به گزارش تابناک قم، شهردار قم مدیر با تجربه ای است. سال‌ها سکان شهرداری اصفهان را به دست داشته که از تجربه‌های موفق در پیشبرد امور عمرانی و خدماتی در کشور محسوب می‌شود. تجربه تقریبا یک ساله در شهرداری قم و سال‌ها مدیریت دانشگاه‌های بزرگ کشور و مسئولیت‌های بزرگ و کوچک دیگر به این تجربه افزوده و حالا از او نیرویی ساخته که در عرصه مدیریت شهری صاحب نظر است.
«سید مرتضی سقائیان‌نژاد» این روزها وقتی به ساختمان سفید شهرداری قم می‌رود تا امور را در شهری با پیچیدگی‌های یک کلان شهر اما زیرساخت‌هایی به اندازه یک شهر کوچک سامان دهد، تجربه‌ای بسیار باارزش‌تر از گذشته خود به دست می‌آورد. همین تجربه او را واداشته که بگوید: تا دولت‌ها نپذیرند مدیریت‌های محلی را باید سامان دهند، اوضاع شهرها بسامان نمی‌شود.
شورای اسلامی شهر یا شورای شهرداری!
سقائیان‌نژاد در گفت و گو با خبرنگار روزنامه همشهری در تبیین گلایه‌هایش از وضع کنونی مدیریت در شهرها به جایگاه شوراها اشاره کرد. جایگاهی که گویا همچنان برای دولت، مجلس و شورای نگهبان درونی نشده است.
شهردار قم با اشاره به این‌که شوراها مردم سالاری را در شهرها جاری می‌کنند اظهار کرد: اگر بخواهیم اسناد بالادستی را به عنوان مهمترین مرجع نحوه مدیریت در کشور در نظر داشته باشیم باید بگوییم، محور تمام برنامه‌های توسعه، تمرکززدایی است.
وی با اشاره به این‌که تمرکززدایی به این معنی است که دولت، اختیارات خودش را در شهرها واگذار کند، گفت: اما نه این‌که دولت این اختیارات را به نمایندگان خودش واگذار کند که این در واقع تراکم‌زدایی است. تمرکززدایی این است که دولت اختیارات خود را به نمایندگان مردم در شهر و روستا واگذار کند که متاسفانه این اتفاق نیفتاده است.
شهردار قم افزود: شاهد آن، این است که شوراهای شهر ما امروز فقط نامشان شورای اسلامی شهر است. اما محدوده اختیارات و عملکردشان محدوده شهر نیست و در واقع شورای شهرداری هستند نه شورای شهر. اگر این شوراها، شورای اسلامی شهر بودند باید بر امور بهداشتی، مسائل زیست محیطی و تمام امور شهرها نظارت می‌کردند.
وی به منافات قرائت کنونی از وظایف شوراها با قانون اساسی اشاره کرد و گفت: در قانون اساسی 7 اصل به وظایف شوراها پرداخته شده. بنابراین کسانی که قانون اساسی را تدوین کرده‌اند به دنبال تمرکززدایی بوده‌اند اما این قوانین به اجرا در نیامده و هر روز هم اختیارات شورا کاهش می‌یابد.
انتقاد به برنامه ششم توسعه
این روزها که برنامه ششم در مجلس در حال بررسی است بسیاری از دیدگاه‌های مختلف به نقد این برنامه می‌پردازند. از جمله مدیران شهری نقدهای بسیاری به نگاه به شهرداری‌ها و شوراها در قالب این برنامه دارند.سقائیان‌نژاد هم نگاه کنونی در برنامه ششم به مدیریت‌های محلی را نمی‌پسندد.
وی در این زمینه می‌گوید: اگر نگاهی به برنامه ششم بیندازید متوجه می‌شوید که یک سری از اختیارات شورا به سمت دولت می‌رود و در بحث‌هایی مانند مالیات بر ارزش افزوده، نقش دولت قوی‌تر از قبل می‌شود و در این بخش عوارض محلی و بهای خدمات را حذف کرده‌اند.
