مرمت آثار تاریخی شاخص، در اولویت
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری اصفهان، این استان دارای 20 هزار اثر ارزشمند تاریخی است. اما تعداد زیادی از این آثار که از ادوار مختلف تاریخ به جای مانده نیاز فوری به ترمیم یا مرمت دارند که با وصول بودجه در نظر گرفته‌شده که رئیس‌جمهور قول آن را داده است می‌توان روح تازه‌ای به کالبد این آثار زخم دیده بخشید. فریدون اللهیاری یادآور شده است که اولویت بازسازی، مرمت و احیا، با آثار معروفی است که به ثبت جهانی رسیده‌اند. در همین حال قرار است مرمت و نگهداری بخشی از بناهای تاریخی به بخش خصوصی واگذار شود تا به گفته «مسعود سلطانی فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور» این سازمان از بازسازی، مرمت و حفظ و نگهداری دائمی این بناهای تاریخی مطمئن شود.
بخش خصوصی، ناجی بناهای تاریخی اصفهان
مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان، وضعیت آثار تاریخی شاخص و غیر شاخص اصفهان را قابل‌قبول ارزیابی می‌کند و می‌افزاید: با وجود اینکه هنوز مصوبه 40 میلیارد تومانی دولت برای مرمت آثار تاریخی، تخصیص نیافته است، اما کار بازسازی و مرمت را آغاز کرده‌ایم. این کار به مرمت گرانی که دارای مجوز رسمی و مورد تأیید اداره کل هستند سپرده‌شده است. شهرام امیری می‌گوید: این مرمت گران در یک فرآیند مناقصه شرکت می‌کنند و پس از تأیید طرح‌های پیشنهادی آن‌ها توسط اداره کل میراث فرهنگی، فعالیت خود را آغاز می‌کنند. امیری در پاسخ به این سؤال که چه زمانی 40 میلیارد تومان اعتباری که برای مرمت، بازسازی و احیای آثار تاریخی مصوب شده، تخصیص می‌یابد اظهار می‌کند: 50 درصد از این اعتبار در سالِ مالی 94 و 50 درصد دیگر در سال مالی 95 به خزانه اداره کل میراث فرهنگی استان واریز خواهد شد.
میراث فرهنگی اصفهان نیازمند توجه بیشتر
در همین حال مشاور رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در جریان سفر به اصفهان گفت: وعده ریاست جمهوری در خصوص اختصاص 40 میلیارد تومان اعتبار که در سفر وی به اصفهان تصویب شد، عملی میشود. علی‌اکبر حاج محمدی در جریان بازدید از طرح‌های سفر ریاست جمهوری در میدان امام افزود: نیاز طرح‌های میراث فرهنگی استان اصفهان بیش از این است و اعتباری که رئیس‌جمهور قول داده، اختصاص پیدا خواهد کرد. وی با اشاره به سیاست‌های برنامه ششم توسعه مبنی بر توسعه گردشگری و حفظ آثار تاریخی گفت که 200 میلیارد ریال در سال 94 و 200 میلیارد ریال در سال 95 برای مرمت، بازسازی و رسیدگی به بناهای تاریخی استان اصفهان اختصاص خواهد یافت.
لزوم مطالعات پژوهشی برای مرمت آثار
همچنین معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان نیز در جریان این بازدید اظهار داشته است که طرح‌های میراث فرهنگی، کوچک اما بسیار حساس و زمان‌بر هستند. علی کامیابی گفت: بناهای اصفهان مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی هستند و امکان دارد که در جریان مرمت به مطالعات پژوهشی نیاز داشته باشند؛ برخی از این مطالعات بین شش تا هفت ماه به طول می‌انجامد. وی اختصاص اعتبارات لازم به پروژه‌های مرمتی برای مطالعات، تحقیق و عملیات اجرایی را ضروری دانسته و اضافه کرده است که بهترین زمان برای اختصاص اعتبار به طرح‌ها، فصل‌های گرم سال است؛ اما متأسفانه اعتبارات مرمتی در فصل‌های سرد اختصاص می‌یابند. کامیابی خواستار اختصاص اعتبار در فصل‌های کاری شده و اظهار داشته است که برای اجرایی شدن عملیات مرمتی و رسیدگی به بناها، لازم است اعتبارات به‌موقع تخصیص یابند.
وصول نیمی از مصوبه 40 میلیاردی
اما معاون میراث فرهنگی استان اصفهان از وصول نیمی از اعتبار مصوب سفر ریاست جمهوری برای مرمت آثار تاریخی اصفهان خبر داد. ناصر طاهری با اشاره به این که کل مبلغِ مصوب 40 میلیارد تومان است و در حال حاضر 20 میلیارد تومان آن وصول شده است می گوید: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در حال برنامه ریزی برای چگونگی هزینه کرد این مبلغ است. وی با بیان این که این مبلغ متعلق به سراسر استان اصفهان است می افزاید: ما همه آثار و بناهایی را که قرار است مرمت شوند، دسته بندی کرده و برخی از بناهای تاریخی را در اولویت قرار داده ایم. ناصری با تاکید بر این که آثار ثبت شده بین المللی استان در اولویت مرمت هستند ادامه می دهد: بناهایی مانند مجموعه میدان نقش جهان، مجموعه کاخ چهلستون و مسجد جامع اصفهان در صدر فهرست مرمت اداره کل قرار دارند. وی می افزاید: سایر آثار تاریخی استان، مانند مساجد، کلیساها، کنیسه ها، پل های تاریخی، برج های کبوتر، بقاع متبرکه، معابر تاریخی، کاروانسراها و آب انبارها نیز با اعتبار تخصیص یافته مرمت خواهند شد.
رونق گردشگری با احیا و حفظ میراث فرهنگی
یک کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری بر احیای بناهای تاریخی اصفهان تأکید می‌کند و می‌گوید: با توجه به برنامه ششم توسعه که به نقش گردشگری در رونق اقتصاد توجه ویژه‌ای شده است، باید همه دستگاه‌های مربوطه دست به دست هم بدهند و در جهت حفظ و احیای آثار تاریخی و میراث فرهنگی تلاش کنند. چکاوک ناصری با اشاره به اینکه صنعت گردشگری نقش پررنگی در رونق اقتصادی استان اصفهان دارد می‌افزاید: گردشگران داخلی و خارجی باهدف بازدید از بناهای تاریخی به اصفهان سفر می‌کنند و اگر این بناها در معرض تخریب و نابودی قرار گیرند، صنعت گردشگری این استان از رونق خواهد افتاد. وی تصریح می‌کند که عده زیادی از مردم اصفهان به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در صنعت گردشگری مشغول به کار هستند و در صورت بی‌توجهی به میراث فرهنگی شاهد کاهش ورود گردشگران به اصفهان خواهیم بود که تبعات منفی‌ای گریبان گیر این عده میشود.
ناصری در بخش دیگری از صحبت‌هایش به آثار تاریخی شاخص اصفهان اشاره می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر آثاری هم چون میدان نقش جهان و چهلستون نیازمند مرمت‌های حساسی هستند که البته این کار با صرف بودجه‌ای ویژه انجام‌پذیر است. وی بابیان اینکه آثار تاریخی اصفهان جزئی از گذشته و هویت غنی ایرانیان است می‌افزاید: سرمایه‌گذاری در بخش میراث فرهنگی و گردشگری نه‌تنها کاملاً بازگشت‌پذیر است بلکه ابعاد مثبتی همچون ترویج فرهنگ و هنر را به دنبال خواهد داشت.
گزارش از مجتبی نیک اقبال، روزنامه نگار اجتماعی