به گزارش تابناک کرمان، درهمورگن در فاصله نه چندان دور شهر کرمان در مسیر جاده تهران - ماهان(ده کیلومتری روستای حسین آباد خانن) واقع شده که مشرف به آن دره مورگن با فاصله ده کیلومتری، بیش از چند قرن قبل خانهای حسین آباد آنرا شناسایی و بواسطه ارزیدهترین و پایدارترین نعمتی که داشت، یعنی آب برای بهرهبرداری و انتقال آبش به روستای حسین آباد برنامهریزی نمودند. در آن زمانها طرح قنات و قناتداری مطرح و متداول بود، اینکار به بهترین وجه ممکن انجام شد. شناساییهای بیشتر مشخص نمود که مورگن تر جفتی هم دارم که «مورگن خشک» لقب دادند. البته در ادامه توضیح میدهیم که این لقب هم شایسته نبود، ولی چون مقدار آب این بخش کمتر بود، اینطور عنوان پیدا کرد. بالاخره اولین قنات را از مورگن عبور دادند و آنرا طوری تنظیم نمودند که مظهر آن در حسین آباد قرار گرفت. طول بخش تران از محل مادرپاه در حد پنج کیلومتر یعنی پس از اینکه از دره عبور میکرد به دامنههای کوهستانی میرسید که باز هم تولید زه آب داشتند و زآن بعد بخش خشکان شروع میشد که مسری طولانی بیش از هفت کیلومتر و صرفاً آب را به مظهر قنات هدایت مینمود.
بر این منوال قرنها و دههها، سالها گذشت، تولیدات اراضی و باغات حسین آباد برای آحاد مردم کرمان از سیب زمینی، پیاز، سبزیجات، خیار، هندوانه، هلو، زردآلو، گلابی، سیب، انگور و ... بخوبی آشناست. قناتی که مورگن میگذشت بیش از دویست لیتر در ثانیه آب داشت. اینکه حاصل ذوب برف و یخ کوههای مرتفع اطرافم بود. مشکلات آب شرب شهر کرمان و کیفیت اینکه از قناتم میگذشت مسئولین کرمانی را بر آن داشت که برای شاد نمودن مردم از این آب بهرهبرداری نمایند، اینکار سالهای سال با حمل آب وسیله تانکرهای قدیمی به فاصله یک کیلومتری شهر کرمان یعنی منابع آب ؟؟ انجام میشد. جالب اینکه برای رسیدن آب به مردم شهر گرایهای راهاندازی شده بود، که بر روی آنها تانکری بود و با اسب حمل میشدند. قسمت عقب و پائین این تانکرها شیری بود که از تانکر آب گرفته میشد، و به میزان حلب آن به متقاضیان شهری در بیشترشان فروش میرفت کمکم و کمکم برآن شدند که آبرا از محل سرچشمه لوله نمایند. با توافقهایی که با مالکان قنات انجام گرفت مبنی بر اینکه 3/2 آب به شهر کرمان و 3/1 باقیمانده به روستای حسین آباد برسد، هزینههای نگهداری، احیاء و مرمت قنات به عهده کشاورزان باشد، زمینه قطعی و بنیادی انتقال آب به شهر کرمان و نابودی قطعی و نهایی روستای حسین آباد بخوبی فراهم گردید. افرادی که برای آن امور مدیریت میکردند از این دیدگاه برخوردار نبودند که در نهاد مورگن نه یک قنات که شش رشته قنات دیگر هم وجود دارد، در مجاورتش ؟/ که آنها خشک ؟؟؟ دادهاند صاحب آب است و میتوان آنها را هم یک کاسه نمود و به موازات تأمین آب شرب شهر کرمان حسین آباد خان را هم حفظ نمود. با تنظیم قراردادهای یک طرفه شش رشته قنات اطرافش و مجموعه آبهای چشمه سارهای مورگن خشک را به سمت بائرشدن سوق دادند و تنها برای رشته اصلی قنات برنامهریزی نموده و بصورت سریع وسیله لوله آنرا به شهر کرمان منتقل نمودند. در حوالی سیلوی کرمان ؟؟ راهاندازی نمودند، که نظارت آن یکطرفه و به هر میزان که میخواستند آن را به سمت کرمان سوق میدادند، مقداری هم که برای روستا برای بستن زبان بهرهبرداران در نظر میگرفتند راهی کرده قنات در بخش خشکان مینمودند، که با تلفات بالا تنها مقدار جزئی به حسین آباد میرسید. سؤالاتی که میتوان مطرح کرد؛
1- چطور با پیشرفتهای چشمگیری که در علم مهندسی آب به موازات ترقی علمودانش صورت گرفته همه آنها که ادعای مهندسی آب دارند و برای مورگن برنامهریزی نمودند، مواهب تأمین آب گسترده مورگن را نشناخته و فقط بروی یک رشته قناتش متمرکز شدند؟
2- چرا با بدست گرفتن مالکیت غالب آب قنات مورگن یعنی 3/2 کار احیاء و مرمت قنوات را به عهده مالکانی گذاشتند که دستشان از چاره کوتاه شده بود و دیگر رونقی در کار کشاورزیشان وجود نداشت؟
3-چطور سهام آب روستا را به کوره قنات بخش خشکان رها نمودند که عمدهاش نفوذ نموده و تنها جزیی از آن در حسین آباد مظهر گردد.
4- کسانیکه به روز مورگن این مشکلات را آوردند به روز سایر درههای استان چه آوردهاند؟
امیدست که جامعه مهندسین آب شهر کرمان مورگن را بیشتر و بیشتر مرور و ارزیابی نمایند تا بدینوسیله از همه ابعاد و پتانسیل بالقوهای که دارد را درخدمت هم روستای حسین آباد و هم همشهریهای کرمانی قرار دهند.
انتهای پیام/حسن اشرفگنجویی