سال 84 بود که شهردار وقت تهران تصمیم گرفت تا 65 هزار متر مربع از مجموعه اراضی عباس آباد را به یک مجموعه دائمی نمایشگاه کتاب تبدیل کند. هر چند اجرای این ایده با تغییراتی که در زمان شهردار پانزدهم یعنی محمد باقر قالیباف به وجود آمد 10 سال به طول انجامید تا درهای باغ کتاب به روی شهروندان باز شود؛ اما در طول یک سال بهره برداری از این مجموعه بزرگ اتحادیه ناشران و کتافروشان به دنبال پایان دادن به فعالیت سالن فروش کتاب کودک در باغ کتاب هستند تا شاید نگاه های سیاسی آنها برای به دست آوردن چند رای بیشتر برای انتخابات هیات مدیره این صنف فرهنگ را بیشتر از گذشته در حصار نگاه های سیاسی خود به مسلخ نابودی بکشاند.
کد خبر: ۶۶۵۸۴۵
تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۳۹۷ - ۰۹:۰۷ 10 October 2018

به گزارش تابناک : این روزها سالن فروش کتاب کودک در باغ کتاب تهران پاتوق بسیاری از خانواده هایی شده است که هنوز دوست دارند فرهنگ کتابخوانی را در فرزندان خردسال خود نهادینه کنند. در لابه لای قفسه های این سالن کودکانی را می بینید که فارغ از دنیای سیاست زده بزرگترها با خوشحالی کتاب در آغوش می گیرند. در سالن ماه پیشونی باغ کتاب این کودکان هستند که شخصیت های دنیای فانتزی خود را صفحه به صفحه در کتاب ها جستجو می کنند.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


اما با توجه به تاثیر این سالن در آشتی خانواده ها و کودکان با فرهنگ کتابخوانی، چندی است که حوزه کتاب کودک خواسته یا ناخواسته وارد فضای سیاسی آدم هایی شده است که برای به دست آوردن چند عدد رای بیشتر برای تصاحب عناوین پر زرق و برق هیات مدیره اتحادیه صنف ناشران و کتابفروشان حاضر هستند تا فرهنگ و وادی معصومانه کتاب کودک را به مسلخ نابودی بکشانند.


در این گزارش سعی داریم تا با بررسی تاریخچه ساخت باغ کتاب به ریشه اختلافاتی که بین اتحادیه صنف ناشران و کتابفروشان و باغ کتاب ایجاد شده برسیم.


باغ کتاب از ایده تا اجرا


سال 84 بود که شهردار وقت تهران قبل از اینکه از بهشت راهی پاستور شود؛ تصمیم گرفت تا 65 هزار متر مربع از اراضی بکر و سر سبز عباس آباد را به بزرگترین نمایشگاه کتاب ایران تبدیل کند. در واقع در ابتدا هدف این بود که برای همیشه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به این فضا منتقل شود.


در آن زمان نیز طرحی برای این مجموعه تهیه شد براساس این طرح قرار بود تا 65000 متر مربع فضای در نظر گرفته شده برای باغ کتاب به محلی برای عرضه کتاب تبدیل شود. این طراحی تنها امکان استفاده از این ظرفیت را تنها برای دو بار در سال به عنوان محلی برای برگزاری نمایشگاه کتاب در نظر گرفته بود.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


اما در زمان شهردار پانزدهم یعنی محمد باقر قالیباف این طرح تغییر کرد به این صورت که در کنار دو سالن عرضه کتاب مجموعه سینماها، کافی شاپ ها و تالارهای مختلف ایجاد شود.


باید به این مساله اشاره کرد که ساخت این مجموعه بزرگ در اراضی عباس آباد 10 سال طول کشید. سال 89 بود که مدیر بهره برداری وقت این مجموعه از ناشران کتاب کودک و بزرگسال، سازمان های دولتی، عرضه کننده محصولات فرهنگی و هنرمندان دعوت کرد و با برگزاری جلسات بی شمار و تهیه صدها صورتجلسه مشخص شد تا بهره برداری از این امکان فرهنگی در تهران به چه صورت امکان پذیر است.


