بیانیه رسمی دربار سعودی و اعتراف به قتل جمال خاشقچی پس از دو هفته انکار و سردرگمی، تاکنون واکنش های جهانی بسیاری در سطح رسانه ای و سیاسی داشته است.
به گزارش «تابناک»؛ دونالد ترامپ که ماجرای قاشقچی و نوع واکنش در برابر عربستان نیز برای او دردسر ایجاد کرده بود، در واکنش عجیب نسبت به اعتراف به قتل قاشقچی از سوی سعودی ها گفته است، به توضیحات عربستان درباره مرگ روزنامه نگار مخالف سعودی باور دارد و همچنین دستگیری ۱۸ سعودی را نخستین گام خوب اعلام کرد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا به توضیحات عربستان در این باره اعتماد دارد یا خیر، گفت: اعتماد دارم. البته هنوز زود است. ما هنوز بررسی‌ها و تحقیقات خود را کامل نکرده‌ایم، اما فکر می‌کنم که این یک گام نخست بسیار مهم است.
وی افزود: به نظر من تفسیر سعودی قابل اعتماد و مرگ قاشقچی غیرقابل قبول است.
ترامپ همچنین گفت، مذاکرات با مقام‌های سعودی ادامه می‌یابد و شامل برخی سؤالات درباره یکسری رخدادهای منتهی به مرگ این روزنامه نگار می‌شود.
وی همچنین گفته، با کنگره درباره دستیابی به یک پاسخ درست همکاری می‌کند.
واکنش مجری الجزیره به بیانیه کاخ سفید و سخنان ترامپ
تصور کنید، فقط تصور کنید ایران خاشقچی را وحشیانه داخل کنسولگری اش می کشت، دو هفته انکارش می کرد و بعد اینقدر مضحک آن را گردن می گرفت. تصور کنید بیانیه آمریکا آن موقع چطور بود. بعد بیانیه (کاخ سفید) را بخوانید.
واکنش سازمان های بین المللی
گزارشگر ویژه اعدام‌های غیرقانونی سازمان ملل متحد روز شنبه در واکنش به اعتراف عربستان به کشته شدن «جمال خاشقچی» در کنسولگری این کشور در استانبول ترکیه اعلام کرد، توضیح عربستان سعودی در مورد اعدام خودسرانه این روزنامه نگار قابل قبول نیست.
به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، گزارشگر ویژه اعدام‌های غیر قانونی سازمان ملل متحد، افزود: نباید هیچ دولتی توضیح عربستان را بپذیرد و مسأله مشارکت ریاض برای شروع تحقیقات در خصوص پرونده قتل خاشقچی را قبول کند.
این نهاد بین المللی اعلام کرد: ما نیازمند یک تحقیقات موثق، شفاف و پاک هستیم تا قاتلان خاشقچی و مغز متفکر این پدیده مشخص شود.
در همین حال، سازمان عفو بین الملل پس از تأیید کشته شدن خاشقچی، خواستار انجام یک تحقیقات فوری، مستقل و شفاف درباره قتل وی شد.
سازمان‌های حقوق بشر، عفو بین الملل و سازمان خبرنگاران بدون مرز و کمیته حمایت از روزنامه نگاران، روز پنجشنبه در بیانیه‌ای از سازمان ملل خواستند، در مورد ناپدید شدن روزنامه نگار عربستانی تحقیقاتی را انجام دهد.
دبیر کل سازمان ملل متحد نیز در بیانیه‌ای ضمن ابراز تأسف از تأیید قتل خاشقجی، خواستار تحقیقات شفاف و فوری در این باره شد.
در بیانیه صادره از سوی سخنگوی گوترش آمده است: دبیر کل، عمیقاً از تأیید مرگ جمال خاشقچی متأسف شد. ایشان مراتب تسلیت خود را به خانواده و دوستان خاشقچی ابراز می‌دارد. دبیرکل بر ضرورت تحقیقات فوری، جامع و شفاف درباره شرایط مرگ وی و پاسخگویی کامل مقصران آن تأکید می‌کنند.
ابراز تردید گسترده سناتورهای آمریکایی
سناتورها و قانونگذاران دو حزب آمریکا تردید خود را بابت اذعان عربستان به مرگ روزنامه‌نگار مخالف سعودی ابراز کرده‌اند.
سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در توئیت خود نوشت، به شدت نسبت به توضیحات عربستان بابت مرگ جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار مخالف دولت عربستان تردید دارد.
وی در ادامه این پیام آورده است: باید گفت تردید من بابت روایت جدید عربستان درباره خاشقچی کم نیست.
