مديريت سياسي یا مديريت توسعه ؟

                                                                                                                                                     محرم ارشد، معاون فرماندار سرعین

نگاهي به شعارهاي رئيس جمهور آقای دکتر روحاني در جريان مبارزات انتخاباتي ، سياست هاي دولت و تركيب اعضاي كابينه ايشان ، اين حقيقت را روشن مي نمايد كه برای دولت روحاني با توجه اثرات کارساز و پیچیده تحریم و تورم بر اقتصاد و معیشت مردم و نیز اثرات اعمال و اجرای سیاستهای مغایر با توسعه در سالهای گذشته ، توسعه به ویژه توسعه اقتصادی و اشتغال بر سیاست به مفهوم متعارف آن اولویت دارد ، بنابراین دولت ایشان بيش از آن چه سياسي باشد توسعه اي و توسعه گراست .

توسعه اي متوازن و همه جانبه براي گشايش همگاني در زندگي مردم با گستره اي از اخلاق، اقتصاد ، سياست، فرهنگ و ... بدیهی است هدف چنين رويكردي رضايت طولاني مدت مردم در فضاي استقرار عقلانيت و تدبير است . در عین این که مطالبات کوتاه مدت مردم نیز نیازمند پاسخ گویی است .

و اما آن چه تجارب شخصي اینجانب در مدت همکاری با استانداران از طهایی تا دکتر خدابخش نشان می دهد و مطالعات متفرقه نیز بر آن صحه مي گذارد اين است كه مدير توسعه علاوه برداشتن شراطی عمومی مدیریت ازجمله تخصص، تجربه، خوشنامی ، امانت داری و وفاداری، به اقتضای نوع و نحوه مدیریت ناشی از ماهیت توسعه ای اهداف تعیین شده ، ویژگی ها و صفاتي دارد که این ویژگی ها لزوما برای مدیریت سیاسی لازم و ضروری نیست و از جمله آنها :

1- مدیر توسعه ، باور دارد زیربنای هر گونه توسعه ی خارجی و بیرونی توسعه ی درونی است و در قرآن نیز هست که خدا هر که را بخواهد هدایت کند او را شرح صدر و گشادگی سینه عطا فرماید و از نشانه های این شرح صدر آن است که خطاهای دیگرا ن را به رسمیت می شناسد و خیرخواهانه در جهت اصلاح آنها اقدام می نماید .

2- مدير توسعه در وهله اول اخلاق مدار است ، چرا كه باور دارد توسعه با فطرت و باور دروني انسانها ارتباط دارد و از مهمترین نشانه های اخلاق مداری، راستگویی و وفای به عهد است. بنابراین مدیر توسعه می تواند از بیان اعتقاد و باور درونی خود صرف نظر نماید و یا حتی آن را تعدیل نماید ، اما نمی تواند تحت هر شرایطی، بر خلاف آن چه اعتقاد دارد یا بر خلاف آن چه می خواهد انجام دهد ، سخنی بر زبان بیاورد .او باور دارد حرف ها و شعارها، فقط زمانی اعتماد متقابلي ايجاد مي كنند كه از صداقت درون مايه بگيرند .

3- مدیر توسعه بیش از همه قدردان و سپاسگزار همراهی ها، همکاری ها ، نیکی ها و خوبی های دیگران است و حتی آنها را بزرگ جلوه می نماید. اما فضیلت های خود را به رخ دیگران نمی کشد یا فضیلت خود را بیش از آن چه هست ، بزرگ نمی نماید .

4- مدير توسعه بلند پرواز است اما به اندازه اي از زمين فاصله نمی گيرد كه وا قعيت ها را نبيند . و البته همواره فكر نمی كند كه افرادي فقط منتظرند تا او را در آسمان شكار كنند .

5- مدير توسعه ، شخصيت فکری متوازن دارد و همان اندازه كه به سياست و موازنه نيروهاي اثر گذار مي انديشد به اقتصاد، اجتماع ، فرهنگ و ... نيز اهتمام دارد .

6- مدير توسعه حس و عشق دارد ، حس خوبي براي زندگي ، حسي براي متاثر شدن ، حسي براي گريه كردن براي مردم و خنديدن با مردم و اين حس دورنی هست که او را بر می انگیزد ، به او انرژی می دهد و همه تخصص ها و تجربه ها یش را به هم پیوند می دهد . او باور دارد که بدون داشتن این حس رسیدن به موفقیت ، شعاری بیش نخواهد بود .

