در میان کوچه پس کوچههای بافت تاریخی و ثبت جهانی شده یزد و در مجاورت بوستان شاه ابوالقاسم، خانهی تاریخی رفیعیان رخنمایی میکند، بنايي ارزشمند که به بام یزد نيز شهره است.
قدمتش به اواخر دورهی زندیه و اوایل دورهی قاجار بازميگردد و در سال 1394 به شماره 31285 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و با قدمتي 250 ساله معرف معماری سنتی ایران است.
این بنا که هم اکنون با رویکرد مرمت سبکی، مرمت و نوسازی شده به عنوان کتابخانه گردشگري، تجربهای جدید و فعالیتی منحصر به فرد را برای شهر جهانی یزد رقم زده است و در آن، کتب و منابع دیداری و شنیداری پیرامون فرهنگ، هنر، معماری و تمدن ایران زمین به زبانهای زنده دنیا در معرض دید گردشگران قرار گرفته است.
اولین کتابخانه ثابت گردشگری دنیا پنج اتاق شامل اتاقهای کتب فرش و قالیچه، کتب ایرانشناسی، نقشهها تاریخی، کتب کاشی و نقاشی و اتاق امام حسین (علیه السلام) دارد كه اتاق کتب مذهبی موسوم به اتاق امام حسین(ع) در اين كتابخانه، تاریخ مصور قیام عاشورا را برای گردشگران خارجی و داخلی روایت میکنند.
در جای جای این خانه تاریخی از روی میز گرفته تا داخل طاقچههای این خانهی سنتی و میراثی، کتب متنوعی به زبانهای مختلف دنیا به چشم میخورد که گردشگران را ساعتها پای مطالب خود مینشاند .
این کتابخانه که بنا به اظهارات مديرانش، اولین کتابخانه ثابت گردشگری ايران و دنیا و سومین کتابخانهی گردشگری دنیاست، در دل بافت تاریخی یزد و در بنای بام یزد واقع شده است.
در واقع بام یزد، مرکزیترین نقطهی بافت تاریخی است که از آن می توان کویر یزد را در یک سمت و شیرکوه پر صلابت را در سمت دیگر مشاهده کرد. این نقطه از بافت تاريخي يزد همچنين دید مناسبی به گنبد زندان اسکندر، بقعه 12 امام، مسجد جامع و سایر بناهای مطرح اين بافت جهاني دارد .
«محمد حسین میرجانی» مدیر داخلی و راهنمای این کتابخانه گردشگري با اشاره به وجود بیش از يكهزار و ۵۰۰ جلد کتاب در این کتابخانه، میگوید: هر چند هنوز آثار این کتابخانه پایش سیستماتیک نشده اما حدود يكهزار و ۵۰۰ جلد کتاب که قدیمیترین آنها متعلق به زمان پهلوی اول است، در مخزن كتابخانه وجود دارد .
وی اضافه میکند: کتابهای این کتابخانه در زبانهای مختلف آلمانی، ایتالیایی، روسی، انگلیسی، چینی، اسپانیایی، لهستانی، پرتغالی و زبانهای دیگری هستند که بیشتر موضوعات آنها مربوط به موضوعات مختلف ایرانشناسی، تاریخ، فرهنگ و صنایع دستی یزد است .
ميرجاني با بیان این که کتابخانه گردشگر یزد ثبت ملي نيز شده است، میگوید: طبق جست و جوهای صورت گرفته، این کتابخانه تنها کتابخانه ثابت گردشگری کشور و دنیا و سومین کتابخانه گردشگری دنیا است چرا كه یکی از آنها در ترن ژاپن و دیگری در یک کشتی ایتالیاييست .
وي که معتقد است این کتابخانه باید بیشتر شناخته شود، تصریح میکند: در صورتی که گردشگران داخلی و خارجی و همچنین بازدیدکنندگان با محوطه کتابخانه روبرو شوند، بسیار از آن استقبال خواهند كرد اما اکثر افراد که از این کتابخانه هیچ اطلاعاتی ندارند، آن را مانند کتابخانههای معمولی تصور میکنند لذا رغبتی برای ورود به آن نشان نمیدهند .
مدیر داخلی اولين کتابخانه گردشگري ايران ادامه میدهد: هر چند به تازگی نسبت به اطلاع رسانی و تبلیغات این محل اقدام کردهایم اما بنرهای این کتابخانه در سایتهای مختلف گردشگری چون « Trip Advisor » وجود دارد و گردشگران بسیاری از این طریق به این محل رهنمود میشوند .
وی اضافه میکند: اگر حمایت شویم میتوانیم در رونق هر چه بیشتر گردشگری علمی و فرهنگی شهرمان تاثیر بگذاریم .
میرجانی در پايان استفاده از ظرفیت این محل در برگزاری برنامههای فرهنگی را از دیگر مزایای کتابخانه گردشگر میداند و میگوید: برخی دورهمیها و نشستهای تخصصی اساتید دانشگاهی و تشکلهای دانشجویی در محل اين کتابخانه برگزار میشود.