سناتور ریچارد بلومنتال نیز عربستان را به خرید وقت و لاپوشانی متهم کرده و خواستار تحقیقات جامع با حضور آمریکا و استفاده از پیام‌های صوتی و تصویری ضبط شده از سوی ترکیه شد و گفت: مشخص است که عربستان دارد لاپوشانی می‌کند و زمان می‌خرد؛ اما این اقدامات سؤالات بیشتری را به وجود می‌آورد که باید پاسخ داده شود. باید تحقیقات بین‌المللی انجام شود و با ابزار مشروع و معتبر و با حضور آمریکا و سوابق و تصاویر و صداهای ضبط شده از سوی ترکیه این تحقیقات صورت گیرد.
وی همچنین دولت عربستان را به تلاش برای حفاظت از محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و دفاع از 18 شهروند دستگیر شده این کشور متهم کرد و ادامه داد: جهان باید حقیقت را بداند؛ اما نه از زبان سعودی‌ها که تمام تلاش خود را برای لاپوشانی و حمایت از ولیعهد در مقابل تحقیقاتی بین‌المللی به کار می برند. گروهی هم که دستگیر شده‌اند، از همان حمایت برخوردارند تا از مهلکه تحقیقات بین‌المللی در امان بمانند.
سناتور رابرت منندز از دموکرات‌های ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد، اظهارات دولت عربستان بسیار دور از انتظار است و ادامه داد: ما به یک اعمال فشار بین‌المللی نیاز داریم. در صورتی که ما از کنگره بخواهیم باید قانون جهانی مگنیتسکی را اعمال کند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا باید از این قانون تبعیت کند.
سناتور باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا نیز نسبت به تصور درست بودن داستان جدید عربستان هشدار داد و تأکید کرد آمریکا باید مرگ خاشقچی را براساس قانون جهانی مگنیتسکی ارزیابی کند.
کورکر در توئیت روز جمعه خود نوشت: داستان سعودی‌ها درباره ناپدید شدن روزنامه نگار عربستان هر روز تغییر می‌کند، بنابراین نباید فرض را بر این بگیریم که این جدیدترین داستانشان درست باشد. آنها می‌توانند تحقیقات خودشان را انجام دهند اما دولت آمریکا باید تحقیقات کامل، جامع و معتبری را در این باره انجام دهد.
رند پل، سناتور جمهوری خواه نیز به عربستان گفت که باید هزینه سنگینی را بابت مرگ خاشقچی بدهد و در توئیتی نوشت: ما باید فروش نظامی، کمک و همکاری را با عربستان متوقف کنیم. این هزینه سنگینی برای چنین اقداماتی از سوی عربستان است.
در مجلس نمایندگان آمریکا نیز هر دو قانونگذاران از دو حزب از ترامپ خواستند تا کاری انجام دهد.
مایک کافمن از دولت آمریکا خواست تا موضعی قوی‌تر در قبال مرگ خاشقچی داشته باشد و در بیانیه‌ای توئیتری نوشت: کشور ما باید برای ارزش‌هایمان به پا خیزد و از متحدانمان بخواهد به حقوق بشری احترام بگذارند. آمریکا و تمامی جامعه بین‌الملل باید مرگ خاشقچی و استفاده از پست‌های دیپلماتیک را به عنوان اتاق‌های شکنجه از سوی کشورهای سرکش محکوم کنند. من از رئیس جمهوری آمریکا می‌خواهم تا به سرعت سفیر آمریکا را از عربستان فرا بخواند تا رایزنی‌های بیشتری را با کنگره انجام دهد.
جری کونولی نیز گفت: اظهارات عربستان بیشتر شبیه یک عملیات کلاسیک مافیایی است و ادامه داد: آنها حالا به دنبال حفاظت از ولیعهد هستند و ما باید ببینیم چه کاری می‌خواهند انجام دهند. چنین رخدادی بدون اطلاع و تأیید ولیعهد عربستان صورت نگرفته است.
الیوت اینگل، از اعضای ارشد کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا نیز از ترامپ خواست تا به دنبال یک تحقیقات جامع و شفاف باشد و افزود: توضیحات عربستان معتبر نیستند چون در روزهای گذشته تغییرات زیادی داشته اند. دولت آمریکا باید بدون تأخیر به دنبال تحقیقاتی کامل و شفاف درباره مرگ خاشقچی باشد.
آدام شف نائب رئیس کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: نمی توان به خبر کشته شدن جمال خاشقچی به دلیل مشاجره لفظی اعتماد کرد.