برگزاری کلاسهای «آموزش زایمان بیدرد» از برنامههایی است که با اجرای طرح نظام سلامت مورد توجه قرار گرفته اما برخی سودجویان از ناآگاهی زنان باردار سوء استفاده کرده و به صورت غیرقانونی این کلاسها را برگزار میکنند.
به گزارش فارس ، با اجرای طرح تحول نظام سلامت از سوی دولت طی دو سال اخیر و به دنبال آن رایگان شدن زایمان طبیعی در بیمارستانهای دولتی ویژه زایمان، هدف گرایش مادران به زایمان طبیعی بوده است.
این وضعیت در حالی است که شنیده شده ایران در جهان رتبه دوم را در عمل سزارین دارد و تجربه ثابت کرده که روش زایمان سزارین، سلامتی مادر و کودک را تحت تاثیر قرار میدهد و نباید مادران این روش را برای زایمان انتخاب کنند.
در واقع زنان باردار به دلیل ترس از زایمان طبیعی روش سزارین را انتخاب کرده و در نتیجه با عواقب بد آن در زندگی مواجه میشوند.
طوری که مادران همدانی نیز از این قاعده مستثنی نبودهاند و حتی با اجرای طرح تحول نظام سلامت و حتی رایگان شدن زایمان طبیعی، این روش نتوانسته اهداف مورد نظر را در استان به طور کامل محقق کند.
سازمان جهانی بهداشت تاکید به انجام زایمان طبیعی دارد و فقط توصیه به 10 تا 15 درصد از زایمانها به روش سزارین داشته، اما در همدان، حتی با اجرای طرح تحول نظام سلامت تنها 2.5 درصد عمل سزارین کاهش داشته و برای رسیدن به نرم ایدهآل فاصله وجود دارد.
بر همین اساس مسئولان واحد بهداشت و درمان استان به روشهای مختلف سعی در فرهنگسازی روش زایمان طبیعی دارند و در این مدت به برگزاری همایشها، جشنواره زایمان طبیعی و کلاسهای آمادگی مادران به زایمان طبیعی پرداختهاند.
به سراغ یکی از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی همدان رفتیم تا در رابطه با اقدامات انجام شده در این خصوص بیشتر بدانیم.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان در گفتوگو با فارس با بیان اینکه زایمان طبیعی نیاز جامعه و نجاتبخش سلامت جنین و مادر است، اظهار کرد: از نشانگرهای بهداشتی و شاخص ارتقای بهداشت توجه به زایمان طبیعی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
محمدرضا عبادیان با بیان متأسفانه انجام عمل سزارین در چند سال اخیر رو به افزایش بوده که باید به کنترل آن پرداخت، گفت: دولت بدین منظور ترویج زایمان طبیعی را در دستور کار قرار داده و امکانات لازم برای اجرای این طرح نیز فراهم شده است.
وی با بیان اینکه بر اساس آمارها فراوانی زایمان طبیعی از متوسط به بالا گزارش شده است، افزود: این آمار قابل قبول نیست و هنوز در کشور نتوانستهایم این آمار را بالا ببریم که باید فرهنگسازی در این زمینه صورت گیرد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه ترغیب به زایمان طبیعی باید به مرور زمان انجام شود و نباید اقدامات عجولانه در این زمینه صورت گیرد، خاطرنشان کرد: باید شرایط و امکانات لازم در راستای ترویج زایمان طبیعی فراهم شود.
وی به افزایش بلوک زایمانی در استان اشاره کرد و گفت: از سال گذشته وزارت بهداشت اعتباری را برای افزایش بلوک زایمانی به منظور ترویج زایمان طبیعی اختصاص داده و ما همکنون در اواسط کار قرار گرفتهایم.
عبادیان با اهمیت به زایمان طبیعی به روش فیزیولوژیک، افزود: برگزاری جلسات آموزشی زایمان طبیعی، کارگاههای آموزشی و نمایشگاهها ویژه زایمان بیدرد از جمله اقدامات صورت گرفته بوده به منظور ترویج زایمان طبیعی بوده است.
مسئول زایمان فیزیولوژیک بیمارستان فاطمیه همدان نیز با اشاره به برگزاری کلاسهای زایمان بیدرد در همدان، اظهار کرد: این برنامه در کشورهای توسعهیافته در دستور کار قرار گرفته چراکه اعتقاد بر این است از میزان مداخلات پزشکی حین بارداری کاسته شود.