بهره بردار اول باغ کتاب حتی پیش بینی کرده بود که قفسه های این مجموعه به گونه ای طراحی شود که درزمان نمایشگاه کتاب تبدیل به محیطی باز برای غرفه سازی شده و در سایر ایام سال نیز به صورت مرکز عرضه کتاب در دو بخش عمومی و بزرگسال و کودک تبدیل شود.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


اینکه چرا این محل به عنوان محلی دائمی نمایشگاه کتاب انتخاب نشد نیز به این دلیل بود که بعد از بررسی های کارشناسان وزارت ارشاد، اعلام شد که این مجموعه به دلیل عدم وجود پارکینگ مناسب قادر نیست تا میزبان نمایشگاه بزرگ و بین المللی کتاب شود. اسناد این تصمیم نیز هم دراتحادیه صنف ناشران و کتابفروشان و هم در وزارت ارشاد موجود است.


بهره بردار دوم این مجموعه که اتفاقا مدیرعامل نشر شهر نیز بود در زمان محمد باقر قالیباف تصمیم گرفت تا تغییراتی در طراحی اولیه این مجموعه ایجاد کند.


ایده مجید حسینی این بود که کتاب در کنار سایر فضاهای فرهنگی در اختیار بازدید کنندگان و شهروندان قرار گیرد.به همین دلیل این فضای بزرگ در دل خود دو سالن بزرگ برای نمایش و فروش کتاب دارد و در کنار سالن های سینما، کافه ها و تالارهای علمی و فرهنگی به مجموعه ای تبدیل شد که به عنوان بزرگترین قطب فرهنگی تهران و ایران شناخته شد.


در واقع می توان گفت که از زمانی که کلنگ باغ کتاب به زمین زده شد تا زمان بهره برداری از آن اتحادیه ناشران و کتابفروشان در جریان ریز اتفاقاتی که در طول یک دهه اخیر در این مجموعه از سوی مدیران شهری تصمیم گیری شد قرار داشتند.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


حتی زمانی که فراخوان مسابقه طراحی این مجموعه از سوی شهرداری تهران در روزنامه ها منتشر شد و طرح های مورد تایید انتخاب شد؛ در سال 84 در زمان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب غرفه ای به وسعت 400 متر برای به نمایش گذاشتن این طرح ها اختصاص داده شد تا شهروندان نیز با باغ کتاب و انچه در آینده قرار است در این فضا روی دهد؛ آشنا شوند.


آنطور که اسناد باغ کتاب نشان می دهد، این مجموعه حتی در فاز بعدی خود یک طرح توسعه نیز داشته است که اگر این طرح اجرایی شود، تعداد سالن های فروش و عرضه کتاب در این مجموعه بیشتر می شود.


آنچه مسلم است، این است که در مطالعات بین المللی انجام شده توسط محققان در هیج شهری از کشورهای مطرح دنیا نمی توان مجموعه ای به وسعت سالن های کتاب فروشی باغ کتاب برای عرضه محصولات فرهنگی پیدا کرد. این اتفاق به ویژه در بخش عرضه و فروش کتاب کودک در باغ کتاب روی داده است. به عبارتی می توان گفت که دومین فروشگاه بزرگ کتاب کودک در دنیا در کشور فرانسه قرار دارد که مساحت آن تنها 800 متر مربع است اما وسعت سالن فروش کتاب کودک باغ کتاب باعث شد تا باغ کتاب در کتاب گینس به ثبت برسد.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


چرا باغ کتاب مورد توجه قرار گرفت؟


اینکه چرا به کتاب کودک دراین حد و اندازه وسیع در مجموعه فرهنگی در باغ کتاب توجه شده، باید به اندیشه بهره بردار و طراحان این مجموعه در خصوص اهمیت کتاب کودک در تغییر سبک زندگی و ارتقای فرهنگی تهرانی ها توجه کرد.


مطالعات بین المللی نیز حکایت از آن دارد اگر از زمان کودکی بچه ها را عادت به مطالعه دهیم، در آینده نسل کتابخوان را در حوزه بزرگسال تحویل جامعه داده ایم. اینکه بارها توسط مسئولان وزارت ارشاد اعلام شده است که وضعیت کتابخوانی در کشور مناسب نیت و اعداد و ارقام اعلام شده حکایت از یک بحران فرهنگی در نسل های بعدی و کنونی کشور دارد؛ به این دلیل است که از سنین کم کودکان عادت به کتابخوانی ندارند و نتیجه این بی توجهی را در نسل های کنونی می توان دید.


