مصوبه شهر دوستدار کودک این شهر را اینگونه تعریف کرده است: «شهری که در آن خواسته های کودک در اولویت قرار گرفته و شرایط اجتماعی، فرهنگی و شهرسازی و معماری شهر همسو با نیازهای آنان است و حقوق کودکان در سیاست ها، قوانین، برنامه ها و بودجه منعکس شود.»
روزنامه همشهری نوشت:
در مصوبه شهر دوستدار کودک به دو موضوع در حوزه معماری و شهرسازی هم اشاره شده است؛ تأمین فضای مناسب بازی کودکان در مجتمع های مسکونی احداث شده توسط انبوه سازان و سازندگان مسکن و پیگیری تنظیم قوانین رعایت استانداردهای کاهش مخاطرات و حوادث در مجتمع های مسکونی درخصوص کودکان.
استانداردسازی معماری مدارس، مبلمان شهری و مسیرهای منتهی به مدارس نیز در بخش های دیگر مصوبه مورد توجه و تأکید قرار گرفته است.
در مقررات نمای ساختمان ها نیز توصیه ها و الزاماتی گنجانده شده که تلاش دارد چهره بناهای شهر را چه از نظر فرم و چه از نظر رنگ و مصالح به نظم و آرامش برساند.
آرامشی که تمام شهروندان، کودک و بزرگسال حق دارند در فضای شهری تجربه کنند، آرامشی که شاید این روزها از دست رفته باشد.
*کودکان و معماری مدرن شهرها
برخی کارشناسان معتقدند کودکان دیروز شاهد شهری بودند با کالبدی متوازن و متعادل و با مقیاس انسانی و معنویتی که ریشه در فرهنگ و تمدن دیرینه ایرانی و اسلامی داشت اما کودک امروز به دلیل معماری شهری مدرن که فرهنگش همسو با خاستگاه غربی است و همچنین به دلیل تربیت خاص، کمترین میزان تعامل و برخورد را با اطرافیان دارد و متأثر از بی نظمی معماری و فشارهای روانی حاصل از آن است.
عبدالهادی دانشپور، مدیرگروه شهرسازی و معماری دانشگاه علم و صنعت ایران در گفت وگو با همشهری ضمن اشاره به این موضوع که بچه های شهر ذهنشان را با شهر واقعی تطبیق می دهند و به دلیل مقیاس و اندازه های تهران، یکپارچگی و انسجام فضای شهری، برخلاف شهرهای کوچک تر در اینجا رخ نمی دهد، می گوید: «راحتی و آرامش کیفیتی است که شهرها باید به شهروندان خود ارائه دهند درحالی که اغلب شهرهای بزرگ، عاری از تجربه های مفید برای ساکنانشان هستند.»
سیما فردوسی ، روانشناس هم معتقد است شلختگی و بی نظم بودن نمای ساختمان ها و عدم هماهنگی و تناسب آنها به مخاطب منتقل شده و انضباط روحی و آرامش وی را مختل می کند، کودکان نیز ازاین موضوع تأثیر می گیرند.
استاد دانشگاه شهید بهشتی می گوید: «این مسئله رابه جمعیت زیاد، آلودگی، ترافیک، فضای کم خانه های آپارتمانی و.. اضافه کنید چیزی که حاصل می شود کودکی عصبی و پرخاشگراست و حتی اگر کودک به طور مستقیم از این شرایط تأثیر نگیرد، از والدینش که در این محیط آسیب دیده اند، می آموزد.»
وی معتقد است کودکان شهرهای بزرگ، رفتارهای عصبی و پرخاشگرانه تری دارند.
*تقویت حس بی مکانی
«کودک باید به مکان زندگی اش تعلق خاطر داشته و احساس پیوند کند چراکه به هویت شخصی او کمک می کند.»
دانشپور استاد شهرسازی ضمن بیان این مطلب معتقد است، بی مکانی با احداث ساختمان های شبیه به هم در حال تقویت است و نیازهای کودکان نیز درنظر گرفته نمی شود.
او معتقد است با بهره مندی از نظرات ساکنان هر منطقه و محدوده می توان بهترین مکان سازی را برای آنها انجام داد.
مکان سازی یعنی درک و دریافت اختصاصات شخصیتی و هویتی هر مکان و پاسخ مناسب طراحانه و توأم با برنامه ریزی. وی با اشاره به تجربه جدید برخی شهرهای دنیا که ضمن نیاز به خودرو، پیاده راه سازی را نیز جدی گرفته اند، می گوید: «متأسفانه در شهرهای ما اتومبیل ها مبنا هستند نه پیاده ها و این فضا در اختیار بزرگسالان هم نیست چه رسد به کودکان.» فردوسی روانشناس نیز تأکید می کند کودکان شهرهای بزرگ را باید به فضاهای سبز و آرام برد چراکه عدم تحرک در رشد هوشی کودک تأثیر منفی خواهد گذاشت.
*معماری و شهرسازی جامع، کودکان را مدنظر قرار می دهد
محمد سالاری رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر با اشاره به اینکه ماموریت های معماری و شهرسازی دارای جامعیت در تمام حوزه ها و فضاهای شهری است که اگر محقق شود تمامی گروه های سنی را در بر خواهد گرفت به همشهری می گوید: «اکنون مدیریت شهری به اینجا رسیده که ماموریت های شهرسازی و معماری را در اولویت قرار دهد که در راستای ارتقای کیفی محیط شهر و زندگی تأثیر قابل توجهی دارند.»
وی می افزاید:«مدیریت شهری در سال های اخیر تلاش کرده از انجام اقدامات سخت افزاری به سمت نرم افزاری برود و نیازهای اقشار مختلف را مدنظر قرار دهد، احداث پیاده راه ها یکی از این فعالیت هاست.
همچنین در طراحی های شهری ، درنظر گرفتن فضاهای اختصاصی کودکان برای انجام تفریحات و فعالیت های بدنی و همچنین تناسب رنگ و فرم و معماری باید مدنظر قرار گیرد.»
منبع: ايرنا