بنی آدم اعضای یکدیگرند

که در آفرینش زیک پیکرند

چو عضوی به درد آورد روزگار

دگر عضو ها را نماند قرار

7- مدير توسعه براي رسيدن به دنیای جدید و افق هاي کشف نشده توسعه ، اهل پذیرش خطر می باشد و بدون آن كه از حد اعتدال خارج شود بهره اي از كنجكاوي و ماجراجويي هم دارد و در واقع احتياط را بيش از حد جاي گزين اعتدال نمی نمايد .

8- مدیر توسعه ، جلب مشارکت همکاران را یک اصل می داند ، بنابراین بیشتر به هدایت نیروها می اندیشد تا به تمرکز قدرت.

9- مدیر توسعه اهل تدبیر است و در هر حال از مدار تدبیر و دور اندیشی خارج نمی شود .اگر می خواهد مانعی را از سر راه بردارد یا با کسی برخورد نماید ، به دفع احسن و جدال احسن می اندیشد و در موضع گیری ها از افراط و تفریط خودداری می نماید و در واقع انرژی خود را صرف حاشیه ها و اصطکاک ها نمی کند و حاشیه را جایگزین متن نمی نماید . و البته اندازه ها را نیز نگه می دارد که حضرت علی (ع) فرمودند: از یورش بزرگ منشان آن گاه که گرسنه باشند و فرمایه گان ان گاه که سیر شوند بر حذر باشید .

چو خشم آیدت بر گناه کسی

تأمل کُنَش در عقوبت بسی

که سهل است لعل بدخشان شکست

شکسته نشاید دگرباره بست

***

تیغ چوبین را مَبَر در کارزار

بنگر اول تا نگردد کار زار

چو جنگاوری با کسی بر ستیز

که از وی گزیرت بُوَد یا گریز

10- مدیر توسعه باور دارد که پایدارترین ارتباط با مردم ارتباط عاطفی است و توانایی برقراری این ارتباط بیش از ضریب هوشی او در موفقیت ها و پیشرفت کارها موثر خواهد بود .

11- مدیر توسعه باور دارد که اگرچه نمی تواند به اصطلاح شق القمر کند ، اما می تواند در هر شرایط و بسته به شرایط فوق العاده و بهترین باشد .

12- مدیر توسعه ، اسیر شرایط نیست بلکه مدیر شرایط هست و در واقع شرایط را به سوی اهداف تعیین شده ، هدایت می کند .

13- مدیر توسعه ، به همنشینی با صاحبان اندیشه و نخبه گان فکری و اجتماعی توجه خاصی دارد . در عین حال، همنشینی با بزرگان و پرداختن به کارهای بزرگ او را از توجه به کارهای کوچک و پرداختن به مردم عادی کوچه و بازار باز نمی دارد .

14- برای مدیر توسعه ، بزرگترین سرمایه اعتماد مردم و رضایت آنهاست . در واقع او اعتقاد دارد همه کارهای که انجام می گیرد ، باید خروجی مشخصی و ملموسی برای مردم داشته باشد و اگر چنین نشد ، مدیریت او به اهداف خود نرسیده است .

15- و بالاخره برای مدیر توسعه ، تحت هر شرایطی دنیا به آخر نخواهد رسید و همیشه نقطه روشنی وجود دارد تا مایه امید باشد .

و هدف از نگارش این مکتوب، کمک به توافق بر استانداردها و معیارهای عملی مدیریت توسعه است برای کارگزاران دولت تدبیر و امید جهت اتخاذ راه کارهای متناسب با مطالبات مردم و اجرای سیاست های توسعه ای دولت و البته توجه به این نکته هم ضروری است که متاسفانه شرایط جهانی و منطقه ای همچنان کار برای دولت آقای دکتر روحانی را تبدیل به کار در شرایط سخت و باتلاقی نموده است ،بنابراین در فرصت محدود باقی مانده ،مدیران و کارگزاران دولت با امید به ادامه حمایت های مردم ، به جای رشدهای چند درصدی باید هدف رشدهای چند برابری را پیگیری نمایند .