بارندگی‌های چند روز گذشته نشان داد اقدامات سال‌های اخیر، شهر قم را برای بروز سیلاب آسیب‌پذیرتر کرده و در صورت جدی بودن هشدار ال‌نینو نمی‌توان به این آسانی از کنار آن گذشت.
به گزارش تابناک قم، ۲۷ مهرماه سال جاری بود که رسانه‌ها از دستور وزیر نیرو به نهادهای زیر مجموعه این وزارتخانه برای کسب آمادگی در راستای مقابله با سرمای سخت و پدیده ال نینو خبر دادند. در این نامه چیتچیان از زیرمجموعه خود خواسته بود برای ذخیره سوخت مایع کافی در نیروگاه‌ها اقدام کنند.
ستاد مدیریت بحران نیز در همین راستا با استناد به نامه وزیر نیرو به استانداری‌ها، شهرداری‌ها و سازمان‌های مختلف هشدار داد که در این خصوص پیش‌بینی‌های لازم برای وقوع زمستان بسیار سرد و سیل شدید، صورت گیرد.
این پدیده در روزهای اخیر در قم خود را با ریزش باران‌های شدید نشان داده است. یحیی زارع، مدیرکل هواشناسی استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید نگاه هواشناسی به مسئله ال نینو با وزارت نیرو قدری متفاوت است اما به هر حال رخ دادن این پدیده و رسیدنش به قم امری انکارناپذیر است.
بارش‌های رگباری، بارش‌های شدید، درجه حرارت پایین و تغییر سمت و سوی وزش باد و شدت آن از اثرات ال نینو در استان قم است که زارع به آن اشاره می‌کند.
وی با اشاره به اینکه پیش‌بینی‌های لازم در این زمینه در حد بضاعت سازمان هواشناسی قم انجام شده ابراز داشت: اطلاعیه‌ها و اخطاریه‌هایی با فاصله ۷۲ ساعت از ایجاد مسئله روان‌آب‌ها در شهر قم از سوی هواشناسی صادر شده و مسدود شدن مسیر رودخانه در این راستا صورت گرفت.
زارع می‌گوید نقش هواشناسی دادن هشدارهای لازم برای پیشگیری از بروز خسارت است که انجام شده و از این به بعد وظیفه مسئولان دیگر است که موانع روان‌آب‌ها را از بین برده و از بروز خسارت‌های احتمالی پیشگیری کنند.
بستر رودخانه مسیر حرکت آب است
وی گفت: بستر رودخانه مسیر حرکت آب است و ایجاد هر گونه مانعی در بستر رودخانه یک تخلف محسوب می‌شود و در هر استانی که سیل خساراتی به بار آورده به دلیل همین ساخت و سازها در بستر رودخانه‌ها بوده است.
احمدی حاج‌حسینی مسگر، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای هم در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه وزارت نیرو هشدارهای لازم را در زمینه بروز این پدیده‌ها داده است، افزود: من شخصا روزی که پل امام رضا(ع) در مسیر بیمارستان امام رضا(ع) ساخته می‌شد در محل حضور پیدا کردم و تمام هشدارهای لازم را در زمینه غیر قانونی بودن این پل دادم و حالا می‌بینید که با سیلابی با دبی کم تیر برق این پل می شکند و قسمتی از پل هم شسته می شود.
وی ادامه داد: با توجه به ایجاد موانعی مانند همین پل در مسیر روان‌آب‌ها اگر مقداری دبی آب ورودی به رودخانه بیشتر شود قطعا خساراتی به دنبال خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای با اشاره به دیگر ساخت و سازهایی که شهرداری قم در مسیر رودخانه انجام داده عنوان داشت: طبق پیش‌بینی‌هایی که با استفاده از ماهواره‌های هواشناسی شده، امسال بارندگی‌های سیل آسا زیاد خواهیم داشت و با توجه به وضعیت کنونی رودخانه احتمال بروز خساراتی وجود دارد.