در واقع می توان گفت که این ایده بود که باعث شد تا مدیریت شهری و بهره بردار باغ کتاب توجه ویژه ای به عرضه و فروش کتاب کودک در باغ کتاب داشته باشند. موضوعی که زیاد به مذاق اتحادیه ناشران و کتابفروشان کشور خوش نیامد.


این در حالی است که اعضای انجمن کتاب کودک که از سال 69 فعالیت رسمی و قانونی خود را در کشور آغاز کرده است، بر این باور است که باغ کتاب فرصت بزرگی را برای عرضه کتاب کودک برای ناشران این حوزه فراهم کرده است.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


آمارهای موجود نشان می دهد که در شرایط کنونی 61 درصد کتاب ایران تولید اعضای این انجمن منتشر و عرضه می شود. بزرگترین مشکلی که در حوزه کتاب کودک در سه دهه اخیر وجود داشت، این بود که در طول این سال ها کتاب کودک ویترین نداشت و همین مساله آینده نشر کتاب کودک را با معضلات زیادی روبه رو کرده بود.


زمانی که بهره بردار کتاب کودک تصمیم گرفت تا اداره سالن های فروش و عرضه کتاب را به اهالی این صنف بسپارد، در ابتدا نامه ای رسمی به انجمن کتاب کودک ارسال و حتی به این مساله تاکید کرد که به عنوان متولی اصلی این حوزه بدون شرکت در مزایده می توانند از این فرصت پیش آمده استفاده کنند.


در آن زمان متولیان این انجمن در جواب نامه رسمی بهره بردار باغ کتاب طی ارسال نامه ای عنوان کرده بودند: انجمن فرهنگی کتاب کودک توانایی انجام کار تجاری را ندارد و با توجه به اینکه این مجموعه یک تشکیلات فرهنگی است، در نتیجه باید بهره برداری از فضای باغ کتاب را شهرداری تهران به سرمایه گذاران اقتصادی واگذار کند.


در این شرایط شهردار وقت تصمیم گرفت تا آماده سازی سالن های باغ کتاب را تا مشخص شدن بهره بردار و سرمایه گذار اصلی آن در یک مزایده رسمی به متقاضیان واگذار شود.


به همین دلیل مجوزهای رسمی از کمیسیون های تخصصی برای برگزاری این مزایده از سوی شهرداری تهران اخذ شد. با توجه به اینکه این مزایده تخصصی بود در نتیجه هر سازمان و سرمایه گذاری نمی توانست در آن شرکت کند.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


برای برگزاری آن نیز بهره بردار باغ کتاب با متخصصان و افراد سرشناس صنف کتاب تماس می گیرد تا با راهنمایی آنها مشخص کند که پاکت های شرکت در این مزایده باید به دست چه افرادی برسد.


در همان سال های بود که 70 درصد از ناشران کتاب کودک اقدام به تشکیل یک شرکت فرهنگی تحت عنوان ماه پیشونی کرده بودند. این شرکت یک هیات موسس 14 نفره داشت و بعد از تشکیل جلسه و عضو گیری 68 نفر از ناشران حوزه کتاب کودک سهام دار این شرکت شده بودند. افرادی که 61 درصد کتاب کودک ایران را تولید می کردند. یکی از پاکت های مزایده به شرکت ماه پیشونی رسید تا در آن شرکت کنند.


اعضای مجموعه فرهنگی ماه پیشونی نیز تصمیم گرفتند تا در این مزایده شرکت کنند. زمان برگزاری مزاید وقتی پاکت اول پوسط کارشناسان باز شد، آنها با رزومه کاری 250 صفحه ای از سوابق شغلی و فعالیتی ناشران شرکت آشنا شدند و پاکت دوم نیز حاوی ضمانت نامه 150 میلیون تومانی شرکت ماه پیشونی برای حضور قانونی در مزایده بود. همین موضوع کافی بود تا بدون باز کردن پاکت های دیگر این مجموعه به عنوان بهره بردار سالن کتاب کودک معرفی و پای میز قرارداد با باغ کتاب بنشیند.


ناشران کتاب زمانی وارد با کتاب شدند هنوز عملیات عمرانی در این مجموعه ادامه داشت و در شرایط سخت سرمایه گذاری و فعالیت خود را شروع کردند. اعضای شرکت ماه پیشونی به این نتیجه رسیدند که برایکسب درآمد بالا به باغ کتاب پا نگذاشته اند بلکه به خاطر اینکه کتاب کودک صاحب ویترین شود، به این مجموعه آمده اند.


