تابناک فارس به نقل از باشگاه خبرنگاران: محمدجواد عسکری نماینده مردم داراب و زرین دشت در مجلس شورای اسلامی بر ضرورت توجه ویژه به میراث فرهنگی شهرستان داراب به عنوان یک گنجینه ارزشمند که میتواند تولید ثروت کند، تاکید کرد.
او گفت: شهرستان داراب، شهر امام حسن مجتبی علیه السلام و زادگاه مردمی غیور و ولایت مدار و ایثارگر است که با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست‌محیطی همواره در دوره‌های مختلف فرهنگی مورد توجه استقرار‌های انسانی قرار داشته که گواه آن، شناسایی آثار متعددی از دوران پارینه‌سنگی مربوط به بیش از چهل هزار سال قبل تا دوران اسلامی است.
عسکری با اشاره به اینکه داراب را می‌توان خواستگاه حکومت ساسانی دانست که در دوره اسلامی همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است، گفت: در عهدنامه صلح امام حسن (ع) با معاویه، خراج دارابگرد را برای بازماندگان شهدای جنگ جمل و صفین قرار میدهند.
او گفت: علی‌رغم وجود آثار تاریخی متعدد، فعالیت های باستانشناسی و مرتبط با میراث فرهنگی چندانی در این دو شهرستان صورت نگرفته است.
عسکری گفت: عدم بررسی و شناسایی آثار تاریخی باعث شده که بسیاری از آثار در چهار دهه گذشته تخریب شود و بخشی از تاریخ و فرهنگ کشور یا نابود شده یا اینکه همچنان در معرض تخریب است.
این مسئول گفت: توسعه میراث فرهنگی سبب پیشرفت زیرساخت‌های اقتصادی، علمی و فرهنگی جوامع میشود و در سالیان گذشته صنعت گردشگری در دنیا جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و به عنوان یکی از بزرگترین و سریعترین صنایع در حال توسعه در جهان محسوب میشود که میتواند روند‌های جدید اقتصادی در کشور‌های در حال توسعه و توسعه یافته ایجاد کند.
نماینده مردم داراب و زرین دشت گفت: همچنین توسعه گردشگری تأثیر بسزای فرهنگی و اجتماعی در هر منطقه دارد و عدم شناخت و معرفی آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی دو شهرستان داراب و زرین دشت باعث شده که این دو شهرستان در مسیر گردشگری قرار نگرفته و از صنعت گردشگری سهمی ناچیز داشته باشند.
او گفت: در مکاتبه‌ای از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست کردم دستورات لازم را برای توجه، مرمت و توسعه میراث فرهنگی داراب و زرین دشت صادر کنند.
عسکری گفت: نخستین گام در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری دو شهرستان بررسی و شناسایی هر منطقه و تکمیل نقشه باستانشناسی داراب و زرین دشت است با توجه به اینکه چندین دهه از طرح ملی تکمیل نقشه باستانشناسی کشور از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری میگذرد، اما این مطالعات هنوز در داراب و زرین دشت تکمیل نشده است.
او گفت: هر چند دیر، اما خوشبختانه در سال ۱۳۹۷ نخستین فصل بررسی باستانشناسی این شهرستان در راستای تکمیل نقشه باستانشناسی کشور صورت پذیرفت که نتایج آن منجر به شناسایی بیش از ۳۵۰ اثر حائز اهمیت تاریخی و فرهنگی در بخش مرکزی شهرستان شد.
نماینده مردم دارای و زرین‌دشت گفت: از آنجا که هنوز مناطق وسیعی از این دو شهرستان مورد بررسی باستانشناسی قرار نگرفته، بالطبع بسیاری از آثار هنوز شناسایی نشده است و لازم است ترتیبی اتخاذ شود که فصل دوم این بررسی باستانشناسی صورت پذیرد تا ضمن شناخت جایگاه فرهنگی داراب در پهنه ایران فرهنگی و جهان و تکمیل نقشه باستانشناسی دو شهرستان، با برنامه‌ریزی‌های آتی، بتوان در زمینه رشد گردشگری برای اشتغالزایی در این دو شهرستان و رسیدن به توسعه‌ای پایدار گامی مؤثر برداشت.
او گفت: بر اساس تفاهم‌نامه فی ما بین اداره کل میراث فرهنگی فارس با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در سال ۱۳۹۷ مقرر شده بود که بودجه مورد نیاز برای بررسی باستانشناسی شهرستان داراب از سوی پژوهشگاه تأمین شود، نخستین فصل آن توسط پژوهشگاه تأمین و متأسفانه ادامه برنامه میدانی به دلیل عدم انجام تعهدات توسط پژوهشگاه صورت نگرفته که لازم است مطابق تفاهم‌نامه مذکور و بدون فوت وقت، پژوهشگاه به تعهدات خود در این زمینه عمل کند.
