابله با این بحران هر چه سریعتر در منطقه تشکیل شود تا از بروز این پدیده جلوگیری و در صورت آتش سوزی در تاغ زارها بتوان با آن مقابله کرد.
وی گفت: متأسفانه عدم مدیریت مطلوب در بهره گیری از منابع آبی باعث بروز این مشکل در دشت ورامین شده و باعث شده درختانی که نیاز اندکی به آب دارند نیز نتوانند خشکی ناشی از افت سطح آب های زیر زمینی را تحمل کنند و از درختان دشت کاشت تاغ که سد مهمی در برابر حرکت شن و ماسه محسوب می شود ،تنها بوته های خشکی باقی نماند.
وی تأکید کرد: خطر خشکی و وورد ریزگردها به مناطق مسکونی جدی است و تمامی دستگاه ها باید با تعامل ، همفکری و هم افزایی در برابر این بحران چاره اندیشی کنند.
منبع: ايرنا
