محمد علیزاده سولا
با توجه به آمار و اطلاعات موجود، امروزه گردشگری به اولین و اصلی ترین منبع درآمد بسیاری از کشورها تبدیل شده و بعنوان یک صنعت تاثیر گذار در جنبه های مختلف اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی کشورها مطرح است.
بهترین گزینه جایگزینی درآمدهای نفتی و رفع بخشی از مشکلات اقتصادی کشور نیز با توجه به پتانسیلهای موجود، بخش گردشگری است. همچنین در سطح و حجم کوچکتر در شهرستانها و مناطق مختلف نیز می توان با بهره گیری از ظرفیتهای موجود نسبت به اشتغالزایی و کسب درآمد از بخش گردشگری اقدامات موثری انجام داد.
عدم نیاز به سرمایه گذاری کلان و تضمین بازگشت سرمایه در مدت کوتاه و سرعت درآمدزایی؛ البته در سایه برنامه ریزی هدفمند و اجرای صحیح، از مزایای این بخش است. در اردبیل جاذبه های گردشگری محدود، زیرساختهای ضعیف و عدم سرمایه گذاری مناسب جهت بهره برداری و استفاده از این جاذبه ها اصلی ترین مشکلات این بخش است که مانع بهره برداری شایسته و کامل از ظرفیتهای موجود و کسب درآمد لازم از این بخش می گردد و دلیل اصلی آن هم به رسمیت شناخته نشدن امر گردشگری توسط مسئولین ماست.
قطعا نباید فقط یک دستگاه دولتی مثل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را به تنهایی متولی امر گردشگری دانست و تمامی مسئولیتها و کاستی های این بخش را متوجه آن اداره دانست. اگر در کنار میراث فرهنگی؛ استانداری، فرمانداریها، شهرداری ها، شورای شهرها، اداره راه و شهر سازی، آب منطقه ای، منابع طبیعی و ... و بخش خصوصی هریک به وظایف خود آشنا بوده و وظایف و تکالیف مرتبط با خود را در برنامه ریزی، اختصاص بودجه مناسب، اجرای پروژه ها، نظارتهای لازم و ... بنحو شایسته انجام دهند، شاید شاهد تحرک و رونق بهتری در این زمینه باشیم.
با توجه به اهمیت موضوع و در نظر گرفتن آگاهی خوانندگان از وضعیت فعلی گردشگری در استان اردبیل، چند پیشنهاد برای جذب گردشگر و بالا بردن رضایتمندی گردشگران ورودی و همچنین ارتقاء جایگاه صنعت گردشگری و کمک به رونق آن ارائه می شود:
- تلاش برای فرهنگ سازی عمومی و گسترده جهت اصلاح نحوه رفتار و برخورد، استقبال و پذیرایی از گردشگران از طریق نصب بنر و بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر، برنامه های صدا و سیما و جشنواره های عمومی و مناسبتی. البته این مسئله باید بصورت مداوم و به مدت چند سال ادامه یافته تا بین تمامی مردم و در سطوح مختلف درونی شده و جا بیفتد.
- زیبا سازی بصری شهرها از طریق ایجاد و گسترش فضای سبز و پارکها و پیاده راهها و ... و نیز ساماندهی وضعیت ورودیهای شهری که اولین ذهنیت را به گردشگر ورودی در مورد کل منطقه می دهد.
- رفع و بهسازی فوری ایرادات جاده ها و خیابانها (پرکردن چاله های بیشمار موجود و حذف یا استاندارد سازی سرعت گیرها) و همچنین احداث راههای دسترسی جدید و بهسازی معابر در مسیرهای گردشگری.
- حل فوری مشکل پارک خودرو در مناطق پربازدید و پرتردد مرکز شهرها جهت روان سازی ترافیک و تسهیل در تردد و سهولت دسترسی به آثار تاریخی و فرهنگی و مراکز خدماتی و تفریحی.
- طراحی و نصب تابلوهای راهنما و اطلاع رسانی مناسب در سطح شهرها، جاده ها و کلیه مسیرهای جاذبه های گردشگری استان جهت سهولت دسترسی گردشگران.
- با در نظر گرفتن اینکه گردشگری اردبیل کاملا وابسته به آثار باستانی و میراث فرهنگی و سپس طبیعت گردی و آبهای معدنی است، تعریف و انجام پروژه های بررسی و شناسایی باستان شناسی که در نهایت منجر به معرفی آثار ناشناخته و مسیرهای جدید گردشگری می شود. انجام کاوشهای باستان شناسی در مناطق خاص دارای آثار شاخص نیز می تواند در این بخش تاثیر گذار باشد.
- حمایت از فعالان بخش گردشگری و کمک به توسعه فعالیت شرکتها و دفاتر ارائه خدمات مسافرتی و جهانگردی. در حال حاضر اکثر دفاتر خدمات مسافرتی در اردبیل محدود به فروش بلیط هواپیما بوده و یا فقط چند سفر زیارتی را در طول سال برنامه ریزی می نمایند.
- فرهنگ سازی و تبلیغات در خصوص ترویج سفرهای جمعی (تور) که قطعا از جنبه های مختلف (هزینه، زمان، محیط زیست و ...) به صرفه تر از سفرهای شخصی است. این گزینه باعث رونق فعالیت دفاتر گردشگری نیز می شود.
- تلاش برای هدفمند نمودن گردشگری؛ با توجه به سرازیر شدن انبوه گردشگران در بازه های زمانی محدود مثل تعطیلات نوروزی یا تابستانی و عدم بهره برداری کامل از این موقعیت، سوق دادن آن به سمت گردشگری با انضباط و هدفمند در طول سال میتواند هم در ارائه خدمات مناسب به گردشگران تاثیر گذار باشد و هم کسب درآمد در طول سال و نه بصورت مقطعی را تضمین نماید. البته این مسئله قطعا مستلزم برنامه ریزیهای گسترده و زمانبر خواهد بود.
- استفاده از مشاور بخش گردشگری توسط استاندار، فرمانداران، شهرداران و شوراهای اسلامی شهرها. مقامات در حوزه های مختلف دارای مشاورین زیادی هستند که شاید دربرگیرنده جامعه هدف محدودی باشد. ولی در مورد گردشگری که امروزه تبدیل به یک صنعت فراگیر شده و از منابع اصلی اشتغالزایی و درآمد زایی است، این موضوع چندان جدی گرفته نشده و اهمیتی به آن داده نشده است.
قطعا با به رسمیت شناختن گردشگری بعنوان یک صنعت اشتغالزا و پردرآمد؛ وجود و حضور یک مشاور آگاه و متخصص میتواند تاثیر گذاری بسیار خوبی در تصمیم گیریها، برنامه ریزیها و ... در حوزه گردشگری داشته باشد و باعث نتیجه بخشی فعالیتها و رونق و شکوفایی هرچه بهتر این صنعت در منطقه گردد.
سلام علیکمواقعا آدم در شهرهای دیگر مثل تبریز و ارومیه و قزوین و تهران و ... لذت می برد از تمیزی و مرتبی و جاهای تفریحی و دیدنی فراوان. در اردبیل حوصله آدم سر می رود و اگر مهمانی غیر اردبیلی داشته باشیم می مانیم او را کجا ببریم برای گردش؟ نه امکاناتی نه راه مناسبی نه ...
اردبیل و طبیعت بی نظیر کوهستانی جنگلی اطراف آن قابلیت جذب گردشگران بسیاری را دارد. حیف است از این بازار درآمدی هنگفت سهم بسیار ناچیزی نصیب اردبیل شود.باید این امر جزء اولویتهای استان ما باشد.