وی افزود: در مساله نظارت بر بودجه شهرداری‌ها هم دیوان محاسبات اخیرا فشارهایی وارد می‌کند که باید بر بودجه‌های غیر دولتی هم نظارت داشته باشد. درصورتی که دیوان محاسبات بر اساس نظر شورای نگهبان تنها حق نظارت بر بودجه‌های دولتی را دارد.
شهردار قم تأکید کرد: بودجه شهرداری‌ها از عوارض مردم تامین می‌شود و شوراهای شهر باید بر این بودجه نظارت داشته باشند.
به عقیده سقائیان‌نژاد، این اتفاقات به این معنی است که اعتقاد به مسائل شورایی وجود ندارد.
وی افزود: در سال‌های اخیر، بحث‌هایی در زمینه انتخاب شهردار از سوی دولت هم صورت گرفته که همین موضوع نشان می‌دهد نقش شوراها تا چه اندازه ضعیف دیده می‌شود.
ضعف شوراها
سقائیان نژاد در توضیح ریشه‌های این بی اعتمادی به مدیریت‌های محلی گفت: چالش‌هایی هم در این سال‌ها از سوی شوراها وجود داشته است و به این دلیل که هنوز ظرفیت شوراها به طور کامل شکل نگرفته امکان دارد مشکلاتی در این حوزه به وجود بیاید. اما این موضوع نباید اصل اساسی مردم سالاری را خدشه‌دار کند چراکه در قالب شوراها نظارت و حاکمیت مردم محقق می‌شود.
شهردار قم با تأکید بر این‌که باید پارلمان‌های محلی را تقویت کرد، اضافه کرد: شوراها هم باید درون خودشان ظرفیت ایجاد کرده و با آموزش‌های لازم قوت لازم را برای اداره شهرها به دست بیاورند.
وی با اشاره به این‌که باید شرایطی ایجاد شود که هر کسی نتواند وارد شوراها بشود گفت: کسانی باید وارد شوراها شوند که از نظر تخصص و تجربه بسیار قوی باشند تا بتوانند پارلمان محلی را شکل داده و شخصیت شورا بازیابی شود.
وی ادامه داد: شوراها ضعف‌هایی از خود نشان داده‌اند که طبیعی است چراکه در دوران کودکی به سر می‌برند و کم کم که به دوران بلوغ برسند مشکلات کم خواهد شد.
قانون شهرداری‌ها اصلاح شود
به گفته سقائیان‌نژاد، دغدغه دیگر در این زمینه قانون شهرداری‌ها است که به 60 سال پیش باز می‌گردد و اصلاحاتی در آن باید صورت بگیرد.
وی در توضیح تاخیر 60 ساله بررسی دوباره قانون شهرداری‌ها اضافه کرد: طرح جامع مدیریت شهرها در مجلس بررسی می‌شود. این طرح 380 بند دارد و بررسی آن کاری مشکل و طولانی است. در واقع معلوم نیست بررسی این طرح به این مجلس برسد که دوباره در مجلس بعدی، کار از ابتدا شکل خواهد گرفت.
شهردار قم که تمام این مشکلات را ناشی از نبود اعتقاد به واگذاری امور در عمل به مردم می‌داند افزود: دولت باید اعتقاد داشته باشد که مسائل را واگذار کند. چرا اصل 44 هنوز اجرا نشده و 80 درصد اقتصاد همچنان دست دولت است؟ چرا قانون درآمدهای پایدار و مدیریت واحد شهری شکل نمی‌گیرد؟ همه اینها به این دلیل است که دولت‌ها هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که باید امور را واگذار کنند.
وی اظهار کرد: اتحادیه شهرداری‌ها هنوز شکل نگرفته چرا که دولت می‌داند اگر این اتحادیه شکل بگیرد باید بخشی از امور را واگذار کند.
منبع: همشهری