نمایش 30000 عنوان کتاب کودک در باغ کتاب


در حال حاضر تنها 8 کتابفروشی بزرگ در کشور وجود دارد که در حوزه کتاب کودک فعالیت داشته و از این تعداد 5 کتابفروشی آن متعلق به اعضای شرکت ماه پیشونی است.


در این فروشگاه ها که نهایت فضای آن بین 100 تا 150 متر مربع است تنها امکان عرضه 3000 عنوان کتاب کودک برای فروش وجود دارد و دربزرگترین فروشگاه کتاب کودک تهران تنها 8000 عنوان کتاب ویترین دارد که از این تعداد تنها 1000 عنوان کتاب امکان نمایش سطح دارند و 7000 باقیمانده تنها از امکان نمایش عطف آن هم از 60 ناشر این حوزه برخوردارند. این در حالی است که در سالن ماه پیشونی باغ کتاب 30000 عنوان کتاب از 310 ناشر به نمایش گذاشته شده است.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


در واقع ناشران در باغ کتاب این فرصت را پیدا کرده اند که بدون هیچ گونه محدودیتی به صرف داشتن مجوز از بخش کودک و نوجوان وزارت ارشاد می توانند محصولات فرهنگی خود را در باغ کتاب به فروش برسانند.


اختلاف اتحادیه ناشران با باغ کتاب از کجا شروع شد؟


بررسی ها نشان می دهد تمامی مخالفان فعالیت باغ کتاب به ویژه سالن کتاب کودک به هیچ عنوان ناشر کتاب کودک و نوجوان نیستند بلکه ناشران کتاب بزرگسالان هستند اما به دلیل اینکه ابزارهای قدرت سیاسی را به ظاهر در اتحادیه ناشران در اختیار دارند، می خواهند تا مانع فعالیت سالن کتاب کودک باغ کتاب شوند.


به عبارت ساده این مخالفان این گونه استنباط می کنند که اگر فرهنگ خرید کتاب کودک در میان مردم توسعه پیدا کند، در نتیجه خانواده ها خرید کتاب برای کودکان خود را در اولویت سبداقتصادی خود قرار می دهند در نتیجه با توجه به شرایط کنونی اقتصادی دیگر امکانی برای خرید کتاب بزرگسال برای آنها به وجود نخواهد آمد.


این در حالی است که اگر خانواده ها عادت به خرید کتاب کودک و نوجوان کنند و فرزندان خود را با کتاب آشنا کنند در 10 سال آینده همین کودکان متقاضی خرید کتاب بزرگسال آن هم در حد وسیع خواهند بود. در واقع می توان گفت که برنده اصلی این مساله در نهایت ناشران و فروشندگان کتاب بزرگسال خواهند بود که زمینه این سرمایه گذاری وسیع توسط ناشران کتاب کودک ایجاد شده است.


اقتصاد نشر کتاب در کشور چگونه است؟


کل اقتصاد نشر کتاب درایران بین 1500 تا 2000 میلیارد تومان است که از این میزان سهم کتاب کودک و کتاب عمومی 700 میلیارد تومان بوده و 1300 میلیارد تومان باقی مانده سهم ناشران کتب آموزشی و دانشگاهی است.


جالب است بدانید که از 700 میلیارد تومان درآمد کتب عمومی سهم کتاب کودک تنها 90 میلیارد تومان است. این در حالی است که از 90 میلیارد تومان درآمد کتاب کودک، حدود 8 میلیارد تومان آن در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب در سالن ناشران کتاب کودک در طول 10 روز به دست می آید.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


اما در سال گذشته یعنی از 12 تیرماه با افتتاح باغ کتاب تا 12 تیرماه سال جاری از 8 میلیارد تومان درآمد کتاب کودک 6 میلیارد تومان آن در سالن کتاب کودک باغ کتاب همین میزان در سال قبل از 12 تیرماه سال گذشته تا 12 تیرماه امسال 6 میلیارد تومان سهم فروش کتاب کودک و عمومی در دو سالن باغ کتاب به دست آمده است.


