«شب فرهنگی میراث علوی» در برلین!

تابناک اصفهان: در این برنامه که در محل کلیسای پاسیون منطقه نئوکلن، محل تجمع و سکنی جمعیت‏های مسلمان مقیم این شهر برگزار گردید، گروه های متنوعی از جامعه مسلمانان و شیعیان مقیم آلمان همچنین شخصیت‏های علمی و دانشگاهی، چندین هنرمند و روزنامه نگار و نیز نمایندگانی از جماعت های طریقتی صوفیان علوی و بکتاشی مشارکت نمودند.

در ابتدای برنامه سید علی موجانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آلمان، ا قرائت سوره کوثر و اشاره به آیه مبارکه مباهله، به تشریح دلایل و انگیزه ‏های لازم برای معرفی میراث غنی اسلامی ایران با محوریت تأثیر عمیق تشیع بر فرهنگ و باورهای عمومی ایرانیان مسلمان پرداخت.

وی در ابتدای سخن خود با بیان این نکته که « 1428 سال پیش در چنین ایامی پیامبر بزرگوار اسلام(ص) به دو اقدام مهم و تاثیرگذار مبادرت نمودند و از این جهت این هفته برای ما دارای معنایی خاص است. آن حضرت(ص) در واقع طی این تاریخ مبدع نخستین گفتگوی میان ادیان با مسیحیان شدند و از این جهت ما برای برنامه خود که یک تعامل بین فرهنگی و دینی است کلیسای شما را برگزیده ایم.

رایزن فرهنگی ایران در آلمان در ادامه این بیان به اختصار تشریح موضوع غدیر را نیز مورد اشاره قرار دادند. به باور وی «غدیر امتداد مسئولیت‏پذیری رهبران جامعه در قبال آینده اجتماعی یکایک شهروندان است و از این جهت بود که پیامبر اسلام(ص) در پایان حج خود اولین مسلمانی بود که به اسلام ایمان آورده بود را به جانشینی برگزیدند: امیرالمومنین علی(ع). سپس در تمام 1430 و اندی سال اخیر پس از این رویداد، این نقطه عطف برای بخش‏های مهمی از اجتماعات مسلمانان به عنوان یک پیام و سنت مورد یادآوری قرار داده می شود».


 این سند معاهده ای است که حضرت علی(ع) با مسیحیان امضاء نمود و براساس آن تکالیف و مسئولیت‏های یک حاکم اسلامی را به صورت رسمی و مدون تبیین نمود. فلذا برای ما شیعیان مسلمان بسیار مایه شعف است که همزمان با چنین برنامه ای و در محل یکی از کلیساهای برلین ترجمه آلمانی سند در اختیار حاضرین قرار می‏گیرد تا نشان دهد که باور عمیق بخش اعظم مسلمانان به گفتگو و تعامل و ارتباط با جامعه مسیحیان ریشه ای به اندازه تاریخ تولد اسلام دارد.
پس از سخنرانی رایزن فرهنگی، قطعه شعر جاویدان گفتگوی میان حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) که توسط شاعر بزرگ قرن هفدهم آلمان، گوته، سروده شده است به صورت دکلمه اجرا شد. گوته در این سروده دیالوگی میان دو تن از عزیزترین نزدیکان به پیامبر اسلام(ص) را به زبانی فاخر توصیف می کند. براساس این سروده گفتگو میان این دو شخصیت در ادامه آن چیزی است که پیامبر اسلام(ص) بدان توجه می‏دهد: حضرت علی (ع) شخصیتی است که «با حرکت رهبری زودرس خود چشمه‏های برادر[دیگر] را با خود می‏برد» و حضرت فاطمه(س) در «آن پایین در اعماق دره زیر پایش است که گل می‏روید و چمنزار از نفسش زنده می‏شود».