عسکری با اشاره به ضرورت ثبت ملی آثار تاریخی این دو شهرستان، بیان داشت: برای حفظ و حراست از آثار تاریخی نیاز است تا هر اثر بعد از شناسایی در فهرست آثار ملی ثبت شود.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: هر چند حدود دو دهه از تاسیس اداره میراث فرهنگی شهرستان داراب میگذرد و همچنین با توجه به وسعت شهرستان و تعدد آثار تاریخی، متاسفانه تعداد کارمندان محدود و تجهیزات این اداره بسیار ناچیز است به طوری که این اداره هنوز ساختمان اختصاصی ندارد و یگان حفاظت آن وسائط نقلیه مناسب برای سرکشی به آثار تاریخی در اختیار ندارند.
عسکری گفت: با این امکانات ناچیز باید شاهد تخریب و حفاری‌های غیرمجاز در شهرستان باشیم، هر تخریب مطمئناً بخشی از تاریخ این مرز و بوم را نابود می‌کند؛ لذا برای جلوگیری از این وضعیت لازم است تدبیر عاجلی برای ارتقای ساختار سازمانی و تجهیز امکانات اداره میراث فرهنگی شهرستان به عمل آید.
او گفت: همچنین با توجه به غنای آثار تاریخی فرهنگی شهرستان داراب نیاز است تا پایگاه پژوهشی جهت حفاظت و پژوهش در این شهرستان تأسیس شود مطمئناً ایجاد پایگاه پژوهشی داراب میتواند در پیشبرد اهداف علمی و حفاظتی آثار تاریخی داراب نقش مهمی داشته باشد.
عسکری با اشاره به نقش اساسی موزه‌ها در شناخت ریشه‌های ملی، مذهبی و تاریخی گفت: بر اساس کاوش صورت گرفته در تپه هیربدان آثار شاخصی از دوره عیلام به دست آمده است که متأسفانه به دلیل نبود موزه در این شهرستان، تمامی اشیا به شیراز منتقل و در مخزن موزه پارس نگهداری میشود.
او گفت: از آنجا که با توجه به محدود بودن فضای نمایشگاهی در موزه‌های شیراز این آثار در مخزن و به دور از چشم بازدیدکنندگان قرار دارد. از آنجا که با ادامه کاوش‌های باستانشناسی در داراب، احتمال کشف آثار فاخر دیگر زیاد است، ضرورت دارد وزارت میراث فرهنگی برای ایجاد و ساخت موزه در داراب اقدام کند.
عسکری گفت: آثار و بنا‌های تاریخی همواره نیاز به مرمت و حفاظت دارند چرا که در صورت غفلت و سهل انگاری و عدم انجام فعالیت‌های حفاظتی هر ساله بخشی از آن‌ها تخریب خواهند شد، در داراب نیز بنا‌های مختلف مثل بنا‌های صحرای پوشنج، کاخ کیومرث، قصر آیینه نیاز به حفاظت و مرمت جدی دارند که لازم است اداره کل میراث فرهنگی فارس و همچنین دفتر کل حفظ و احیاء که از زیرمجموعه‌های معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه میباشد اعتبارات لازم را به این امر مهم اختصاص دهند.
نماینده مردم داراب و زرین دشت با اشاره به ضرورت بررسی و ثبت جهانی منظر فرهنگی دارابگرد شامل شهر دارابگرد و قلعه‌های مرتبط، آتشکده آذرخش و آتشکده آذرجو، گفت: در زمان تشکیل پرونده و ثبت جهانی محور ساسانی فارس (چهل و دومین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو)، شهر دارابگرد ذیل این ثبت قرار نگرفت، اما پس از آن و بر اساس مطالبات عمومی، مقرر شده است این اثر فاخر نیز در محور ساسانی منظور شود.
هرچند برخی از پژوهشگران شکل‌گیری شهر داربگرد را به دوره هخامنشیان منسوب میکنند، اما بر اساس منابع تاریخی و یافته‌های باستانشناسی مشخص شده است که این شهر یکی از شهر‌های مهم و پر رونق دوره اشکانی بوده که در دوران ساسانی و دوران اسلامی نیز همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است و آثار ثبت شده در محور ساسانی مانند بیشاپور و فیروزآباد همگی در دوره ساسانی ساخته شده و پیشینه‌ای کهن‌تر از شهر دارابگرد ندارند.
شهر تاریخی دارابگرد با توجه به پلان، حصار خشتی گلی مدور حدود ۶ کیلومتری و شاخصه‌های شهرسازی، قلعه‌های نظامی مرتبط با آن، معماری منحصربه‌فرد آتشکده آذرخش و سایر موارد که همگی نمایانگر دستاورد‌های بی بدیل از نبوغ بشری و نمونه‌ای برجسته از پیشرفت در معماری و فن آوری بوده و از ضوابط و شرایط ثبت آثار در فهرست جهانی یونسکو نیز برخوردار است. به عنوان منظر فرهنگی دارابگرد و اثری متمایز از محور ساسانی ثبت جهانی شود.
شهرستان داراب ۹۷ اثر ثبت شده ملی در زمینه آثار تاریخی، طبیعی و میراث ناملموس دارد. بر اساس بررسی صورت گرفته آثار زیادی شناسایی شده که اکثر آن‌ها در معرض تخریب قرار دارند با توجه به اهمیت تاریخی و فرهنگی این محوطه، تپه و بنا‌ها نیاز است تا این آثار در فهرست آثار ملی ثبت شودند.