این در حالی است که اقتصاد کتاب در سطح کتابفروشی های شهر در حوزه عمومی که شامل کتاب کودک و بزرگسال می شود تنها 500 میلیون تا 1 میلیارد تومان در حالت خوشبینانه است.


ناشران کتاب کودک بر این باورند که باغ کتاب زمان خواب محصولات آنها را کمتر کرده است. اتفاق دیگری که این مجموعه فرهنگی روی داده، این است که کتاب ناشران این حوزه به طور کامل به مردم معرفی شده است. این در حالی است که در فروشگاه های سطح شهر در گذشته تنها انتشارات 30 ناشر در حد وسیع دیده می شد، اما باغ کتاب این امکان را فراهم کرد تا کتب منتشر شده 310 ناشر بدون محدودیت دیده می شوند.


از همه مهمتر اینکه باغ کتاب جایی برای فعالیت شرکت های پخش کننده ندارد چرا که این شرکت ها کتاب ها را تنها از 5 ناشر بزرگ خریداری می کردند اما در باغ کتاب ناشری که تنها 5 عنوان کتاب در حوزه کودک منتشر کرده است در کنار ناشری که 3000 کتاب در این حوزه منتشر کرده است، از شرایط مساوی برای معرفی محصولات خود برخوردار است.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


ظرفیت سازی ای که در سالن کتاب کودک باغ کتاب ایجاد شده، شاید این روزها به مذاق برخی از ناشران بزرگسال خوش نیاید اما واقعیت این است که باغ کتاب رقیبی برای ناشران کتاب کودک نیست آن هم در شرایطی که محصولات حوزه کودک اگر توسط سازمان های بزرگی مانند نهاد کتابخانه های کشور، انتشارات مدرسه، تربیت یادیار مهربان، نمایشگاه های استانی خریداری نشود، کتافروشی ای نیست که این محصولات را در حد وسیع به دست مخاطبان برساند.


با توجه به این توضیحاتی که داده شد، سوال این است که چگونه باغ کتاب می تواند اقتصاد ناشران و کتابفروشان را در تهران تحت الشعاع قرار دهد؟ ان هم در شرایطی که کتابفروشی های سطح شهر امکان نمایش تمامی کتاب های کودک را که متوسط قیمت آن بین 1500 تا 2000 تومان است، ندارد به این دلیل که فروشندگان کتاب به جای نمایش دادن این کتاب ها به سراغ کتاب هایی با ارزش ریالی بیشتر می رود تا درآمد بیشتری را به دست آورد.


انتقال تجربه عرضه کتاب کودک از باغ کتاب به استان های محروم


عملکرد یک ساله باغ کتاب از زمان افتتاح و تجربه ای که به طور کلی در طول 10 سال گذشته در مراحل ساخت و بهره برداری آن از سوی ناشران کتاب کودک به دست آمده باعث شده تا در استان های دیگر کشور به ویژه استان های محروم نیز مورد توجه قرار گیرد.


از سوی دیگر استانداردسازی فضای عرضه کتاب کودک در باغ کتاب باعث شد تا تحول زیادی در ویترین کتاب کودک در کتابفروشی های شهر ایجاد شود. بسیاری از فروشگاه ها با ارائه و نمایش کتاب در قفسه های آهنی خداحافظی کردند و از پارکت برای پوشاندن سطح مغازه های خود استفاده کردند. همچنین طراحی قفسه های کتاب به گونه ای طراحی شد تا کودکان و نوجوانان بدون کمک بزرگسالان بتوانند خود کتاب های مورد علاقه خود را از داخل قفسه ها انتخاب کنند.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


این تجربه های باعث شد تا بعد از باغ کتاب دومین فروشگاه بزرگ عرضه و نمایش کتاب کودک در فضای2060 متری در شهر بندرعباس ایجاد شود. این فضا از بخش خصوصی اجاره شده است و در مراحل تکمیل خود قرار داد تا آبان ماه به صورت رسمی افتتاح شود.


در باغ کتاب نیز ناشران شرکت ماه پیشونی برای سالنی که در اختیار دارند ماهانه 115 میلیون تومان اجاره به شهرداری تهران می پردازند و 250 میلیون تومان نیز حقوق به کارکنان این مجموعه پرداخت می کنند.