مرضیه اتوگرا با بیان اینکه بارداری و زایمان یک فرآیند کاملاً فیزیولوژیکی است و امکان تغییرات روحی و جسمی در مادر وجود دارد، حمایت از مادران باردار را در حین بارداری لازم دانست.
وی گفت: مادران به دلیل ترس از زایمان طبیعی، زایمان سزارین را انتخاب کرده در حالی که با انجام زایمان طبیعی سلامت کودک و مادر بیشتر حفظ خواهد شد.
مسئول زایمان فیزیولوژیک بیمارستان فاطمیه همدان با بیان اینکه سازمان جهانی بهداشت تاکید به انجام زایمان طبیعی دارد گفت: این سازمان توصیه به انجام فقط 10 تا 15 درصد از زایمانها به روش سزارین دارد آن هم مواقعی که برای مادر امکان زایمان طبیعی وجود نداشته باشد.
وی با بیان اینکه در سال 93 آمار سزارین در همدان 45.7 درصد گزارش شده است، خاطرنشان کرد: رشت بالاترین آمار و سیستان بلوچستان پایینترین آمار را به خود اختصاص داده است.
اتوگرا با بیان اینکه همدان در میانه این موقعیت قرار دارد، افزود: با اجرای طرح تحول نظام سلامت آمار سزارین در همدان 2.5 درصد کاهش داشته و نیاز به برنامههای اثرگذار در این زمینه دارد.
وی از سیاستهای دولت را تلاش برای کاهش آمار سزارین و افزایش زایمان طبیعی دانست و افزود: با افزایش آمار سزارین از سال 89 بیمارستانهای «دوستدار مادر» در سطح کشور راهاندازی شد که میتوان از جمله اقدامات این بیمارستانها را برگزاری کلاسهای آمادگی زایمان عنوان کرد.
مسئول زایمان فیزیولوژیک بیمارستان فاطمیه همدان با بیان اینکه هدف از برگزاری این کلاسها این نیست که زایمانها بیدرد باشد چرا که طبیعت زایمان با درد است، خاطرنشان کرد: با برگزاری این کلاسها ارائه اطلاعات لازم و ناشناختیهای موجود از زایمان، به منظور کاهش ترس و اضطراب مورد توجه قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: به دنبال آن هستیم، محیط بیمارستان همچون فضای منزل شود و هر فرد باردار بتواند با همراه خود پا به این فضا بگذارد تا از روش «زایمان بیدرد» بهرهمند شود.
اتوگرا با بیان اینکه در بیمارستان بوعلی همراه زن باردار، همسرش نیز میتواند به همراه او در کلاسها حضور داشته باشد اما در بیمارستان فاطمیه مردان اجازه حضور ندارند و یک زن همراه او است، خاطرنشان کرد: وظیفه همراه حمایت عاطفی از مادر و یادآوری تکنیکهای فرا گرفته در این گونه کلاسهاست.
وی با بیان اینکه این همراهان ترجیحاً باید باسواد و نیز رازدار باشند، گفت: بیمارستان فاطمیه این امکان را فراهم ساخته تا همراه زائو به هنگام زایمان در کنار مادر حضور داشته باشد.
مسئول زایمان فیزیولوژیک بیمارستان فاطمیه همدان با بیان اینکه اگر مادر باردار، همراه نداشته باشد ما به او «مامای همراه» معرفی می کنیم، افزود: تنها وظیفه «مامای همراه» ایجاد حمایت عاطفی و ارائه روشهای غیر دارویی نظیر ماساژ، آبدرمانی و گرمادرمانی به هنگام زایمان برای مادر است.
وی با بیان اینکه افرادی که در کلاسهای آموزشی زایمان طبیعی شرکت میکنند خانمهای باردار نخستزا یا چندزا و حتی افرادی که میخواهند عمل سزارین انجام دهند هستند، گفت: هدف از برگزاری این کلاسها پاسخ به سئوالات مادران باردار است.
اتوگرا با بیان اینکه این کلاسها شامل هشت دوره است که هر جلسه به مدت 90 دقیقه برگزار میشود، گفت: مباحثی در رابطه با بارداری، بهداشت فردی، علایم خطر بارداری، بهداشت روان بارداری، فرایند زایمان و مزایای زایمان طبیعی، مراقبت از کودک و مراقبت از زایمان آموزش داده میشود.