یوهان ولفگانگ فون گوته در این شاهکار خود می‏کوشد نگاهی متمایز را نسبت به اسلام، پیامبر(ص) و خاندانش(ع) ارائه نماید. او در این نغمه‏سرایی بیان کند پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) رود بزرگی است که انهار متعددی از او جاری می‏شوند و این انهار در سراسر قلمروی جغرافیا پخش شده و با سیراب کردن زمین سرانجام در رودخانه ای بزرگ به هم اتصال پیدا می‏کند. شاخه‏ اصلی این نهر عظیم را در نگاه گوته و از اشاره به دو وجود مقدس و مبارک، نخست حضرت علی(ع) است که سایر برادران و یا نهرهای منشعب را به خود پیوند می دهد و سپس آنها را در دامان حضرت فاطمه(س) قرار می دهد تا گلها شکفته شوند.

 پس از قرائت اثر جاودانی پدر ادبیات معاصر آلمان، آقای دکتر محمد عامر از مرکز التراث اسلامی به ایراد سخنانی در رابطه با تاریخ حیات حضرت علی(ع) و منزلت و جایگاه ایشان نزد مسیحیان پرداختند و عباراتی سودمند را در تشریح شرایط و ویژگی‏های دنیای تشیع به ویژه با نگاه عمیق به مهرورزی نسبت به خاندان پیامبر(ص) ابراز داشتند.


نماینده مرکز التراث اشاره نمود که نامه حضرت امیر(ع) به مالک اشتر برای حکومت مصر، خود مثال مهمی از اسناد حقوق بشر اسلامی است و باید امروز در سازمان ملل به عنوان یک سند مهم مورد توجه قرار گیرد. بی جهت نیست که کوفی عنان دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد به این پیام اشاره داشته و به آن جمله امام علی(ع) استناد می کند که «ای مالک انسانها یا با هم خواهر و برادر هستند و یا در خلقت خود یکسان و همگان مانند تو آفریده خداوند». جرداق نیز در اثر 5 جلدی خود آن حضرت را «صدای عدالت انسانی» دانسته است. در نگاه جبران خلیل چبران هم آن وجود مقدس به مصداق «شهیدی بزرگ در عالم بشریت» معرفی شده است. متاسفانه اعراب عصر حیات آن امام(ع) ارزش وی را ندانستند و مردمان فارسی زبان مفتخر شدند که ارزشهای او را مورد ترویج قرار دهند. گوته نیز در دیوان شرقی خود برای یک نویسنده غربی توصیف زیبایی ارائه می دهد : «علی(ع) حبیب واقعی خداوند بود که تنها برای شیعیان شناخته شد».

دکتر محمد عامر با اشاره به برگزاری این برنامه در کلیسا همزمان با روز مباهله، ضمن ستودن این ابتکار گفت: «امروز ما در این مکان نغماتی را می شنویم که برای ما لذت بخش است همچنانکه وقتی یک راهب مسیحی صحیفه سجادیه را به لاتین ترجمه کرد و در کلیسای واتکیان آن را بعنوان یک موعظه مذهبی قرائت نمود».

برنامه بزرگداشت عید غدیر و روز مباهله سرانجام با اجرای قطعاتی در وصف مولای متقیان علی(ع) از سوی گروه موسیقی شالو استان بوشهر اعزامی اداره کل فرهنگی ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه یافت. آثار ارائه شده در این برنامه با نعت پیامبر اسلام(ص) و تکریم حضرت امیر(ع) آغاز شد و سپس به عرضه جنبه های متنوع موسیقی نواحی سنتی ایران در استان بوشهر که با توضیحات سرپرست گروه استاد مقاتلی همراه بود، ادامه یافت. اجرای مراسم سوگواری حسینی در شکل بوشهری آن و نواختن سنج و دمام و بوق در آستانه ورود به ایام محرم حسینی که پایان بخش برنامه گروه اعزامی «شالو» نیز بود هم بر لطافت و ظرافت معنایی این نشست افزود.