برخی از مخالفان باغ کتاب عنوان می کنند که پرداخت این میزان اجاره بهاء برای سالن کتاب کودک باغ کتاب ارزان و به نوعی استفاده از امکانات شهرداری تهران است. این در حالی است که ناشران برای راه اندازی دومین فروشگاه بزرگ کتاب کودک در شهر بندعباس یک پنجم اجاره بهایی که به باغ کتاب می پردازند، را می دهند بدون اینکه از امکانات دولتی خاصی استفاده کنند.


در همان ابتدای حضور در باغ کتاب نیز همین ناشران حدود 2 میلیارد تومان سرمایه نقد خود را به باغ کتاب آوردند آن هم در شرایطی که بدانند واقعا قرار است در این مجموعه چه اتفاقی در آینده بیفتد.


اکنون نیز 2 میلیارد تومان برای راه اندازی دومین مجموعه بزرگ فروش کتاب کودک درشهر بندعباس سرمایه گذاری کرده اند.
آنها بر این باورند که راه اندازی دومین مجموعه بزرگ فروشگاه کتاب کودک در شهر بندرعباس یک الگویی خواهد بود که در آینده تجربه آن به سایر شهرهای کشور منتقل خواهد شد. حتی این آمادگی وجود دارد تا این تجربه به بخش خصوصی نیز منتقل شود تا در کنار ناشران اقدام به توسعه فروشگاه های کتاب کودک کنند.


وقتی فرهنگ رنگ و بوی سیاست به خود می گیرد!


در این شرایط انتقاد از فعالیت باغ کتاب از سوی اتحادیه صنف ناشران و کتابفروشان این تحلیل را در مقابل مردم و رسانه ها قرار می دهد که برخی حاضرند تا فرهنگ این کشور را لگد مال کنند و بدون اینکه توجه به مردم با به تعطیلی کشاندن پاتوق فرهنگی مردم به اهداف سیاسی خود برسند. این در حالی است که در حوزه فرهنگ سیاست جایگاهی ندارد چرا که تمامی دست اندرکاران باید به اصل توسعه فکر کنند!


اتحادیه ناشران در آخرین مخالفت های خود با ادامه فعالیت باغ کتاب عنوان کرده اند که ناشران حاضر در باغ کتاب مجوز فروش کتب را ندارند. موضوعی که باعث شد تا رئیس اتاق اصناف نیز نسبت به این مساله واکنش نشان دهد.


اما اگر همین مخالفان قانون تشکیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مطالعه کنند، متوجه این موضوع می شوند که تمام مسائل کتاب به طور انحصاری در اختیار این وزارتخانه قرار دارد و هیچ دستگاه دیگری نمی تواند در امر کتاب ورود پیدا کند.


از سوی دیگر شرکت ماه پیشونی که توسط 68 نفر از ناشران کتاب کودک راه اندازی شده است تمام مجوزهای لازم را از وزارت ارشاد داشته اشت. از سوی دیگر باغ کتاب توسط نشر شهر که یکی از زیر مجموعه های سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران است، اداره می شود.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران علاوه بر قانون های شهرداری، فعالیت آن در مجلس به تصویب نمایندگان رسیده است و به عنوان یک سازمان مستقلی شناخته می شود که شهرداری موظف است به آن کمک کند.


برای ماموریت این سازمان قانونگذار به مانند وزارت ارشاد تعاریف مشخصی دارد که یکی از حوزه های فعالیت آن ترویج کتاب است.


سومین موضوعی که در این میان حائز اهمیت است، این است که طبق مصوبه شورای سوم شهر تهران که اتفاقا با حضور اعضای هیات مدیره اتحادیه تدوین شد، این بود که شهرداری تهران مکلف می شود تا طبق آئین نامه ای که براساس این مصوبه تدوین می کند، در 22 نقطه تهران 22 بازارچه کتاب با حداقل متراژ5000 متر مربع راه اندازی کند. اکنون که برخی با فعالیت باغ کتاب مشکل دارند اگر شهرداری تهران تصمیم به اجرایی کردن این مصوبه بگیرد؛ آن زمان چه کار خواهند کرد.


موضوع دیگری که در این میان اهمیت دارد، این است قانون این امکان را برای ناشران و کتابفروشان قرار داده است که آنها می توانند در مناطق مسکونی به شرط آنکه مزاحمتی ایجاد نکنند، فعالیت کنند.