وی با بیان اینکه این کلاسها به مدت 45 دقیقه به صورت تئوری برگزار میشود، افزود: امروزه به دلیل کمتحرکی آمادگی برای زایمان در مادران کمتر شده و به همین دلیل در پایان کلاس به مدت 15 دقیقه تمرینات بدنی در برنامه قرار گرفته است.
مسئول زایمان فیزیولوژیک بیمارستان فاطمیه همدان با تأکید به اهمیت ورزش در دوره دبیرستان برای دختران، بیان کرد: با ورزش و آموزش تکنیکهای تحرکات بدنی، تنفسی و تنآرایی باید عضلات بدن را آماده زایمان طبیعی کرد.
وی با اشاره به فعالیت مربیان آموزش بارداری، اظهار کرد: این مربیان ماماهایی هستند که دوره زایمان فیزیولوژیک دوره 60 ساعته را گذراندهاند.
اتوگرا با بیان اینکه کلاسها به صورت پرسش و پاسخ، گروهی، پخش اسلاید و فیلم آموزشی تدریس میشود، گفت: برگزاری کلاسهای آمادگی زایمان باعث افزایش اعتماد به نفس، آگاهی از توانایی و مهارت، کاملکننده مراقبتهای بارداری، کاهش ترس و اضطراب و ایجاد ارتباط عاطفی و روحی موثر بین جنین میشود.
وی با بیان اینکه مادر با شرکت در این کلاسها نقش مادری خود را به خوبی شناخته و توانمندی مراقبت از نوزاد را کسب خواهد کرد، افزود: یک جلسه آموزشی برای همسران به منظور کسب اطلاعات در خصوص نحوه بارداری همسر و حامی بودن برای او برگزار میشود.
مسئول زایمان فیزیولوژیک بیمارستان فاطمیه همدان با بیان اینکه برگزاری این کلاس از چهار سال پیش در همدان آغاز شده است، خاطرنشان کرد: از هفته بیستم بارداری ثبت نام در کلاسها آغاز میشود و خانم باردار میتواند با ارائه گواهی سلامت از پزشک مربوطه در این کلاسها شرکت کند.
وی با بیان اینکه در بیمارستان نیز گواهی سلامت پر میشود، افزود: در این بیمارستان کلاس از روز شنبه تا چهارشنبه طبق جدول زمانبندی دایر است.
اتوگرا با بیان اینکه این کلاسها در روز شنبه در دو نوبت از ساعت 8 تا 10 و 10 تا 12 برگزار میشود، گفت: یکشنبه جلسه دوم از ساعت 8 تا 10 و جلسه سوم 10 تا 12، دوشنبه 8 تا 10 جلسه چهارم و 10 تا 12 جلسه پنجم برگزار میشود.
وی با بیان اینکه در روز سه شنبه جلسه ششم از ساعت 8 تا 10 و جلسه هفتم 10 تا 12 برگزار میشود، افزود: روز چهارشنبه جلسه هشتم نیز در دو نوبت 8 تا 12 و 10 تا 12 برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه تاکنون بیش از 5 هزار نفر در این کلاسها شرکت کرده اند، یادآور شد: تقریباً هر ماه 600 تا 700 نفر در این کلاسها شرکت میکنند.
مسئول زایمان فیزیولوژیک بیمارستان فاطمیه همدان با بیان اینکه قبلاً شرکت در این کلاسها با دریافت هزینه همراه بود، گفت: با اجرای طرح تحول نظام سلامت این کلاسها به صورت رایگان برگزار میشود.
وی با بیان اینکه متأسفانه از سوی برخی از روانشناسان این کلاس به صورت غیرقانونی برگزار میشود، افزود: بیمارستان فاطمیه خدمات قابل توجهی را به مادران ارائه میدهد و قابل قیاس با برخی از کلاسهای غیر قانونی که با دریافت هزینه برگزار میشود، نیست.
اتوگرا هزینههای اطلاعرسانی برگزاری کلاسها را بالا دانست و افزود: در خصوص نصب بنر نسبت به اطلاعرسانی در نحوه برگزاری برنامهها در سطح شهر، گاهی اوقات شهرداری هزینه بالایی را میخواهد و در این زمینه نیاز به حمایت وجود دارد.
هنگامی که به کلاسهای آموزش «زایمان بیدرد» مراجعه کردیم مادران باردار رضایت خوبی از برگزاری این کلاسها داشتند و اذعان میکردند باید اطلاعرسانی نسبت به برگزاری این گونه کلاسها بیشتر شود.