تقسیمات کشوری و توزیع عادلانه خدمات به مردم

یکی از اهداف مهم دولت‌ها در انجام تقسیمات کشوری در هر دوره، هماهنگی بیشتر و توزیع عادلانه خدمات به مردم بوده است. مردم انتظار دارند با استان شدن و ارتقای منطقه خود، قدرت سیاسی و رفاه بیشتری پیدا کنند و برای تشکیل استان‌ها ملاک‌های مختلفی وجود داشته است، مثلاً بعضی از آن‌ها مثل خراسان به علت گستردگی مساحت بوده است، البرز به واسطه جمعیت زیاد و قم هم به واسطه قدرت سیاسی بوده است. مردم می‌دانند که با وجود اقتصاد تک محصولی و وابسته به نفت، اعتبارات و توزیع منابع از بالا انجام می‌شود و مرکز استان نیز از سهم بیشتری برخوردار می‌شود، بنابراین استانی شدن را دنبال می‌کنند. مثلاً در سال ۸۴ سهم اعتبارات استان اصفهان با ۲۲ شهرستان، رقم 3.8 درصد بود، ولی قم که تازه استان شده بود با یک شهرستان رقمی معادل 3.3 درصد بود. مرکز استان واجد ویژگی‌های خاص است که اعتبارات اختصاصی دارند که به شهرستان‌ها نمی‌رسد مثل اعتباراتی که برای ساخت بزرگ‌ترین ورزشگاه اصفهان اختصاص پیدا کرده است. یکی دیگر از ویژگی‌های استان شدن، کسب سهم بیشتر از اعتبارات و اختیارات است. مدیران مرکز استان، اختیار تخصیص و تشخیص منابع را دارند و همچنین توزیع اعتبارات نیز بدون واسطه است. درخواست اجرای طرح‌ها در شهرستان‌ها توسط مدیران استان با توجه به منافع مرکز استان تأیید می‌شود. مثلاً در سال ۷۴ درآمد کاشان از جریمه‌های رانندگی، یک میلیارد و 500 میلیون ریال بود ولی فقط 900 میلیون ریال آن به کاشان رسید با این ادعا که سهم توسعه مناطق محروم است. استان پهناور اصفهان همچون دره‌ای است که هرچه اعتبارات داشته باشد به شهرستان‌ها نمی‌رسد و حتی از درآمد شهرستان‌ها نیز رقمی بین پنج تا ۱۰ درصد به مرکز استان می‌رسد و حتی برخی پروژه‌ها باید توسط شرکت‌های مرکز استان انجام شود تا اعتبار به آن تخصیص پیدا کند. برخی طرح و برنامه‌ها مثل افزایش تعداد نماینده‌های مجلس در مرکز استان انجام می‌شود در حالی که سال‌هاست تلاش منطقه کاشان برای افزایش تعداد نماینده به نتیجه نرسیده است. طرح استان اصفهان شمالی، با روال فعلی مجلس یک برنامه بهتری نسبت به الحاق به قم است، اگر چه نمایندگان اصفهان شاید مانع شوند، اما قاطبه نماینده‌های مجلس استقبال خوبی دارند. مردم شهرستان اردستان، نایین و نطنز نسبت به کاشان از نظر فرهنگی نزدیک به هم هستند و مردم نیز باید از طرح استان اصفهان شمالی حمایت کنند و شخصیت‌های مؤثر نیز باید در این راستا نقش‌آفرینی کنند.