اما مساله این است که اگر اتحادیه ناشران و کتابفروشان شهر تهران مدعی است که بدون مجوز این مجموعه باغ کتاب فعالیت می کند، اما چرا تا قبل از ایجاد یک موج رسانه ای برعلیه این مجموعه راه اندازی کنند، چرا ابلاغی نسبت به اخذ این مجوز به این مجموعه ارسال نکرده است؟

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


در واقع اتحادیه بعد از جنجال های رسانه ای 10 مهرماه امسال این ابلاغ را به ناشران باغ کتاب ارائه کرد که اکنون ناشران در صدد تهیه این پروانه فعالیت از اتحادیه صنفی خود هستند.


آیا باغ کتاب باعث تعطیلی کتاب فروشی های محلی شده است؟


تعطیلی کتابفروشی های محلی موضوع دیگری است که مخالفان فعالیت باغ کتاب به آن اشاره می کنند. اما باغ کتاب باعث شد تا تغییراتی در فضاهای تحت اختیار خود در عرضه کتاب ایجاد کنند. تغییر قفسه ها و دکور فروشگاه ها از باغ کتاب به فروشگاه های محلی سرایت کرد.


از سوی دیگر بررسی ها نشان می دهد که عمده فروشگاه های کتاب در کشور را کتاب فروشی هایی که اقدام به عرضه کتب کمک درسی و دانشگاهی می کنند، تشکیل می دهد. اما در باغ کتاب عرضه این کتاب ها ممنوع است. در نتیجه این حوزه نیز در باغ کتاب رقیبی ندارد.


مخالفان عنوان می کنند که در باغ کتاب تخفیفات زیادی به مردم در خرید کتاب داده می شود اما تخفیف دادن نیز در این مجموعه ممنوع است و این مساله به یکی از معضلات مردم در باغ کتاب تبدیل شده است.


حتی باغ کتاب در اقتصاد کتاب فروشی های محلی نیز تاثیر نداشته است چرا که تنها 5 درصد فضای کتاب فروشی های محلی به کتاب های کودک اختصاص داده شده است. از زمانی که باغ کتاب راه اندازی شده است، زمینه فعالیت کتاب فروشی های محلی نیز تغییر کرده است.


اما اینکه اقتصاد نشر و فروش کتاب در کشور خوب نیست ، برای بهبود آن باید متولیان برنامه ریزی کنند. به عنوان مثال در کشو فرانسه به رغم اینکه اقتصاد فروش کتاب های عمومی، آموزشی و کودک برابر است، اما متولیان این کشور اقدام به ایجاد کتابفروشی های تخصصی مانند موسیقی، تئاتر و سایر جنبه های هنری کرده اند.

 

وقتی فرهنگ آلوده به نگاه های سیاسی می شود/ سهم درآمد کتاب کودک از باغ کتاب تنها 6000 میلیارد تومان است/ عده ای به دنبال توسعه فرهنگ کتابخوانی در بین کودکان نیستند


بحران اقتصادی ای که اکنون برخی از مخالفان به وجود آمدن آن را به باغ کتاب نسبت می دهند، معضلی است که در 40 سال اخیر ناشران و کتابفروشان با آن روبه رو بوده اند و راهکار خروج ازاین بحران نیزبه دست متولیان است.


به عنوان مثال زمانی که فروشگاه های زنجیره ای مانند شهروند، رفاه و ... در کشور راه اندازی شد، آیا فروشگاه های محلی تعطیل شد؟ پاسخ منفی است. اکنون نیز در کنار فروشگاه های زنجیره ای دولتی مجموعه های یتحت عنوان هایپر به سرعت رشد کردهاند که توسط بخش خصوصی اداره می شود. باز هم شاهد این مساله هستیم که هایپرها نیز مانع درآمد اقتصادی فروشگاه های زنجیره ای دولتی و وابسته نشدند.


چرا اتحادیه ناشران به فکر فروش کتاب های دست دوم در کتابفروشی ها نیست، فروش کتاب های استوک نیز می تواند بحران اقتصادی فعالان این بخش را کاهش دهد. اقدامی که در بیشتر کشورهای دنیا انجام می شود آن هم در شرایطی که در انبار بسیاری از ناشران کتاب های زیادی وجود دارد که به فروش نرفته است ومی توان این کتاب ها را با تخفیف به مخاطبان عرضه کرد.

 

 

 

منبع : تیترشهر 

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار