به گزارش ستاد خبری سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست «آموزش سواد مجازی برای خانواده» همراه با رونمایی و معرفی کتاب «خانواده و سواد مجازی» با حضور روح‌الله پورطالب؛ نویسنده کتاب همزمان با نخستین روز نمایشگاه کتاب سی‌وچهارم (بیستم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲) در سالن «گوشه نقد» سرای ناشران عمومی برگزار شد.
خانواده‌ها نیاز مبرمی به شناخت دنیای رسانه دارند
در این نشست روح‌الله پورطالب با توضیحاتی درباره این کتاب بیان کرد: کتاب «خانواده و سواد مجازی» در سال ۱۴۰۱ در حوزه روابط بین‌الملل منتشر شد. وقتی در این کتاب جامعه را بررسی کردیم، متوجه شدیم خانواده‌ها نیاز مبرمی به شناخت دنیای رسانه دارند و این کتاب در ۱۵۰ صفحه برای آموزش خانواده‌ها به نگارش درآمد. در این کتاب از بحث دنیای امپریالیسم رسانه صحبت شده است که چگونه از رسانه‌ها استفاده کنیم. آنچه مسلم است دنیا به سمت رسانه‌ای شدن رفته و ما با سرعت در حال تغییر در ارتباطاتمان هستیم.
وی افزود: باید نگاهی به شرایط فعلی دنیای رسانه داشته باشیم و این مثل یک نیاز در جامعه احساس می‌شود که خانواده‌ها چگونه باید با فضای مجازی آشنا شوند. ما می‌توانیم بگوییم رسانه وسیله انتقال پیام است. رسانه‌های نوین و حتی بازی‌های رایانه‌ای که انجام می‌شود در محدوده رسانه می‌گنجند. به مرور زمان در مورد مسائل مختلف از دنیای رسانه‌ای استفاده می‌کنیم که گاهی از این بابت دچار مشکل هم می‌شویم. سواد رسانه‌ای یک مهارت است و ما باید با مراحل آن آشنایی داشته باشیم.
نویسنده کتاب «خانواده و سواد مجازی» در ادامه گفت: من در این کتاب به مراحل کسب سواد رسانه‌ای اشاره کرده‌ام. اولین مورد رژیم مصرف رسانه است. ما باید از انواع رسانه شناخت داشته باشیم که چگونه مخاطب را درگیر کنیم، چگونه تبلیغاتمان را گسترش دهیم و از چه رسانه‌هایی برای مخاطب فعال بهره ببریم.
او ادامه داد: در حقیقت در این کتاب قصد داشتم به مخاطب اثبات کنم که شناخت رسانه چه سودی برای او دارد. تقریبا می‌توان گفت که ما در رسانه‌های جدید غرق شده‌ایم. رسانه‌های جدید عملا تنوع زیادی دارند. مثلا وقتی وارد فضای اینستاگرام می‌شویم، ساعت‌ها وقتمان را تلف می‌کنیم. در این صورت است که باید برای مدیریت زمان در فضای مجازی راهکاری داشته باشیم.
وی پرهیز از گروه‌های مختلف را دومین موردی خواند که در راستای افزایش اطلاعات در این کتاب به آن اشاره شده است و مطرح کرد: ما همزمان می‌توانیم از برنامه‌های کمتری استفاده کنیم و به دنبال تولید محتوای سالم در رسانه‌ها باشیم و بدانیم که دنبال کردن محتوای ناسالم بحث سواد رسانه‌ای را به بی‌هویتی می‌کشاند.
این نویسنده اضافه کرد: هدف ما از این موضوع چیست؟ به طور کلی، مخاطبان فضای مجازی دو دسته هستند؛ فعال و غیرفعال. مخاطب منفعل هیچ چیزی از خود ندارد و یک مصرف‌کننده رسانه است و مخاطب فعال، مخاطبی است که گزینشگری می‌کند. این دسته دوم سودمندی‌های بسیاری برای خود دارد و مطالب مفید را ذخیره می‌کند و از آنچه نیازش نیست، پرهیز می‌کند. برای مثال، وبگردی‌های بی‌مورد در خصوص مهم‌ترین رکن‌ها در شبانه‌روز و استفاده از فضای مجازی وقت را هدر می‌دهد.
او به راهکارهایی برای تربیت فرزندان در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: در این کتاب به این مبحث هم اشاره شده است و خطرات احتمالی و آنچه باید نگران آن باشیم، آمده است. در این دو سه سال اخیر که بحث کرونا مطرح بود اکثریت جامعه فرزندان ما به سمت فضای مجازی سوق پیدا کردند. در حالی که ما باید از زمانی که بچه وارد مهدکودک شد، استفاده از فضای مجازی را به او آموزش دهیم و زمانی که تنها و دور از خانواده است، حتما باید نگران رفتارش باشیم. هر زمان ارتباط با دوستانش افزایش یا کاهش داشت، باید به او مشکوک باشیم.
روح‌الله پورطالب در پایان گفت: متاسفانه در بحث فضای مجازی کتابی نداریم و این کتاب خلاصه‌ای از این بحث است. من سعی کرده‌ام تمام مطالب به صورت تیتروار بیان شود. درباره کتابخانه‌های دیجیتال هم صحبت‌هایی داشتم که به مزیت‌های این کتابخانه‌ها اشاره کرده است و درباره مدیریت فرزندان در فضای مجازی به عنوان یک راهکار نام برده می‌شود. باید یک برنامه فیلترینگ مناسب در این زمینه داشته باشیم که در جمع خانواده‌ها فعال باشد و سعی کنیم این برنامه را در فضایی داشته باشیم که به‌روز باشد. باید زمان و مکان را کنترل کنیم و زمانی را که فرزندمان از فضای مجازی استفاده می‌کند در کنترل و سیطره داشته باشیم.
سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۲۰ اردیبهشت آغاز به‌کار کرده و تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir ادامه دارد.
