به گزارش تابناک قم، سومین هماندیشی فقه حکومتی با همکاری و مشارکت اساتید و مؤسسات فعال در عرصه فقه حکومتی با حضور و ارائه حجتالاسلام والمسلمین سید صمصام الدین قوامی امامجمعه پردیسان در محل پردیس حکمت مؤسسه فتوح در شهرک پردیسان قم برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین قوامی با اشاره به سالروز رحلت شهادت گونه حضرت معصومه(س)، به هجرت کریمه اهلبیت(س) اشاره کرد و اظهار داشت: هجرت ایشان تمدن ساز بود و تاریخ را تحت تأثیر قرار داد، هجرت حضرت امام رضا(ع) اجباری بود اما هجرت ایشان اختیاری بود، پس ما هم باید اهل هجرت و جدا شدن از وضع موجود باشیم و از علائق و سلایق جدا شویم و از این هجرت الگو بگیریم.
وی با تأکید بر اینکه این نشستها و گفتوگوها از این جهت که قطعات پازل مباحث فقه حکومتی را تجمیع میکند ارزشمند و سبب امیدواری است، ابراز کرد: خود فقه الاداره یک نظریه است و اقدام و فعالسازی آن، توسعه، تعمیق و تداوم آن از مقوله انقلاب است و انقلاب اسلامی چهار مرحله پیدایش، گسترش، تعمیق و تداوم دارد، بنابراین فقه الاداره یک بخش غیرفعال از فقه جعفری بوده که اکنون فعالشده است، پدید نیامده بلکه فعالشده است.
امامجمعه پردیسان قم ادامه داد: در همه فقههای مضاف اینگونه است، فقه الاداره با فقه التجاره، فقه القضاء و فقه الطهاره و دیگر موارد فرقی ندارد، فقهی بوده که بحثهای مدیریتی را بحث میکند. بنابراین میتواند یک باب یا یک کتاب از فقه شود.
وی با عنوان این مطلب که فقه الاداره دارای خروجیهایی اعم از کالای عینی و نرمافزارها تا مجتهدینی است که تربیت میشوند، افزود: "مرکز تخصصی مدیریت اسلامی" بین همه رشتههای علوم انسانی نخستین رشتهای است که شورای عالی حوزه تأسیس کرد، از سوی دیگر "بنیاد فقهی مدیریت اسلامی" نهادی رسمی نیست، ولی خودش پشتوانه 6 مرکز شده است و در این موضوع مرجعیت علمی پیداکرده است.
وی با بیان اینکه باید به سمتی حرکت کنیم که هرکدام از رشتههای علمی به یک مرکز و نهاد تبدیل شود که مشروعیت آن به درس خارج است، گفت: کسی که درس خارج میدهد باید در نهاد خود تدریس کند، چراکه این موجب انسجام و هماهنگی بین رشتهها میشود.
امامجمعه پردیسان قم با اشاره به اینکه در تولید فقه الاداره چهار گام "موضوع شناسی"، "استنباط احکام"، "نظریهپردازی" و "نظام سازی" را پیگیری میکنیم، به تشریح این چهار گام پرداخت.
وی موضوع شناسی "مرحله آکادمیک" را تسلط کامل بر یک موضوع مثل مدیریت عنوان کرد و گفت: بهعنوان نمونه موضوع برنامهریزی را از امسال شروع کرده و سه سال به ساماندهی آن پرداختیم و مدتی بحث گزینش انجام شد، اکنون باید برنامهریزی را که شروع کنیم و ببینیم در گام اول موضوع چیست؟
قوامی با تأکید بر اینکه در موضوعات مدیریتی قائل به حقیقت شرعیه نیستیم، بیان کرد: ساختار موضوعات دانشی مثل مدیریت، عقلایی و از حقایق عرفیه خاصه است، گاهی حقیقت لغویه نقل پیدا میکند گاهی هم به عرف نقل پیدا میکند اما به شرع نقل پیدا نمیکند.
وی با بیان اینکه اهل یک تخصص، واژگان تخصصی دارند، گفت: گام نخست این است که موضوع مورد محمول را دقیقاً شناسایی کنیم، در کتابی تمام موضوعات مدیریت را منظم کردیم که از کجا باید شروع و به کجا باید ختم شود و به کل موضوعات ورود داشت، اسم چنین اقدامی ساختار موضوعات است که ساختار مسائل هم در آن وجود دارد.
رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی با تأکید بر اینکه موضوع هر علمی موضوع مسائل آنهم هست، گفت: از کجا تشخیص میدهیم این مسئله مدیریتی است؟ برای چنین موضوعی باید به موضوع آن نگاه کنیم، "فعلسازمانی"، موضوع مدیریت است که در همه مسائل مدیریت که 4 هزار مسئله را استقصا کردیم، جاری میشود.
وی با بیان اینکه فقه باید به این 4 هزار مسئله پاسخ جواهری و جعفری بدهد تا مجموعهای از استفتائات در این موضوع را به دست آوریم، تصریح کرد: در این مرحله به روش فقه موجود و سنتی کار میکنیم و به منابع کتاب، سنت، عقل، سیره عقلا و سیره متشرعه مراجعه میکنیم و هر آنچه در اصول خواندهایم به کار میبریم.
امامجمعه پردیسان قم در تشریح بحث "نظریهپردازی" گفت: معمولاً مجتهدین ما صاحب "نظر" هستند نه "نظریه"، ما بهجز "شهید صدر در باب اقتصاد" ، "امام خمینی(ره) در باب ولایتفقیه" و "شهید مطهری در باب رشد مدیریت" صاحب نظریه نداریم.
وی خاطرنشان کرد: برای رسیدن به نظریهای مثل گزینش، چند دسته بحث داریم، "منصب، ناصب، منصوب و نصب"، از مجموعه اینها به نظریه «گزینش» میرسیم، نظریهپردازی یک روش عقلایی دارد، نفی عقلا نفی خودمان است. نباید از صفر شروع کنیم.