وزارت آموزش و پرورش در جدیدترین قوانینی که در فرایند جذب دانشجو در دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی اعلام کرد، شرایط پزشکی دشواری را پیش روی متقاضیان قرار داد که بر اساس آن، پذیرش در این دانشگاه ها دیگر به آسانی گذشته نخواهد بود؛ شرایطی که مروری کوتاه بر آن از غیر منطقی بودن برخی و نیز ابهام در مورد نحوه انجام چنین معاینات دشواری، آن هم در یک بازه زمانی کوتاه حکایت می کند.این شیوه‌نامه که مطابق بند یک و 2 ماده 12 قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش تهیه و تدوین شده است، تأکید دارد از این به بعد داوطلبانی که می خواهند وارد دانشگاه های آموزش و پرورش شوند، نباید دچار برخی بیماری‌ها و ویژگی های خاص باشند.
این شیوه‌نامه که بسیار موردی در خصوص شرایط افرادی که در نظر دارند وارد آموزش و پرورش شوند به ویژه در حوزه بیماری‌های خاص تنظیم شده است، هفت خوان جدیدی است که قطعاً داوطلبان ورود به این دانشگاه ها را در ماه های آینده با دردسرهای زیادی رو به رو و از ورود بسیاری از این متقاضیان به این دانشگاه جلوگیری خواهد کرد.
در شیوه نامه ای که از آن سخن آمد، در مورد بسیاری از ویژگی های سلامتی مثل قد، وزن، فشارخون، قدرت بینایی، پوست، مو، گوش، بینی، گردن، فک، دندان، ریه، قفسه سینه، قلب و عروق، کلیه ها، سیستم ادراری، مغز، اعصاب، اعصاب و روان، اختلالات تکلم، اندام ها، متابولیک، خون، دستگاه گوارش، بیماری های عفونی، بیماری های زنان، و... به صورت ریز، شرایط محدود کننده فراوانی مورد اشاره قرار گرفته است.
برای مثال در مورد بیماری های زنان، مسائلی مثل بلوغ زودرس یا دیررس، ناباروری و ... شرایط دشواری قید شده و افرادی را که شامل این مشکلات هستند، از فرایند جذب محروم کرده است.
همچنین داشتن لهجه غلیظ برای داوطلبان از جمله دلایل حذف از فرایند جذب در رشته های مثل ادبیات فارسی عنوان شده است.
اما می توان انتقادهایی را که به شیوه نامه پزشکی وزارت آموزش و پرورش در جذب دانشجو منتشر شده وارد است در ابعاد گوناگون دید و بررسی کرد: نخست اینکه معاینه و تشخیص همه این شاخص های پزشکی بسیار سخت و فرایندی زمان بر است. آنقدر زمان بر که در یک بازه کوتاه اعلام نتایج، انتخاب رشته، مصاحبه و آغاز به تحصیل که بر اساس روال سال های قبل در بسیاری از موارد کمتر از دو ماه انجام می شود، قطعاً قابل بررسی نخواهد بود.
مورد دیگر آنکه بسیاری از محدودیت های اعلام شده مثل ناباروری زنان، مشکلات تنفسی، گوارشی، قدرت بینایی، دندان، مو و... در مورد انسان هایی که به این مشکلات دچار هستند، در دوران کنونی که در دانش پزشکی انقلاب بزرگی صورت گرفته در ادامه زندگی قابل درمان است و ایجاد چنین محدودیت هایی برای افرادی که در آینده درمان خواهند شد، یک نوع بی عدالتی تلقی می شود.
برای مثال کسانی که با مشکلی مثل سخن گفتن با لهجه غلیظ رو به رو هستند، این موضوع نه تنها به دلیل مشکلات جسمی آنها ایجاد نشده، بلکه با قرارگیری در یک فضای جدید مثل دانشگاه به سرعت قابل اصلاح است؛ ضمن اینکه داشتن لهجه اتفاقاً برای معلم هایی که در مدارسشان لهجه های خاص وجود دارد، امکان تعامل بیشتر با دانش آموزان و افزایش امکان آموزش صحیح را به آنها فراهم می کند.
مسأله دیگر که اهمیت فراوانی دارد، این است که در همه سال های گذشته، دبیران و معلم های فراوانی بدون در نظر گرفتن بسیاری از این محدودیت های پزشکی، جذب و چه بسا از معلم های نمونه کشوری نیز شده اند؛ بنابراین، آیا آموزش و پرورش این جسارت را خواهد داشت که قوانین اعلامی را برای دبیران کنونی نیز اعمال کند؟
شرایطی که در شیوه نامه پزشکی وزارت آموزش و پرورش آمد، اگر برای همه وزارت خانه ها و نهادهای دولتی به یک سنت تبدیل شود، قطعاً بسیاری از جوانان کشور را از دستیابی به فرصت های شغلی مورد علاقه به دلیل محدودیت های جسمی محروم و آنها را با مشکلات روحی فراوانی نیز رو به رو خواهد کرد.
جدا از نکته بالا، حقوق و مزایایی که در اختیار دبیران آموزش و پرورش قرار می گیرد، با شرایط سختی که در فرایند پذیرش دانشجو معلم های جدید اعمال شده، اصلاً همخوانی ندارد و به نظر می رسد، بیش از آنکه برگرفته از نگرانی مسئولان در اصلاح وضعیت آینده معلم های کشور باشد، متأثر از جمعیت بالای جویندگان کار است که برای هر ارگان و نهادی این امکان را فراهم کرده تا فارغ از نیازهای واقعی و کسانی که از چزخه جذب محروم می شوند، به دنبال شرایط ایده آل خود باشند.
با تفاسیر بالا، به نظر می رسد حتی کسانی که در آزمون های علمی و گزینشی رشته های دشواری مثل خلبانی پذیرفته می شوند، نیز امکان دارد در فرایند جذب دبیری با مشکل مواجه شوند و در این مجموعه استخدام نشوند.