احمقانه‌ترین سیل جهان
۱۱ فروردین ۱۳۸۸ بود که وقوع سیل موجب کشته شدن ۴ نفر در رودخانه قم شد. سیلی که از آن به عنوان احمقانه‌ترین سیل جهان نام بردند چرا که در یک رودخانه به وقوع پیوسته بود. همان روزها کارشناسان اشتباه تغییر کاربری در رودخانه قم را قاتل این هموطنان معرفی کردند اما اراده‌ای برای جبران این اشتباه صورت نگرفت و امروز رودخانه قم که باید مسیری برای حرکت سیلاب باشد، همه جور کاربری را در خود جای داده است.
بر اساس گزارش‌های موجود در سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۵ عرض رودخانه از صد متر تا ۳۰۰ متر بوده که این مقدار به ۵۵ متر تا ۱۴۰ متر کاهش پیدا کرده است.
در سال‌های اخیر با توجه به مشکل پارکینگ در مرکز شهر، مسئولان جایی ارزانتر و راحت‌تر از بستر رودخانه را نیافتند و به دنبال ایجاد مشکل ترافیک باز هم راحت‌ترین راه را تبدیل رودخانه به مرکز عبور و مرور تشخیص دادند و در پایان برای ایجاد صحنی در کنار حرم مطهر باز هم ارزانتر و در دسترس‌تر از رودخانه جای دیگری نبود و حالا هیچکس نمی‌داند اگر میزان بارش‌ها کمی بالاتر از ارقام معمولی ۳ یا ۴ میلی متر شود که اینطور در شهر ولوله‌انداخته، چقدر خسارت مالی و جانی در انتظار مردم خواهد بود.
اواخر سال گذشته بود که شرکت آب منطقه‌ای با حکم دادستان اقدام به تخریب برخی اعیانی‌های ساخته شده داخل رودخانه کرد اما این موضوع به جنجال‌های مختلف سیاسی و رسانه‌ای کشید و ناقص ماند.
سیل‌های متعدد در راه است
حالا مدیرعامل آب منطقه‌ای می‌گوید ابتدای امسال به تمام دستگاه‌ها این هشدار را داده که سیل‌های متعدد در راه است و باید خود را آماده کنند. او می‌گوید شرط ما برای واگذاری رودخانه به شهرداری این بود که فقط برای تردد از آن استفاده شود اما در عمل اقدامات شهرداری هر روز سطح مقطع رودخانه را کاهش می‌دهد که این برای مردم خطرناک است.
وی با اشاره به غیر قانونی بودن نصب المان‌ها و ایجاد فضای سبز در بستر رودخانه گفت: ما هشدارهای لازم را در این زمینه داده‌ایم و مسئولیت بروز هر خسارتی به بیت‌المال یا مردم با شهرداری خواهد بود.
حاج‌حسینی به وقوع آب گرفتگی در پردیسان اشاره کرد و افزود: این آب‌گرفتگی دقیقا در نقاطی رخ داد که شهرداری با ایجاد پل یا مانعی بر کانال پردیسان مسیر را محدود کرده بود و اتفاقی مشابه با مسئله رودخانه در پردیسان هم افتاد که باز هم ما پیش از این هشدارهای لازم در این زمینه را داده بودیم.
نگاهی به آمار ۱۵ سال اخیر نشان می‌دهد در گذشته برای اینکه سیلی بیاید و خسارتی رخ دهد، نیاز به بارش‌های ۵۰ میلی متری در قم داشتیم اما بارش ۳ میلی متری در شهر قم و ۱۳ میلی متری خارج از شهر در روز شنبه و اتفاقاتی که در پی داشت نشان می‌دهد اقدامات سال‌های اخیر شهر قم را برای بروز سیلاب آسیب‌پذیرتر کرده و در صورت جدی بودن هشدار ال نینو نمی‌توان به این آسانی از کنار این ندانم‌کاری‌ها گذشت.
منبع: مهر
